اگر سارق مال مسروقه را بفروشد حکمش چیست

اگه سارق مال دزدی رو بفروشه، علاوه بر مجازات خودش به خاطر سرقت، ممکنه برای فروش هم به عنوان مال خر مجازات بشه، مخصوصاً اگه این کار رو به صورت حرفه ای انجام داده باشه یا زمان زیادی از سرقت گذشته باشه. خریدار هم اگه بدونه مال دزدیه، مجازات میشه و باید مال رو به صاحب اصلیش برگردونه. این موضوع هم برای سارق و هم برای خریدار، دردسرهای حقوقی زیادی داره.

در زندگی روزمره، گاهی با اتفاقات ناخوشایندی مثل دزدی و سرقت روبه رو می شیم. فرض کنید خدای نکرده وسیله ای از شما دزدیده شده و بعد متوجه می شید که سارق اون رو فروخته. خب، حالا تکلیف چیه؟ چه بلایی سر سارق میاد؟ اون کسی که مال دزدی رو خریده، چی میشه؟ اصلاً آیا فروش مال مسروقه توسط خود سارق، یه جرم جداست یا جزو همون دزدی حساب میشه؟

این ها سوالاتی هستن که ممکنه ذهن هر کسی رو درگیر کنن و دونستن جوابشون خیلی مهمه تا هم از حقمون دفاع کنیم و هم ناخواسته تو دام خرید و فروش اموال دزدی نیفتیم. تو این مقاله قراره خیلی خودمونی و ساده، همه این ابعاد حقوقی رو باز کنیم و ببینیم قانون در مورد اگر سارق مال مسروقه را بفروشد حکمش چیست، چی میگه. پس بزن بریم تا قدم به قدم این موضوع رو بررسی کنیم و با قوانینش آشنا بشیم.

فرق جرم فروش مال مسروقه با خود سرقت چیه؟

اول از همه بیایید ببینیم اصلاً چه فرقی بین دزدی و خرید و فروش مال دزدی وجود داره. شاید فکر کنید خب دزدی، دزدیه دیگه، فرقی نداره. ولی از نظر قانون، این دو تا دو تا جرم مستقل هستن که البته به هم ربط دارن.

سرقت یعنی چی؟

سرقت، همونطور که تو ماده 267 قانون مجازات اسلامی اومده، یعنی اینکه یکی مال منقول (مالی که میشه جابجاش کرد، مثل موبایل، ماشین، پول) رو که مال خودش نیست، بدون اجازه صاحبش برداره و ببره. یعنی یه نفر دست دراز می کنه و چیزی رو که مال توئه، قاپ می زنه. ارکان اصلی سرقت هم اینا هستن:

• مالی باشه که بشه جابجاش کرد.
• مال متعلق به دیگری باشه.
• بدون اجازه صاحبش برداشته بشه.
• با قصد اینکه مال رو برای خودش کنه، برداشته بشه.

فروش مال مسروقه و «مال خری» یعنی چی؟

حالا می رسیم به فروش مال مسروقه یا همون مال خری. این دیگه خودِ دزدی نیست. اینجا صحبت از کسیه که مال دزدی رو می خره، نگه می داره، قایم می کنه یا به هر شکلی معامله اش می کنه. فکر نکنید فقط خریدار مال خر محسوب میشه، نه! کسی که مال دزدی رو می فروشه، یا حتی واسطه اش میشه، اون هم تو این دایره قرار می گیره. جالبه بدونید که خود سارق هم وقتی مال دزدی رو می فروشه، ممکنه به عنوان یه مال خر هم مجازات بشه. در واقع، اینجا یه سری کارها انجام میشه که به ادامه جرم سرقت کمک می کنه و مسیر رو برای سارق ها هموارتر می کنه.

چه جوری جرم معامله مال مسروقه ثابت میشه؟ (ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی)

برای اینکه کسی بابت معامله مال مسروقه محکوم بشه، باید یه سری شرایط و ارکان قانونی وجود داشته باشه. ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) به صورت دقیق این موضوع رو مشخص کرده که الان با هم بررسیش می کنیم.

