ایا ارثیه زن ومرد برابر شده

راستش را بخواهید، در حال حاضر خیر، ارثیه زن و مرد در ایران به طور کامل برابر نشده است. قانون مدنی فعلی ما که از فقه اسلامی ریشه گرفته، در بیشتر موارد سهم الارث مردان را دو برابر زنان تعیین کرده. البته خبرهای خوبی هم هست و طرح هایی برای برابری یا تعدیل ارث در مجلس مطرح شده که هنوز به نتیجه نهایی نرسیده اند و لازم الاجرا نیستند. علاوه بر این، در برخی موارد خاص هم ارث زن و مرد برابر محاسبه می شود.

موضوع ارث و میراث همیشه یکی از بحث برانگیزترین و مهم ترین مسائل حقوقی و اجتماعی بوده، به خصوص وقتی پای برابری یا نابرابری سهم زن و مرد وسط می آید. خیلی ها سوال دارند که آیا بالاخره قانون عوض شده یا قرار است عوض شود؟ آیا سهم دختر از پدر و مادرش با سهم پسر یکی شده؟ اینها سوالاتی هستند که ذهن خیلی از ما را درگیر می کنند. اصلاً چرا این تفاوت وجود دارد و آیا واقعاً هیچ راهی برای برابری نیست؟

در این مقاله قرار است یک بار برای همیشه تکلیف این سوالات را روشن کنیم. می خواهیم به زبان ساده و خودمانی ببینیم قانون فعلی چه می گوید، چرا این تفاوت ها وجود دارد، در چه مواردی ارث زن و مرد برابر است، و آخرین خبرها از طرح های مجلس و شورای نگهبان چیست. پس اگر دنبال جواب های روشن و کاربردی درباره سهم الارث خودتان یا عزیزانتان هستید، جای درستی آمده اید. با هم مرور می کنیم که در قوانین ارث ایران چه خبر است و چه انتظاری باید داشت.

قاعده کلی ارث در ایران: چرا ارث مرد دو برابر زن است؟

بگذارید از همان اول تکلیف را روشن کنیم. وقتی از قاعده کلی صحبت می کنیم، یعنی در بیشتر موارد و طبق قانون مدنی فعلی ایران، سهم الارث مردان دو برابر زنان است. این قاعده ریشه در فقه اسلامی دارد و با دلایل خاص خودش در قانون ما هم گنجانده شده. شاید این موضوع کمی عجیب به نظر برسد یا برای بعضی ها ناعادلانه باشد، اما وقتی عمیق تر به ماجرا نگاه می کنیم، می بینیم دلایل و فلسفه ای پشت آن است که البته جای بحث و بررسی هم دارد.

خیلی وقت ها این سوال پیش می آید که «چرا ارث زن نصف مرد است؟» این پرسشی است که نمی شود فقط با یک «چون قانون گفته» از کنارش رد شد. باید ریشه ها را بررسی کرد تا تصویر کامل تری داشته باشیم. قوانین ارث در ایران بر اساس شریعت اسلام نوشته شده اند و به همین دلیل، در این زمینه تفاوت هایی بین زن و مرد قائل شده اند. اما این تمام ماجرا نیست.

اصول تقسیم ارث در قانون مدنی ما

قبل از اینکه وارد جزئیات شویم، بد نیست یک نگاه کلی به اصول تقسیم ارث در قانون مدنی ایران بیندازیم. ارث بر دو اساس به آدم ها می رسد: نسب و سبب.

• نسب: این همان رابطه خونی و خویشاوندی است. یعنی پدر، مادر، فرزندان، نوه ها، پدربزرگ و مادربزرگ، عمو، عمه، دایی و خاله. این ها طبقات ارث را تشکیل می دهند.
• سبب: این رابطه به خاطر ازدواج است. یعنی زن و شوهر.

