بعد از ۵ سال؛ کسی نمی داند «هیوا» نر است یا ماده/ چرا نربودن «هیوا» امیدبخش بود؟

به گزارش لاکو یوزپلنگ «هیوا» سال ۱۳۹۸ در پارک ملی توران به دنیا آمد و با وجود تلاش ها برای ثبت یوزها توسط دوربین های تله ای از سال ۱۳۹۹ تا بهمن ۱۴۰۲ دیده نشد.

مشاهده «هیوا» فرزند یوزپلنگ ماده «هرب» در بهمن ۱۴۰۲ موجی از امید و پویایی جمعیت یوزپلنگ آسیایی این گونه ارزشمند در خطر انقراض را در دل های دوستداران محیط زیست ایجاد کرد و اکنون در بهمن ۱۴۰۳ سرنوشت به نوعی دیگر ورق خورده است.

«هیوا» که تا دیروز خواهر «هلیا» و «هانا» بود در تعیین جنسیتش شبه ایجاد شد و مشخص نیست این گونه زیبا نر است یا ماده؟

جنسیت هیوا «نامشخص» اعلام شد

ایرنا نوشت: اداره کل حفاظت محیط زیست سمنان درباره به روزرسانی جنسیت یوزپلنگ «هیوا» در اطلاعیه ای اعلام کرد که پس از بررسی دقیق تر تصاویر ثبت شده جنسیت یوزپلنگ شناسایی شده با نام «هیوا» از ماده به «نامشخص» تغییر یافته است.

این تصمیم طبق تحلیل های جدید کارشناسان و محدودیت های موجود در داده های تصویری نهایی شده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست سمنان در این اطلاعیه گفته است: کیفیت و زاویه داده های موجود عدم مشاهده ویژگی های جنسی واضح تحلیل متفاوت کارشناسان عدم مشاهده رفتارهای قطعی نر یا ماده بودن از جمله عواملی است که باعث ایجاد ابهام در تعیین جنسیت یوز «هیوا» شده است.

سعید یوسف پور افزود: «هیوا» طی یک سال گذشته در مناطق مختلفی از جمله حوزه محیط بانی دلبر و عباس آباد در ذخیره گاه زیست کره توران شاهرود در شرق استان سمنان منطقه حفاظت مشارکتی یوزکنام و پناهگاه حیات وحش خوش ییلاق مشاهده شد و بررسی دقیق تر آن با روش های فعلی محدود بوده است.

شواهد متناقض درباره ماده بودن «هیوا»

مدیرکل حفاظت محیط زیست سمنان تصریح کرد: دقت و شفافیت در ارائه اطلاعات مربوط به یوزپلنگ آسیایی مورد تاکید است و با توجه به شواهد متناقض اعلام جنسیت «نامشخص» باعث جلوگیری از انتشار اطلاعات اشتباه و گمراه کننده می شود. برای اعلام جنسیت دقیق نیاز به داده های بیشتر از جمله تصاویر واضح تر یا بررسی های میدانی است که در حال حاضر در دسترس نیست. پایش و نظارت بر وضعیت این گونه همچنان ادامه دارد و در صورت کسب اطلاعات تکمیلی اطلاع رسانی های لازم انجام خواهد شد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست سمنان گفت: حفاظت از یوزپلنگ آسیایی نیازمند دقت و همراهی همه جانبه است.

چرا نربودن «هیوا» امیدبخش است

طبق تخمین کارشناسان جمعیت یوزپلنگ آسیایی در ایران ۱۸ قلاده یوزپلنگ شامل هشت قلاده بالغ و ۱۰ قلاده نابالغ در طبیعت توران شهرستان شاهرود در شرق استان سمنان است یعنی از نظر ژنتیکی «در معرض خطر انقراض» محسوب می شود و باید با توجه ویژه حفاظت شود.

«فراز» و «فقه» ۲ یوزپلنگ نر شناسنامه دار طبیعت و «فیروز» تنها یوزپلنگ نر در توران تا چندی پیش بودند و اثبات نر بودن «هیوا» همانطور که از معنای اسمش پیداست امید را در طبیعت توران به جریان می اندازد.

 یوزپلنگ گونه ای در خطر انقراض است و اکنون فقط شماری از آنها در ایران و آفریقا زیست می کنند. جمعیت یوزپلنگ ها قابل سرشماری نیست چرا که گونه ای گوشتخوار و شبگرد است اما با استفاده از دوربین تله ‎ای جمعیت آنها تخمین زده می شود.

منطقه توران یا خارتوران در شرق استان سمنان در شهرستان شاهرود یکی از سه منطقه حفاظت شده ایران با مساحت یک میلیون و ۴۷۰ هزار هکتار خاستگاه زیست یوزپلنگ ایرانی به شمار می رود.

یوزپلنگ جزو گربه سانان محسوب می شود و گربه سانان امکان زادآوری ۲ بار در سال و دوره بارداری سه ماه دارد و به طور معمول فصل هایی که رطوبت هوا بیشتر است برای جفت گیری این گونه ارزشمند مناسب است و بر پایه تحقیقات انجام شده دی و بهمن بهترین ماه های سال برای جفت گیری یوزپلنگ آسیایی است که پس از ۹۰ روز معمولا در اردیبهشت ماه توله به دنیا می آید.

براساس تحقیقات انجام شده یوزپلنگ جزو پستانداران چندهمسری است و یوزپلنگ آسیایی از ۲ تا سه سالگی بالغ شده و تا هشت سالگی قدرت زادآوری دارد و نوع زایش یوزپلنگ آسیایی چندقلوزایی است.