بعضی اساتید جا ماندند – لاکو

به گزارش لاکو هم میهن نوشت: اول مهرماه امسال همزمان با نخستین روز سال تحصیلی جدید گروهی از استادان اخراج یا تعلیق شده از دانشگاه ها در نامه ای خطاب به مسعود پزشکیان رئیس جمهوری اعلام کردند که به رغم اظهارنظرهای او درباره بازگشت اساتید اخراجی به دانشگاه ها هیچ اقدام موثری در این مورد صورت نگرفته است. ۱۲ استاد اخراجی یا تعلیق شده از دانشگاه در این نامه پرسیدند: «آیا اراده ای واقعی در کار است یا صرفاً با بازگشت تعدادی انگشت شمار قرار است این موضوع مورد بهره برداری تبلیغاتی قرار گیرد؟»

این ۱۲ استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه ها در نامه خود با بیان اینکه «هنوز سازوکار روشنی درخصوص بازگشت استادان اخراجی به دانشگاه اعلام نشده است» خطاب به مسعود پزشکیان نوشتند که «قرائن و شواهد موجود حکایت از موانعی دارد که سد راه بازگشت این افراد به دانشگاه شده اند.»

حالا بیش از ۱۰۰روز از روی کار آمدن دولت مسعود پزشکیان می گذرد. از همان روزهای اول تا به حال معاون اول رئیس جمهوری وزیر علوم و بعضی رؤسای دانشگاه ها از دستور اکید پزشکیان برای بازگشت اساتید و دانشجویان تعلیقی گفته اند؛ موضوعی که با گذشت این مدت و ادعاهای مختلف در این باره همچنان به طور کامل اجرایی نشده است.

از آن زمان تا به حال تعداد دیگری از اساتید هم کم وبیش اعتراض شان را در این باره اعلام کرده اند. بعضی اساتید هم می گویند گرچه دولت چهاردهم و شخص رئیس جمهور و وزیر علوم بر مسئله بازگشت اساتید اخراجی و تعلیق شده به دانشگاه ها تاکید دارند اما مدیران و رؤسای دانشگاه ها و مؤسسات با پشت گوش انداختن این تاکید و بی اعتنا به آن همچنان با دلایل واهی از بازگشت اساتید به دانشگاه سر باز می زنند و بعضاً باوجود تبرئه شدن اساتید در محاکم قضایی از اتهاماتی که به آنها نسبت داده شده بود نیز رؤسای برخی دانشگاه ها اراده ای برای بازگشت اساتید تعلیق منفصل یا اخراج شده ندارند و وضعیت این اساتید را معلق نگه داشته اند.

کمااینکه برخی از اساتید خلاف قانون بیش از یک سال است که تعلیق شان ادامه یافته و تعیین تکلیف نشده اند. حالا دو استاد تعلیقی و مصطفی معین وزیر پیشین علوم در گفت وگو با «هم میهن» از دست اندازهای بازگشت اساتید تعلیقی به دانشگاه می گویند. 

باید رفع تبعیض شود

مصطفی معین استاد پیشین دانشگاه علوم پزشکی تهران و وزیر پیشین علوم و تحقیقات و فنّاوری در دولت های سازندگی و اصلاحات در گفت وگو با «هم میهن» می گوید که بی تردید برای رفع تضییع حقوق دانشجویان و استادان دانشگاه که هم در دولت رئیسی و هم در دولت احمدی نژاد بر آن ها روا رفته است باید اقدام شود: «این اقدام می تواند تا حدودی انگیزه و امید را به دانشگاه برگرداند. دانشگاه ها به دلیل رفتارهای موهن و همراه سوءظن و جفاهایی که بر آن ها رفته است هم اکنون دچار رکود علمی و بی تفاوتی نسبت به شرایط خطیر کشور شده اند و فرار مغزها و سرمایه های علمی و تخصصی اوج گرفته است.

بازنگری جدی سیاست های حذفی و یکدست سازی و تجدیدنظر در برنامه های غیرعلمی جذب افراد کم مایه یا حداکثر میان مایه به هیئت علمی دانشگاه و مدیریت های سیاست زده و اعاده حیثیت از استادان و مدیران مورد اجحاف از اولین اولویت های وزارت علوم در دوره جدید تلقی می شود. همچنین ضرورت دارد که بسیاری از واحدها و رشته های دانشگاهی ایجاد شده در سال های گذشته که یا با فشار مقامات یا نمایندگان مجلس یا ملاحظات سیاسی و ایدئولوژیک بوده است مجدداً کارشناسی شده و متوقف شود.»