طبقات ارث هم به این ترتیب هستند:

1. طبقه اول: پدر، مادر، فرزندان و نوه ها (اگر فرزندان نباشند)
2. طبقه دوم: پدربزرگ، مادربزرگ، خواهر، برادر و فرزندان آن ها (اگر خواهر و برادر نباشند)
3. طبقه سوم: عمو، عمه، دایی، خاله و فرزندان آن ها (اگر خودشان نباشند)

نکته مهم این است که اگر حتی یک نفر از طبقه اول زنده باشد، به طبقات بعدی هیچ ارثی نمی رسد. مثلاً اگر متوفی فرزند داشته باشد، برادر و خواهر او (طبقه دوم) ارث نمی برند.

قاعده ارث مرد دو برابر زن است و مثال هایش

خب، حالا برگردیم به همان قاعده اصلی. طبق ماده 907 قانون مدنی، اگر متوفی فرزندانی داشته باشد، اموالش بین آن ها تقسیم می شود، با این شرط که برای هر پسر دو برابر سهم دختر لحاظ شود. این یعنی اگر یک پسر و یک دختر داشته باشید، ماترک به سه قسمت تقسیم می شود: دو قسمت برای پسر و یک قسمت برای دختر.

بگذارید با یک مثال ساده تر توضیح بدهیم. فرض کنید خدای نکرده، پدری فوت می کند و 300 میلیون تومان پول نقد به جا می گذارد. اگر ایشان یک پسر و یک دختر داشته باشد، این 300 میلیون تومان به این صورت تقسیم می شود:

• سهم پسر: 200 میلیون تومان
• سهم دختر: 100 میلیون تومان

همین قاعده در مورد خواهر و برادر هم صادق است؛ یعنی اگر متوفی فرزند و پدر و مادر نداشته باشد و تنها ورثه اش خواهر و برادر باشند، سهم برادر دو برابر سهم خواهر خواهد بود.

فلسفه تفاوت ارث از دید فقه و قانون

حالا می رسیم به سوال مهم چرا ارث زن نصف مرد است؟ این تفاوت فقط یک عدد نیست، بلکه یک فلسفه پشت آن قرار دارد که در فقه اسلامی ریشه دوانده. فقها و حقوقدانان دلایلی را برای این موضوع مطرح می کنند که اصلی ترین آن ها به مسئولیت ها و تکالیف مالی مردان در قبال خانواده برمی گردد.

• مسئولیت نفقه و تأمین معاش: در اسلام، مرد مسئول تأمین هزینه های زندگی همسر و فرزندانش است. این یعنی خوراک، پوشاک، مسکن و سایر نیازهای ضروری خانواده بر عهده مرد است، حتی اگر همسرش خودش درآمد داشته باشد. زن هیچ وظیفه قانونی برای تأمین این هزینه ها ندارد.
• مهریه و اجرت المثل: زن در زمان ازدواج حق مهریه دارد که مرد موظف به پرداخت آن است. همچنین، اگر زن در طول زندگی مشترک کارهایی انجام داده باشد که عرفاً برای آن مزد می گرفته اند، می تواند اجرت المثل آن را از مرد طلب کند. اینها همه تعهدات مالی است که بر دوش مرد قرار دارد.
• مسئولیت دیه و عاقله: در برخی جرایم خاص (مثل جنایت خطای محض)، پرداخت دیه بر عهده عاقله است که در قانون ما به بستگان ذکور پدری و مادری متوفی (مانند پدر و پسر) اطلاق می شود. این هم یک مسئولیت مالی است که بیشتر بر عهده مردان گذاشته شده است.

به زبان ساده، فلسفه این تفاوت این است که اگرچه مرد سهم بیشتری از ارث می برد، اما در عوض تعهدات مالی سنگین تری هم در زندگی دارد. سهمی که مرد از ارث می گیرد، قرار است پشتوانه مالی برای او باشد تا بتواند از پس این تعهدات بربیاید. در مقابل، زن سهم کمتری می گیرد، اما مجبور نیست از آن سهم برای تأمین معاش خود یا خانواده اش استفاده کند و می تواند آن را به طور کامل برای خودش حفظ کند یا در راه دلخواهش خرج کند. به این ترتیب، گفته می شود که نوعی تعادل حقوقی و مالی در کل نظام اسلامی بین زن و مرد برقرار می شود.