رکن قانونی: همون چیزی که تو قانون اومده

رکن قانونی یعنی ماده ای از قانون که میگه این کاری که انجام شده جُرمه و براش مجازات تعیین کرده. ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) دقیقاً به همین جرم اختصاص داره و میگه:

«هرکس با علم و اطلاع یا با وجود قرائن اطمینان آور به اینکه مال در نتیجه ارتکاب سرقت به دست آمده است آن را به نحوی از انحاء تحصیل یا مخفی یا قبول نماید یا مورد معامله قرار دهد به حبس از شش ماه تا سه سال و تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم خواهد شد. در صورتی که متهم معامله اموال مسروقه را حرفه خود قرار داده باشد، به حداکثر مجازات محکوم خواهد شد.»

این یعنی اگه کسی بدونه یا قرائن نشون بده که مالی دزدیه و با این حال اون رو بخره، قایم کنه، قبول کنه یا معامله اش کنه، مجرمه. نکته مهم اینجاست که با قانون کاهش مجازات حبس تعزیری که سال ۱۳۹۹ تصویب شد، میزان حبس و شلاق تو این جرم هم نصف شده، یعنی دیگه مجازاتش مثل قبل سنگین نیست.

رکن مادی: کارهایی که انجام میشه

رکن مادی یعنی همون کارهای فیزیکی و عملی که باعث میشه جرم اتفاق بیفته. تو جرم معامله مال مسروقه، این رکن می تونه شامل موارد زیر باشه:

• تحصیل: یعنی به دست آوردن مال مسروقه، مثلاً خریدن اون.
• مخفی کردن: مال رو جایی پنهان کردن تا پیدا نشه.
• قبول کردن: مال رو از سارق یا هر کس دیگه گرفتن، حتی به صورت امانت موقت.
• مورد معامله قرار دادن: یعنی فروختن، عوض کردن یا هر نوع معامله دیگه روی مال دزدی.

حالا یه سوال مهم: از کجا بفهمیم مالی که داریم می خریم یا باهاش سروکار داریم، دزدیه؟ اینجا پای «قرائن اطمینان آور» به میون میاد. این قرائن مثل یه علامت خطر عمل می کنن و به ما میگن که شاید این مال دزدی باشه. مثلاً:

• قیمت خیلی پایین: اگه یه چیزی رو خیلی ارزون تر از قیمت واقعیش بهتون پیشنهاد کردن، باید شک کنید. مثلاً یه گوشی نو رو با یک سوم قیمت بازار بخوان بهتون بفروشن.
• نداشتن فاکتور رسمی: برای کالاهای نو یا حتی دست دوم گرون قیمت، فاکتور خرید خیلی مهمه. اگه فروشنده فاکتور نداره یا فاکتورش مشکوکه، باید حساس بشید.
• خرید و فروش تو مکان های غیرمعمول: خرید و فروش تو پاتوق های مشکوک، خیابون یا جاهایی که برای فروش کالا نیستن، می تونه نشونه خوبی نباشه.
• اصرار به معامله سریع: اگه فروشنده عجله داره و می خواد زود معامله رو جوش بده و وقت تحقیق به شما نمیده، حواستون باشه.
• عدم پاسخگویی به سوالات: اگه از فروشنده در مورد منشأ مال، فاکتور، یا گارانتی سوال می کنید و جواب درستی نمیده یا طفره میره، اینم یه نشونه است.

رکن معنوی: همون نیت و اطلاع

رکن معنوی یعنی اینکه کسی که داره این کارها رو انجام میده (خرید، فروش، مخفی کردن و…)، خودش خبر داره که مال دزدیه و با علم و آگاهی این کارو انجام میده. این «علم و اطلاع» خیلی مهمه. اگه کسی واقعاً ندونه که مالی دزدیه و با حسن نیت اون رو بخره، ممکنه مجازات حبس و شلاق بهش تعلق نگیره؛ اما ممکنه مسئولیت مدنی پیدا کنه و باید مال رو به صاحب اصلیش برگردونه. البته این حرف همیشگی نیست و قاضی با توجه به قرائن و شواهد، تشخیص میده که آیا طرف اطلاع داشته یا نه. مثلاً اگه یه نفر از یه دزد معروف مال بخره، دیگه نمیتونه بگه نمی دونستم!