او درباره تاکید دولت چهاردهم به وفاق در دانشگاه هم می گوید: «اول ببینیم که مفهوم و هدف وفاق چیست و بر چه پایه ای شکل می گیرد. اگر وفاق را به مفهوم همدلی اعتماد و همکاری نیروها از گرایش های مختلف فکری و سیاسی در سطح دولت و نظام حکومت در نظر بگیریم هدف آن باید حفظ منافع ملّی ایران و خدمت به مردم باشد و این امر تنها با مدیریت های متعهد متخصص و کارآمد انجام پذیر خواهد بود. بنابراین استفاده از همه نیروها به شرط شایستگی می تواند معیاری درست و منطقی برای تشکیل دولت وفاق ملّی درنظر گرفته شود.

لذا جمع شدن افرادی با گرایش های مختلف سیاسی ولی بدون شایستگی و اصلح بودن از نظر تخصصی و مدیریتی در هیئت دولت یا در مدیریت های آموزش عالی و خانواده ی دانشگاهی کشور نمی تواند هدف «وفاق» و موفقیت «دولت وفاق» در رفع بحران های پیچیده کشور را تحقق ببخشد. دانشگاه جامعه کوچکی از دانشمندان فرهیخته ی جامعه بزرگ پیرامون خود است.

دانشگاهیان باید اختیار داشته باشند که خانه علمی خود را بر پایه استقلال و آزادی آکادمیک با همدلی و اعتماد متقابل و فارغ از کشمکش های سیاسی اداره کنند و در خدمت توسعه و پیشرفت کشور قرار دهند. خوشبختانه آموزش عالی ایران از سرمایه علمی و انسانی فاخری برخوردار است که بیش از هر بخش دیگری کارآمدی و پایبندی به مسئولیت های اخلاقی و اجتماعی نشان داده اند و نباید در انتخاب مدیریت های مراکز علمی و نیز دستگاه های اجرایی کشور از جلب مشارکت آنان غفلت کرد.»

تعلیق ۱۵ ماهه و معیشت در تنگنا 

محمد سلطانی رنانی دانش آموخته سطح چهار فقه از حوزه علمیه قم و دکترای علوم قرآن و حدیث که از سال ۹۴ به بعد هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان بوده است از اساتید تعلیق شده ای است که باوجود تبرئه از اتهامات وارده در محاکم قضایی همچنان در تعلیق است و مسئولان دانشگاه تکلیف او را مشخص نمی کنند.

او در گفت وگو با هم میهن درباره این تعلیق که بیش از یک سال ادامه یافته است می گوید: «در تیرماه ۱۴۰۲ پرونده ای برای من تشکیل و با حکم هیئت بدوی رسیدگی به تخلفات دانشگاه اصفهان به ریاست قدرت الله خسروشاهی و امضای رئیس دانشگاه اصفهان حسین هرسیج تعلیق شدم. اینک بعد از ۱۵ ماه که از تاریخ تعلیق  من می گذرد هنوز در حال تعلیق هستم با اینکه طبق نص صریح قانون تعلیق نباید بیش از  یک سال ادامه پیدا کند و سقف تعلیق یک سال است اما الان ۱۵ ماه است که تعلیق من ادامه پیدا کرده است.»

رنانی درباره جرمی که به او نسبت داده شده هم می گوید: «پرونده من هنوز بعد از ۱۵ ماه محرمانه است و  پرونده را در اختیارم قرار نداده اند. در وهله نخست هیچ نشانی سند و گفته ای به من  ارائه ندادند و فقط اعلام کردند که جرم شما محرز و پرونده شما محرمانه است. من اعتراض کردم که در این صورت من چطور از خودم دفاع کنم؟ شما به من می گویید ۱۰روزه دفاعیه خود را ارائه بده درحالی که تفهیم جرم نشده ام و مستندات جرم به من ارائه نشده است.

با اعتراضم در این باره بخش هایی از پرونده را برای چند دقیقه در اختیار من قرار دادند که البته اجازه عکس گرفتن و  زیراکس آنها به من داده نشد و فقط به من اجازه دادند از آنها رونویسی کنم. بنابراین اگر من هر ادعایی مطرح کنم که در پرونده من چنین چیزی درج شده است چون از آن سندی ندارم قابل اثبات نیست. آنچه در پرونده به من نشان دادند حاوی ۳۰ پست در صفحه اینستاگرامم بود که آنها را انتشار داده بودم. من از سال ها پیش به تدوین یک دوره تفسیر قرآن روی آوردم که جلد نخست آن نیز چاپ شده است به موازات نوشتن این تفسیر بخش هایی از آن را به صورت یک پوستر حاوی آیه قرآن ترجمه فارسی آن و پیام مورد نظر را در صفحه خود منتشر می کردم.