فلسفه تفاوت ارثیه زن و مرد در اسلام، به مسئولیت های مالی و تکالیفی برمی گردد که بر عهده مردان قرار داده شده، از جمله نفقه همسر و فرزندان، مهریه و در مواردی پرداخت دیه. این سهم بیشتر، پشتوانه ای برای انجام این تعهدات محسوب می شود.

مواردی که ارث زن و مرد برابر می شود یا تفاوت دارد

حالا که با قاعده کلی آشنا شدیم، وقتش رسیده که سراغ استثناها برویم. همانطور که گفتیم، قانون ارث همیشه هم خشک و مطلق نیست و در بعضی جاها، اوضاع فرق می کند. در حقیقت، اینطور نیست که در تمام موارد ارث زن نصف مرد باشد. چند موقعیت خاص داریم که سهم الارث زن و مرد برابر می شود یا تقسیم متفاوتی دارد که دانستنشان خیلی مهم است.

سهم الارث مساوی اجداد مادری

یکی از موارد جالب که شاید کمتر به آن توجه شود، سهم الارث اجداد مادری است. طبق ماده 923 قانون مدنی، اگر متوفی فرزند و پدر و مادر نداشته باشد و تنها ورثه اش اجداد باشند، در صورتی که اجداد مادری باشند، سهم الارث جد و جده مادری برابر است. یعنی در اینجا، تفاوت جنسیت تأثیری در میزان ارث ندارد و سهم جد مادری با سهم جده مادری یکسان خواهد بود.

مثلاً فرض کنید کسی فوت کرده و هیچ فرزند یا پدر و مادری ندارد. تنها ورثه اش پدربزرگ مادری و مادربزرگ مادری او هستند. در این حالت، ارث به طور مساوی بین آن ها تقسیم می شود و پدربزرگ مادری (که مرد است) دو برابر مادربزرگ مادری (که زن است) ارث نمی برد. این خودش یک استثنای مهم است که نشان می دهد قاعده کلی، همیشه و همه جا اعمال نمی شود.

برابری سهم الارث در صورت وجود تنها وراث زن

مورد دیگری که ارث زن و مرد برابر می شود، وقتی است که متوفی فقط وارث زن داشته باشد. مثلاً فرض کنید پدری فوت می کند و فقط دو دختر دارد و هیچ پسر یا پدر و مادری هم در قید حیات نیستند. در این حالت، کل ماترک بین این دو دختر به طور مساوی تقسیم می شود. یا اگر یک دختر تنها باشد، تمام ترکه به او می رسد.

به عبارت دیگر، اگر وارثان از یک طبقه، همگی زن باشند (مثلاً فقط چند دختر یا فقط چند خواهر)، سهم الارث آن ها برابر خواهد بود و هیچ کدام بر دیگری برتری ندارد. این هم یکی از نکاتی است که نشان می دهد عدالت در تقسیم ارث، بسته به شرایط متفاوت می تواند شکل های گوناگونی به خود بگیرد.

سایر موارد نادر و استثناها

جدای از موارد ذکر شده، گاهی در سناریوهای خیلی خاص و پیچیده تر حقوقی، ممکن است ترکیب ورثه به شکلی باشد که سهم الارث با آنچه ما به عنوان قاعده کلی می شناسیم، اندکی متفاوت باشد. البته این موارد خیلی رایج نیستند و معمولاً نیاز به بررسی دقیق توسط وکیل یا کارشناس حقوقی دارند. مهم این است که بدانیم قانون ارث، هرچند دارای قواعد محکم است، اما با تمام ظرافت هایش، استثناهایی هم دارد که شناخت آن ها ضروری است.