حالا فرض کنید یه نفر بدون اینکه اطلاع داشته باشه که مال دزدیه، اون رو خریده. اینجا چی میشه؟ طبق مواد ۲۶۳ و ۳۱۷ قانون مدنی، اگه خریدار ناآگاه باشه، باز هم باید مال رو به صاحب اصلیش برگردونه. یعنی مسئولیت مدنی داره، حتی اگه مجازات کیفری (حبس و شلاق) شامل حالش نشه. این یعنی ضرر صاحب مال باید جبران بشه.

اگه سارق مال مسروقه رو بفروشه، آیا جرمش جداست؟

اینجا می رسیم به یکی از سوالات کلیدی و مهم مقاله: سارقی که بعد از دزدی، مال رو می فروشه، آیا فقط بابت دزدی مجازات میشه یا برای فروش مال مسروقه هم براش جرم جداگانه ای در نظر می گیرن؟

مجازات اصلی سرقت

قبل از اینکه به فروش مال مسروقه برسیم، باید بدونیم که خود سرقت، بسته به شرایطش، مجازات های مختلفی داره. سرقت می تونه «حدی» باشه (مثلاً اگه شرایط خاصی مثل دزدی از حرز و نصاب شرعی رعایت بشه که مجازاتش قطع دست هست) یا «تعزیری» باشه (که مجازاتش حبس و شلاق و جریمه نقدیه و بیشتر سرقت ها از این دست هستن).

وضعیت حقوقی سارقی که مال مسروقه رو می فروشه

خب، حالا برگردیم به سوال اصلی: آیا فروش مال مسروقه توسط خود سارق، یه جرم جداگانه از خود سرقته؟
معمولاً تو سیستم قضایی ما، فروش مال مسروقه توسط خود سارق، در ادامه و تکمیل جرم سرقت در نظر گرفته میشه. یعنی انگار این فروش، جزئی از همون فرآیند دزدیه که سارق میخواد از مال دزدی شده منفعت ببره. تو این حالت، دادگاه ممکنه به فروش مال مسروقه به چشم یه عامل تشدیدکننده مجازات سرقت اصلی نگاه کنه که بهش میگن تعدد معنوی. یعنی به جای دو تا جرم، یه جرم حساب میشه که اون فروش باعث میشه مجازات اصلی دزدی سنگین تر بشه.

اما یه «اما» بزرگ وجود داره! تو بعضی موارد خاص، فروش مال مسروقه توسط سارق می تونه یه جرم جداگانه از سرقت محسوب بشه و سارق هم بابت دزدی و هم بابت فروش مال دزدی مجازات بشه (به این میگن تعدد مادی جرم). این حالت ها معمولاً تو شرایط زیر اتفاق میفتن:

• فاصله زمانی قابل توجه: اگه بین زمان دزدی و فروش مال، مدت زمان زیادی گذشته باشه. مثلاً سارق امروز دزدی کنه و یک سال بعد مال رو بفروشه.
• فروش سازمان یافته و حرفه ای: اگه سارق، خودش یه شبکه یا سیستم برای فروش اموال دزدی شده داشته باشه و این کار رو به صورت حرفه ای و مداوم انجام بده. مثلاً چند بار با هویت های مختلف این کار رو کرده باشه.
• قصد مستقل: اگه سارق در زمان فروش مال، یه قصد مجرمانه جداگانه از قصد اولیه سرقت داشته باشه.