من در اینستاگرام از بهمن ماه سال ۹۹ آغاز به فعالیت کرده بودم و این محتواها را در محیط مجازی به اشتراک می گذاشتم. زمانی که این پرونده برایم تشکیل شد من در صفحه اینستاگرام خود حدود ۳۵۰ پست داشتم که بیش از نیمی از آنها همین پوسترهای حاوی آیات قرآن بود و بعضاً شعرهای حکمی و سخنرانی برخی بزرگان انقلاب  ازجمله شهید مطهری و آقای طالقانی بود. برخی از اتهاماتی که در این پرونده درباره من مطرح شده بود به طور کامل کذب است که حتی در حکم بدوی ام بعدها صادر شد.»

او ادامه می دهد: «برای مثال من در سالروز جهانی القای برده داری برای یکی از خبرگزاری ها یادداشتی فرستادم که محتوای آن درباره ملغی شدن برده داری خشن و رسمی و باقی ماندن برده داری نرم بود. در بیان مفهوم برده داری نرم مثال فرعون و هیتلر را زده بودم و شاخص های رفتار فرعون را مطرح کرده بودم. حال در این پرونده درج کرده اند که مقصود من طعنه به بزرگان انقلاب بوده است و درصدد بوده ام بزرگان نظام را به فرعون یا هیتلر تشبیه کنم. درحالی که هیچ فردی چنین مشابهتی را اعلام نکرده بود و فقط اعضای هیئت رسیدگی به تخلفات هیئت علمی دانشگاه اصفهان این برداشت را کرده بودند.

این پرونده به دادگاه ویژه روحانیت اصفهان ارجاع داده شد و در آن دادگاه همه ۱۶ عنوان مجرمانه ای که بر من چیده بودند تبرئه و حکم برائت برایم صادر شد اما افراد شاکی که نام شان را نمی دانم و محرمانه است اصرار کرده و پرونده را برای تجدیدنظر به دادگاه ویژه روحانیت تهران فرستادند.

بدون اطلاع من و بدون اینکه بتوانم دفاعیه ای داشته باشم پرونده در آن دادگاه مطرح شد و من مجدداً از همه عناوین مجرمانه ازجمله توهین به مقدسات ارتکاب به اعمال مخالف مصاح نظام جمهوری اسلامی تبرئه شدم و فقط عنوان تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی برایم باقی ماند که در دادگاه ویژه روحانیت تهران برای آن یک جریمه نقدی تعلیقی بسته شد. ولی متاسفانه هیئت رسیدگی دانشگاه اصفهان در یک اقدام غیرقانونی بی اعتنا به حکم دادگاه صالح تبرئه را در نظر نگرفت و برای من حکم انفصال صادر کرد.»

رنانی می گوید که در قانون مقررات رسیدگی به تخلفات اعضای هیئت علمی ۱۷ جرم شمرده شده است که ردیف ۱۵ و ۱۶ منجر به اخراج می شود: «ردیف ۱۵ مربوط به نشر افکار الحادی و توهین به مقدسات است. متاسفانه اعضای هیئت رسیدگی به تخلفات این جرم مرکب را که با واو عطف دو عنوان را بر هم عطف کرده تفکیک کرده اند و گرچه من نشر افکار ملحدانه نداشتم اما جرم توهین به مقدسات را برایم آورده اند و هر شخصیت منفی اعم از شخصیت های تاریخ معاصر که من در صفحه اینستاگرامم معرفی کردم را به عنوان توهین به مقدسات برشمرده اند.

در حکم انفصال من به دروغ ثبت کرده اند که بنده مطالب  نابحق سر کلاس مطرح می کردم. اگر سندی دارند باید ارائه دهند اما تا به حال هیچ مستندی در این رابطه ارائه داده نشده است. به نظر می آید این افراد گمان می کنند در نظام جمهوری اسلامی دارای مصونیت قضایی هستند و به وجوه مختلف به من افترا وارد کرده اند و براساس آن حکم انفصالم را صادر کرده اند. با اینکه دادگاه ویژه روحانیت اصفهان من را تبرئه کرد و دادگاه ویژه روحانیت تهران نیز در این دو جرم بند ۱۵ و ۱۶ یعنی توهین به مقدسات و ارتکاب به اعمال مخالف مصالح نظام مرا مبرا دانست با این حال بر حکم انفصال و حالت تعلیق من تاکید دارند.»