آخرین خبرها: طرح برابری ارث در مجلس و شورای نگهبان چی شد؟

همانطور که در مقدمه هم اشاره کردم، بحث برابری ارثیه زن و مرد در ایران، سال هاست که مطرح است و فقط یک زمزمه نیست. خیلی ها منتظرند تا ببینند آیا قرار است بالاخره تغییراتی در قانون ایجاد شود یا نه. در سال های اخیر هم شاهد مطرح شدن طرح هایی در مجلس شورای اسلامی بودیم که هدفشان همین برابری یا حداقل تعدیل در سهم الارث زن و مرد بود. خب، بگذارید ببینیم آخرین وضعیت این طرح ها به کجا رسیده است.

پیشینه طرح اصلاح قانون ارث

یکی از مهم ترین طرح هایی که در این زمینه مطرح شد، «طرح اصلاح مواد ۹۰۷، ۹۰۸ و ۹۴۹ قانون مدنی» بود که در سال ۱۴۰۱ در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید. هدف اصلی این طرح، ایجاد برابری یا حداقل تعدیل قابل توجه در سهم الارث فرزندان دختر و پسر بود. یعنی قرار بود با این طرح، سهم ارث دختران به سهم ارث پسران نزدیک تر شود یا حتی در مواردی برابر گردد. این اتفاق می توانست یک گام بزرگ و تاریخی در قوانین ارث ما باشد.

تصور کنید سال هاست که زنان جامعه در کنار مردان کار می کنند، درآمد دارند، خرج خانه و زندگی می دهند، اما سهم ارثشان متفاوت است. این طرح دقیقاً می خواست به این نابرابری پایان دهد و یک نگاه جدید را وارد قانون کند. اما تصویب در مجلس، تمام مسیر نیست و مرحله دیگری هم وجود دارد.

وضعیت فعلی طرح: آیا به قانون تبدیل شده است؟

متأسفانه، باید بگویم که تا به امروز (زمان نگارش این مقاله)، این طرح و طرح های مشابه آن، هنوز به قانون لازم الاجرا تبدیل نشده اند. پس اگر شنیده اید که ارثیه زن و مرد برابر شده است، باید بگویم این خبر هنوز صحت ندارد و صرفاً در حد یک طرح تصویب شده در مجلس باقی مانده است.

چرا؟ چون برای اینکه یک طرح در ایران به قانون تبدیل شود و همه مجبور به رعایت آن باشند، بعد از تصویب در مجلس شورای اسلامی، باید به تأیید شورای نگهبان هم برسد. شورای نگهبان وظیفه دارد طرح های مصوب مجلس را از نظر مغایرت نداشتن با شرع اسلام و قانون اساسی بررسی کند. در مورد طرح برابری ارث، شورای نگهبان تا کنون نظر خود را در مورد عدم مغایرت این طرح با شرع مقدس اسلام اعلام نکرده و به همین دلیل، طرح مذکور هنوز به مرحله اجرا نرسیده است.

اینجا همان جایی است که بحث های فقهی و حقوقی به اوج خود می رسد. از یک طرف، عده ای به دنبال برابری حقوقی و اجتماعی هستند و از طرف دیگر، عده ای معتقدند که قوانین ارث فعلی، کاملاً منطبق بر شرع و آموزه های دینی است و نباید تغییر کند.

نگاهی به نظرات موافقان و مخالفان طرح

بحث بر سر برابری ارث، همیشه پرشور و داغ بوده و هر دو گروه موافق و مخالف، دلایل خودشان را دارند که برایشان قابل احترام است. بگذارید یک مرور بی طرفانه داشته باشیم:

دلایل موافقان برابری ارث:

• برابری حقوق بشر: بسیاری معتقدند که زن و مرد، فارغ از جنسیت، از حقوق انسانی برابر برخوردارند و تفاوت قائل شدن در ارث، نوعی تبعیض است.
• تغییر نقش زنان: در جامعه امروز، زنان هم پای مردان در عرصه های اقتصادی و اجتماعی فعال هستند، درآمد دارند و حتی نان آور خانه محسوب می شوند. بنابراین، دیگر فلسفه مسئولیت مالی مرد به تنهایی، ممکن است کامل نباشد.
• تقویت جایگاه زن: برابری در ارث می تواند به تقویت جایگاه و استقلال مالی زنان در خانواده و جامعه کمک کند.