پس جواب این سوال یه بستگی داره بزرگه! اما به طور کلی، اگه این فروش به قصد تکمیل سرقت و کسب منفعت مستقیم از اون باشه، بیشتر به عنوان جزئی از سرقت و تشدیدکننده مجازاتش در نظر گرفته میشه. اگه شرایط خاصی مثل حرفه ای بودن یا فاصله زمانی زیاد وجود داشته باشه، ممکنه سارق برای هر دو جرم مجازات بشه. در هر صورت، برای اینکه مجازات دقیق تعیین بشه، قاضی همه جوانب پرونده رو بررسی می کنه.

مسئولیت سارق در قبال رد مال

یه نکته خیلی مهم دیگه اینه که حتی اگه سارق مال رو فروخته باشه و دیگه در اختیار نداشته باشه، باز هم مسئولیت داره که مال رو به صاحب اصلیش برگردونه. تو ماده ۲۱۴ قانون مجازات اسلامی اومده که مجرم باید مالی رو که از راه جرم به دست آورده، اگه موجود باشه، عینش رو برگردونه و اگه موجود نیست، مثلش رو یا قیمتش رو پس بده. نکته مهم تر اینه که بازگرداندن مال به صاحبش، حتی از جریمه هایی که دولت تعیین می کنه هم اولویت داره. یعنی اول باید مال صاحبش برگرده، بعد اگه چیزی موند، جریمه ها پرداخت بشه.

مجازات خریدار (مال خر) و بقیه کسایی که تو معامله مال مسروقه دست دارن

تا اینجا در مورد سارق حرف زدیم، حالا نوبت می رسه به خریدار مال مسروقه یا همون مال خر. قانون با این افراد هم شوخی نداره و مجازات های مشخصی براشون در نظر گرفته. کسی که مال دزدی رو می خره، قایم می کنه یا به هر نحوی باهاش معامله می کنه، چه خودش سارق باشه و چه نباشه، مشمول این قوانین میشه.

مجازات حبس و شلاق طبق ماده ۶۶۲

همونطور که قبلاً گفتیم، طبق ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی، کسی که با علم و اطلاع مال مسروقه رو تحصیل یا معامله کنه، به حبس از شش ماه تا سه سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم میشه. البته با قانون کاهش مجازات، این مقدار به نصف (۳ ماه تا یک سال و نیم حبس و تا ۳۷ ضربه شلاق) کاهش پیدا کرده.

تشدید مجازات برای «حرفه ای ها»

اگه کسی معامله اموال مسروقه رو شغل خودش قرار داده باشه، یعنی کارش این باشه که مدام مال دزدی بخره و بفروشه، به حداکثر مجازات تعیین شده تو ماده ۶۶۲ محکوم میشه. یعنی دیگه مجازاتش نصف نمیشه و قاضی می تونه بیشترین حبس و شلاق رو براش در نظر بگیره.

چند تا نشونه که نشون میده طرف «حرفه ای» این کاره:

• معاملات متعدد و مکرر اموال مسروقه
• داشتن مکان مشخص یا شبکه برای خرید و فروش این اموال
• تغییر هویت یا استفاده از اسامی جعلی
• سابقه قبلی در این زمینه

مسئولیت مدنی خریدار در قبال مالک اصلی

علاوه بر مجازات کیفری، خریدار مال مسروقه یه مسئولیت دیگه هم داره که بهش میگن مسئولیت مدنی. یعنی حتی اگه دادگاه برای اون حبس و شلاق تعیین نکنه (مثلاً چون نمیدونسته مال دزدیه)، باز هم باید جبران خسارت مالک اصلی رو بکنه.

بر اساس ماده ۲۶۱ و ۳۱۷ قانون مدنی:

• اگه عین مال مسروقه موجود باشه، خریدار باید اون رو به مالک اصلی برگردونه.
• اگه مال دزدی شده از بین رفته باشه (مثلاً خراب شده، سوخته یا مصرف شده)، خریدار باید مثل اون رو (اگه مثلی باشه مثل برنج و گندم) یا قیمتش رو به مالک پرداخت کنه.
• حتی اگه تو مدتی که مال دست خریدار بوده، ازش استفاده کرده باشه، باید اجرت المثل اون مدت رو هم پرداخت کنه. مثلاً اگه یه ماشین دزدی رو خریده و چند ماه باهاش کار کرده، باید پول کرایه اون چند ماه رو هم بده.