یک نفر قدم می زد و می گفت «اخراج می کنم»

رنانی با گله از گزاره هایی که درباره تعداد کم اساتید اخراج شده از دانشگاه ها بیان می شود می گوید: «متاسفانه در رسانه های رسمی بیان می شود تعداد اعضای هیئت علمی تعلیق یا اخراج شده بسیار کم است اما اینگونه نیست. آقای محمدمنان رئیسی نماینده استان قم در مجلس اخیراً در تلویزیون مطرح کردند که تنها پنج نفر به خاطر مسائل سیاسی اخراج شدند خوب است ایشان نام این پنج نفر را بیاورند تا ببینم آیا نام من در بین این پنج نفر است یا خیر و اعلام کرده اند این پنج نفر جرائم بسیار سنگینی داشته اند.

آیا من جرم بسیار سنگینی داشته ام؟ پس چرا دادگاه ویژه روحانیت که در کمال تیزبینی و دقت است مرا تبرئه کرده است؟ دانشگاه اصفهان یکی از دانشگاه های مادر کشور است اما به جایی رسید که یک نفر در آن قدم می زد و می گفت: «اخراج می کنم و حکم انفصال می دهم» و همین یک نفر تعداد بسیار زیادی از اساتید را استنطاق و تهدید به اخراج کرد.

رنانی درباره مشکلات معیشتی که پس از حکم انفصال با آن مواجه شده هم می گوید: «من در اصفهان مستاجرم و با قطع حقوق از تیرماه ۱۴۰۲ بدون اطلاع و هشدار قبلی با مشکلاتی مواجه شدم. آقای هرسیج رئیس دانشگاه اصفهان قول داده بودند که دست کم حقوق تیرماه من واریز شود که بتوانم زندگی خود را به شکلی سامان دهم. این حقوق را واریز کردند اما مجدداً بازپس گرفتند.

تا مدت ها فیش حقوقی صفر برایم صادر می کردند و برخی از دوستان که از احوال بنده باخبر بودند مثل اعضای شورای صنفی دانشگاه اصفهان به ایشان متذکر شده بودند که این تعلیق طولانی فشار به من و خانواده ام وارد کرده است اما ایشان گفته بود که من تقاضای مساعده بنویسم. من نیز بنا بر این سخن تقاضای مساعده ای نوشتم و از ایشان  تقاضای مساعده کردم اما هیچ اعتنایی به این تقاضا نشد. تاکنون چهار نامه به رئیس دانشگاه اصفهان و رئیس هیئت رسیدگی به تخلفات آقای خسروشاهی نوشتم اما هیچ کدام پاسخ داده نشده است.

برخی اعضای این هیئت و به طور دقیق خانم دکتر مریم فاتحی که حکم انفصالم را امضا کردند حتی پنج دقیقه با من صحبت نکردند و جلسه مشترکی نگذاشتند تا سخنانم را بشنوند. پیش از اینکه پرونده ام در دادگاه صالح مطرح شود متاسفانه در دانشکده الاهیات دانشگاه اصفهان جلسه ای گرفتند و رئیس هیئت رسیدگی به تخلفات آقای خسروشاهی با اینکه باید بی طرفی خود را حفظ می کرد در این جلسه شرکت کرد و بدون حضور من و همکارم برای دفاع از خود اتهامات بنده و همکار دیگرم در گروه علوم قرآن و حدیث را بیان کردند که این کار کاملاً غیرقانونی و غیراخلاقی بود و مطمئناً کسی که چنین کاری انجام می دهد از بی طرفی خارج شده و حق نظارت بر این هیئت را نخواهد داشت.»

این استاد دانشگاه اصفهان درباره مشکل همکار خود که حاضر به مصاحبه نشده است هم توضیح می دهد: «همکارم برادر شهید و استاد قرآن است که مانند من ۱۵ ماه است که در تعلیق به سر می برد. با اینکه دادگاه صالح ایشان را هم تبرئه کرده است و از مصادیق کمیسیون عفو شمرده است اما با تغییر دادن عنوان اتهام و برخی مشخصات پرونده ۱۴ ماه زندان برای ایشان ثبت کرده اند.