دلایل مخالفان برابری ارث:

• مغایرت با فقه اسلامی: اصلی ترین استدلال مخالفان این است که این طرح ها با نص صریح قرآن کریم و احکام فقهی اسلام در مورد ارث مغایرت دارند و بنابراین، نمی توانند به تصویب نهایی برسند.
• نظام حقوقی و تکالیفی: مخالفان تأکید می کنند که نظام اسلامی، یک پکیج کامل از حقوق و تکالیف است. اگر مرد مسئول نفقه و تأمین معاش خانواده است، پس سهم بیشتر از ارث، جبران کننده این مسئولیت هاست. تغییر فقط در یک بخش (ارث) بدون در نظر گرفتن سایر بخش ها (مثل نفقه)، ممکن است به این تعادل آسیب بزند.

این بحث ها همچنان ادامه دارد و آینده این طرح ها مشخص نیست. بنابراین، تا اطلاع ثانوی، همان قوانین قبلی ارث لازم الاجرا هستند.

نحوه محاسبه سهم الارث در سناریوهای مختلف (با مثال های کاربردی)

تا اینجا متوجه شدیم که قانون کلی ارث چیست و چه خبر از طرح های جدید. حالا بیایید با چند مثال عملی ببینیم در سناریوهای مختلف، سهم الارث چطور محاسبه می شود. این مثال ها به شما کمک می کنند تا تصویر روشن تری از نحوه تقسیم ارث پیدا کنید، به خصوص با تمرکز بر سهم فرزندان و تفاوت ارثیه زن و مرد.

مثال 1: متوفی دارای پدر، مادر، یک پسر و یک دختر

فرض کنید شخصی فوت کرده و ورثه او شامل پدر، مادر، یک پسر و یک دختر است. در این حالت، سهم الارث به این صورت محاسبه می شود:

1. سهم پدر: یک ششم از کل ماترک.
2. سهم مادر: یک ششم از کل ماترک.
3. باقی مانده: چهار ششم از کل ماترک (که بین فرزندان تقسیم می شود).

حالا این چهار ششم باقی مانده بین پسر و دختر تقسیم می شود، به طوری که سهم پسر دو برابر سهم دختر باشد. اگر کل ماترک 600 میلیون تومان باشد:

• پدر: 100 میلیون تومان (یک ششم)
• مادر: 100 میلیون تومان (یک ششم)
• باقی مانده برای فرزندان: 400 میلیون تومان (چهار ششم)

این 400 میلیون تومان بین پسر و دختر به نسبت 2 به 1 تقسیم می شود؛ یعنی سه قسمت می شود که دو قسمت برای پسر و یک قسمت برای دختر است:

• پسر: 266.66 میلیون تومان (تقریباً 2/3 از 400 میلیون)
• دختر: 133.33 میلیون تومان (تقریباً 1/3 از 400 میلیون)

مثال 2: متوفی دارای پدر، مادر و فقط دختران

اگر متوفی فقط دارای پدر، مادر و چند دختر باشد (بدون پسر)، وضعیت کمی متفاوت می شود. فرض کنید دو دختر داریم و کل ماترک 600 میلیون تومان است:

1. سهم پدر: یک ششم از کل ماترک (100 میلیون تومان).
2. سهم مادر: یک ششم از کل ماترک (100 میلیون تومان).
3. سهم دختران: دو سوم از کل ماترک (400 میلیون تومان) که بینشان به طور مساوی تقسیم می شود.