پس چه بدونی مال دزدیه، چه ندونی، وقتی مال دزدی رو دستت می گیری، در قبال صاحب اصلیش مسئولیت داری و باید اون رو برگردونی یا خسارتش رو جبران کنی. اینجاست که میگن «مال دزدی بی برکته»!

نقش شرکا و معاونین

فقط سارق یا خریدار نیستن که ممکنه مجرم شناخته بشن. اگه کس دیگه ای هم تو این زنجیره کمک کنه، مثلاً مال دزدی رو قایم کنه، واسطه فروش بشه، یا هر کاری که باعث بشه این جرم کامل بشه، اون هم مسئولیت داره. این افراد می تونن به عنوان «شریک» یا «معاون» جرم مجازات بشن. شریک کسیه که مستقیماً تو جرم اصلی نقش داره و معاون کسیه که به وقوع جرم کمک می کنه.

مراحل قانونی پیگیری برای مالباختگان

اگه خدای نکرده مال شما به سرقت رفت و سارق اون رو فروخت، نباید دست روی دست بذارید. یه سری مراحل قانونی هست که باید طی کنید تا شاید بتونید مال تون رو پس بگیرید و مجرم رو به سزای عملش برسونید.

ثبت شکواییه: اولین قدم

اولین کاری که باید بکنید، ثبت شکایت (شکواییه) تو دفاتر خدمات الکترونیک قضاییه. بعد از ثبت شکواییه، پرونده شما به دادسرا میره و اونجا تحقیقات لازم شروع میشه.

دادگاه صالح: کجا باید شکایت کنیم؟

یه سوال مهم اینه که حالا کدوم دادگاه باید به این پرونده رسیدگی کنه؟ دادگاهی که توش دزدی اتفاق افتاده یا دادگاهی که مال توش فروخته شده؟

قانون میگه دادگاه صالح (یعنی دادگاهی که حق رسیدگی داره) دادگاه کیفری محلیه که جرم در اونجا اتفاق افتاده. حالا اگه دزدی تو یه شهر اتفاق افتاده و فروش مال دزدی تو یه شهر دیگه، معمولاً دادگاهی که جرم فروش مال مسروقه توش اتفاق افتاده، صالح به رسیدگیه.
مثال: فرض کنید گوشی شما رو تو شیراز دزدیدن، اما سارق گوشی رو تو تهران به یه مال خر فروخته. تو این حالت، دادگاه کیفری تهران صلاحیت رسیدگی به جرم فروش مال مسروقه رو داره. البته جرم سرقت در شیراز هم جداگانه رسیدگی میشه.

مدارک و شواهد: چی با خودمون ببریم؟

برای اثبات دزدی و فروش مال مسروقه، به مدارک و شواهد قوی نیاز دارید. هر چی مدارک تون کامل تر باشه، شانس تون برای موفقیت بیشتره:

• فاکتور خرید یا سند مالکیت: هر مدرکی که نشون بده مال واقعاً مال شماست (مثلاً فاکتور موبایل، سند ماشین، سند ملک).
• شهود: اگه کسی شاهد دزدی یا شاهد خرید و فروش مال دزدی بوده.
• تصاویر و فیلم ها: مثلاً تصاویر دوربین مداربسته.
• پیامک ها یا چت ها: اگه سارق یا مال خر با شما ارتباطی داشته.
• اظهارات مطلعین: مثلاً همسایه ها یا کسبه ای که ممکنه اطلاعاتی داشته باشن.

نقش ضابطین قضایی: پلیس آگاهی

بعد از ثبت شکایت، پرونده به پلیس آگاهی (ضابطین قضایی) ارجاع داده میشه. وظیفه اونها اینه که تحقیقات رو انجام بدن، سارق و مال خر رو شناسایی کنن و مال مسروقه رو پیدا کنن. معمولاً با سرنخ هایی که شما میدید یا با استفاده از ابزارهای خودشون، پیگیری های لازم رو انجام میدن.