برای دوست من در گروه علوم قرآن و حدیث براساس صدای ضبط شده در کلاس پرونده تشکیل دادند و اگر بنا باشد از این به بعد سر کلاس ها صدای استاد ضبط شده و بعد برای او پرونده سازی شود همه اساتید از این به بعد دانشجویان خود را به شکل جاسوس خواهند دید. دیگر کدام استاد در کدام رشته علوم انسانی جرأت می کند مباحث قابل گفت وگو و چالش برانگیز را مطرح کند؛ چون هراس خواهد داشت که نکند من هم مثل فلان استاد دچار تعلیق شوم. متاسفانه در این ۱۵ ماهی که از حکم تعلیق ما دو نفر گذشته است نیز بارها به اساتید گفته اند این دو نفر درس عبرت شما باشند و مواظب باشید سر کلاس یا جای دیگر درباره چیزی صحبت نکنید و در رسانه ها اظهارنظری نکنید.

این همکار بنده دچار سکته قلبی شدند مشکل قلبی دارند و با دارو روزگار می گذرانند. جالب است که در دانشگاه اصفهان دو نفر یعنی من و همکارم تعلیق شدیم که هردو از گروه علوم قرآن و حدیث بودیم و جای تعجب دارد که دو مجرم دانشگاه اصفهان هردو استاد علوم قرآن و حدیث هستند. نجابت داشتم که در این ۱۵ ماه به هیچ خبرگزاری خارجی ای عرض حال نکردم و به رسانه های داخلی اکتفا کردم. ما معتقدیم نظام جمهوری اسلامی باید پابرجا باشد و در این راستا ممکن است افرادی که ادعای انقلابی گری دارند به ما ضربه هایی را بزنند.»

حذف اندیشه از دانشگاه

یکی از اساتید دانشگاه های دولتی که تحصیل و تدریس در آن ها نیازمند داشتن مرتبه بالای علمی است در گفت وگو با هم میهن با تاکید بر اینکه نمی خواهد نامی از او رسانه ای شده و در گزارش بیاید می گوید که رؤسای دانشگاه ها و هیئت های رسیدگی به تخلفات اعضای هیئت علمی در دانشگاه ها باوجود تاکیدات وزیر علوم اجازه نمی دهند فضا تغییر کند: «هیئت های رسیدگی به تخلفات و رؤسای دانشگاه ها هیچ کاری به  دستورات وزیر ندارند و اجازه نمی دهند تا تغییر فضا داده شود. به نظر می رسد آن عزمی که با دستور وزیر بهداشت برای بازگشت اساتید دانشگاه های زیر نظر وزارت بهداشت به وجود آمده است در وزارت علوم وجود ندارد و به نوعی می توان گفت از دستور وزیر علوم استنکاف می کنند.»

این استاد دانشگاه که از بیان جزئیات پرونده خود خودداری می کند توضیح می دهد که چطور با انگ سیاسی او را اخراج کردند و مدت هاست اجازه تدریس در کلاس را به او نمی دهند: «مرا با واژه های برانداز ضدانقلاب و سکولار خطاب می کنند گویی هر آنکه در دانشگاه حرف متفاوت بزند نباید در سیستم باشد. در کسری از زمان و بی آنکه مهلتی برای دفاع از خود داشته باشم نامه اخراجم را زدند. طبق ماده ۱۵ آیین نامه هیئت عالی جذب اعضای هیئت علمی دانشگاه ها شورای عالی جذب می تواند به ما اساتید اخراجی رأی بازگشت دهند اما این افراد حتی به ماده ۱۵ هم ورود کردند و با تهدید بعضاً کاری می کنند که رأی این شورا نیز برگردد. این امر اگر زدوبند نیست پس چه است؟»

او ادامه می دهد: «در گزینش از من سوال سیاسی درباره اتفاقات ۱۴۰۱ پرسیدند و من یک کلام گفتم که گرچه عوامل بیرونی در بروز آن اتفاقات تاثیر داشت اما آنچه شاهدش بودیم به بی تدبیری مدیران نیز باز می گردد. همین یک جمله لاکو اخراجم را قطعی کرد. حتی به من گفتند اگر می خواهی برایت مجدداً جلسه گزینش برگزار می کنیم و شما حرفت را عوض کن تا مشکلت را رفع کنیم اما من گفتم هیچ گاه دروغ نخواهم گفت. گویی تصمیم گرفته بودند من را به هر طریقی از دانشگاه حذف کنند.» 

پایان خبر لاکو