پس در این حالت، هر دختر 200 میلیون تومان سهم می برد. اینجا سهم پدر و مادر مشخص و قطعی است. دختران هم به خاطر اینکه پسر وجود ندارد، سهمشان مساوی تقسیم می شود. حالا اگر بعد از این تقسیم، چیزی از ماترک باقی بماند، برمی گردد به پدر و مادر. این موضوع را اصطلاحاً رد می گویند که به پدر و مادر هم می رسد.

مثال 3: متوفی دارای پدر، مادر و فقط پسران

اگر متوفی فقط پدر، مادر و چند پسر داشته باشد (بدون دختر)، تقسیم ارث ساده تر است. فرض کنید دو پسر داریم و کل ماترک 600 میلیون تومان است:

1. سهم پدر: یک ششم از کل ماترک (100 میلیون تومان).
2. سهم مادر: یک ششم از کل ماترک (100 میلیون تومان).
3. باقی مانده: چهار ششم از کل ماترک (400 میلیون تومان) که بین پسران به طور مساوی تقسیم می شود.

در این حالت، هر پسر 200 میلیون تومان سهم می برد. اینجا هم سهم پدر و مادر مشخص است و باقی مانده بین پسرها به تساوی تقسیم می شود، چون وارث دیگری (دختر) برای ایجاد تفاوت سهم وجود ندارد.

مثال 4: متوفی فقط دارای همسر و فرزندان

اینجا می رسیم به یکی از پیچیده ترین حالت ها. فرض کنید متوفی همسر و فرزندان (پسر و دختر) دارد. کل ماترک 600 میلیون تومان است:

1. سهم همسر: در صورتی که متوفی فرزند داشته باشد، سهم همسر (چه زن باشد چه مرد) یک هشتم از کل ماترک است. (75 میلیون تومان)
2. باقی مانده: هفت هشتم از کل ماترک (525 میلیون تومان) بین فرزندان تقسیم می شود، با این قاعده که سهم پسر دو برابر سهم دختر است.

پس این 525 میلیون تومان بین فرزندان (پسر و دختر) به نسبت 2 به 1 تقسیم می شود. مثلاً اگر یک پسر و یک دختر داشته باشد، 2/3 برای پسر و 1/3 برای دختر. سهم زن و شوهر از یکدیگر همیشه ثابت است (یک هشتم یا یک چهارم، بسته به وجود فرزند) و در آن برابری جنسیتی وجود دارد.

برای اینکه این مسائل کمی واضح تر شود، می توانیم یک جدول خلاصه برای سهم الارث در حالت های رایج ببینیم:

وارثان متوفی	سهم پدر	سهم مادر	سهم پسر	سهم دختر	سهم همسر
پدر، مادر، یک پسر، یک دختر	۱/۶	۱/۶	۲/۳ از باقی مانده	۱/۳ از باقی مانده	ندارد
پدر، مادر، فقط دختران	۱/۶	۱/۶	ندارد	۲/۳ (کل) به تساوی	ندارد
پدر، مادر، فقط پسران	۱/۶	۱/۶	۲/۳ (کل) به تساوی	ندارد	ندارد
همسر، یک پسر، یک دختر	ندارد	ندارد	۲/۳ از باقی مانده	۱/۳ از باقی مانده	۱/۸

توجه داشته باشید که این مثال ها فقط برای روشن شدن کلیات است. مسائل ارث می توانند خیلی پیچیده شوند، مخصوصاً اگر تعداد ورثه زیاد باشد یا اموال مختلفی (مثل املاک، سهام و…) وجود داشته باشد. در چنین مواردی، حتماً باید با یک وکیل متخصص مشورت کنید تا از بروز هرگونه اشتباه یا اختلاف جلوگیری شود.

سوالات متداول

آیا ارثیه دختر و پسر در همه حالات برابر شده است؟

خیر، در حال حاضر و بر اساس قانون مدنی فعلی ایران، ارثیه دختر و پسر در همه حالات برابر نشده است. قاعده کلی این است که سهم الارث پسر دو برابر دختر است. البته در برخی موارد استثنائی مثل اجداد مادری یا زمانی که متوفی فقط وارث زن داشته باشد، سهم ها برابر می شود.

آیا طرح مجلس برای برابری ارث به قانون تبدیل شده است؟

خیر، طرح اصلاح قانون ارث که در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده بود، هنوز به تأیید شورای نگهبان نرسیده و به قانون لازم الاجرا تبدیل نشده است. بنابراین، فعلاً همان قوانین قبلی ارث پابرجاست و تغییری در آن ایجاد نشده.

در چه مواردی سهم الارث زن و مرد برابر است؟

سهم الارث زن و مرد در دو حالت اصلی برابر است: اول، در سهم اجداد مادری (جد و جده مادری). دوم، زمانی که متوفی فقط وارثان زن داشته باشد (مثلاً فقط چند دختر یا فقط چند خواهر)، در این صورت سهم آن ها به طور مساوی تقسیم می شود.

نقش مهریه و نفقه در توجیه تفاوت سهم الارث چیست؟

یکی از اصلی ترین دلایل فقهی و حقوقی برای توجیه تفاوت سهم الارث زن و مرد، مسئولیت های مالی مرد در قبال خانواده است. مرد موظف به پرداخت نفقه (هزینه های زندگی همسر و فرزندان)، مهریه و در برخی موارد دیه است. این تعهدات مالی، باعث می شود که سهم بیشتر مرد از ارث، به نوعی پشتوانه و جبران کننده این مسئولیت ها دیده شود، در حالی که زن چنین وظایف مالی را ندارد.

آیا وصیت نامه می تواند قانون ارث را تغییر دهد؟

بله، تا یک سوم اموال متوفی می تواند با وصیت نامه تغییر کند و طبق خواسته او به افراد خاصی برسد، حتی اگر آن افراد جزو ورثه نباشند. اما برای بیش از یک سوم اموال، وصیت نامه تنها در صورتی نافذ است که ورثه بعد از فوت متوفی آن را تأیید و تنفیذ کنند. بنابراین، وصیت نامه نمی تواند به طور کامل قانون ارث را نادیده بگیرد، اما تا حدی امکان تغییر و تعیین تکلیف اموال را به متوفی می دهد.

نتیجه گیری: جمع بندی نهایی

خب، به آخر خط رسیدیم و فکر می کنم حالا جواب سوال اصلی مان که «ایا ارثیه زن ومرد برابر شده» را کاملاً شفاف گرفتید. همانطور که بررسی کردیم، با وجود بحث های فراوان و طرح هایی که در مجلس مطرح شده اند، در حال حاضر قانون مدنی ایران تغییری نکرده و در بیشتر موارد، ارث مرد دو برابر زن است.

این تفاوت سهم الارث ریشه در فلسفه فقهی دارد که مرد را مسئول تأمین معاش خانواده و پرداخت نفقه و مهریه می داند. اما فراموش نکنید که در موارد خاصی مثل سهم الارث اجداد مادری یا وقتی متوفی فقط وارث زن دارد، این سهم ها برابر محاسبه می شود. پس اینطور نیست که همیشه و در هر شرایطی ارث زن نصف مرد باشد.

با این حال، با توجه به پیچیدگی های قوانین ارث و تنوع حالات ورثه، همیشه بهتر است برای تقسیم ارث و هرگونه اقدام قانونی مربوط به آن، با یک وکیل متخصص در امور ارث و میراث مشورت کنید. این کار به شما کمک می کند تا از حقوق خودتان و عزیزانتان به بهترین شکل دفاع کنید و از بروز مشکلات و اختلافات احتمالی جلوگیری شود. آگاهی از قانون، اولین قدم برای گرفتن تصمیمات درست است.