مسئولیت مشترک تو سرقت های مشارکتی و معامله مال مسروقه

حالا یه حالت دیگه رو فرض کنیم: چند نفر با هم دزدی کردن یا چند نفر با هم تو معامله مال مسروقه نقش داشتن. اینجا مسئولیت چطور تقسیم میشه؟

رأی وحدت رویه شماره ۷۹۹ ـ ۱۳۹۹/۷/۱۵ هیأت عمومی دیوان عالی کشور به این موضوع مهم پرداخته و میگه:

«در موارد شرکت در سرقت، مسئولیت هر یک از سارقان در رد مال به میزان مالی است که تحصیل کرده است و دادگاه در اجرای ماده ۶۶۷ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵ و ماده ۲۱۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ و ماده ۱۹ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ حدود مسئولیت هر یک از سارقان را بر همین اساس مشخص می کند و اگر میزان مال تحصیل شده توسط هر یک از سارقان معلوم نباشد، با توجه به اصل تساوی مسئولیت که از جمله در مواد ۴۵۳، ۵۲۶ و ۵۳۳ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ مورد پذیرش قانونگذار قرار گرفته است، مسئولیت سارقان در رد مال مسروقه به طور مساوی است.»

این یعنی چی؟ یعنی اگه چند نفر با هم دزدی کردن، هر کدوم باید اون قسمتی از مال رو که خودش برداشته، به صاحبش برگردونه. مثلاً اگه سه نفر گوشی، کیف پول و ساعت شما رو دزدیدن، هر کدوم مسئول برگردوندن همون چیزی هستن که برداشتن. اما اگه دقیقاً مشخص نباشه که هر سارق چی برداشته یا همه با هم برداشتن، قانون میگه همه به طور مساوی مسئولن. یعنی صاحب مال می تونه از هر کدومشون به اندازه کل مال مطالبه کنه و اون ها خودشون باید بین خودشون حساب و کتاب کنن.

این قانون نشون میده که حتی اگه چند نفر تو یه جرم مشارکت داشته باشن، باز هم هر کدوم یه جورایی در قبال مالباخته مسئول هستن و باید جوابگو باشن.

سوالات متداول

آیا خرید مال مسروقه بدون اطلاع جرم است؟

اگه شما واقعاً و از ته دلتون ندونید که مالی که می خرید دزدیه، از نظر کیفری (یعنی مجازات حبس و شلاق) مجرم شناخته نمی شید. اما باید حواستون باشه که تشخیص اینکه واقعاً خبر نداشتید، با قاضیه. قاضی با توجه به شرایط (مثلاً اگه قیمت خیلی پایین باشه یا فروشنده مشکوک باشه) ممکنه بگه که باید شک می کردید. با این حال، حتی اگه مجازات کیفری شامل حالتون نشه، باز هم مسئولیت مدنی دارید و باید مال رو به صاحب اصلیش برگردونید یا اگه از بین رفته، خسارتش رو جبران کنید.

اگر مال مسروقه از بین رفته باشد، مالک چگونه می تواند جبران خسارت کند؟

اگه مال مسروقه دیگه موجود نباشه (مثلاً خراب شده، فروخته شده به دست شخص ثالث یا از بین رفته)، مالک می تونه از سارق یا خریدار (اگه خریدار بدونه مال دزدیه) درخواست جبران خسارت کنه. اگه مال از نوع مثلی (مثل برنج) باشه، باید مثل اون رو بهش بدن. اگه از نوع قیمی (مثل گوشی) باشه، باید معادل قیمت روز اون رو به مالک پرداخت کنن. همچنین اگه تو این مدت از مال استفاده ای شده، اجرت المثل اون مدت رو هم باید پرداخت کنن.

مهلت قانونی برای شکایت از فروشنده یا خریدار مال مسروقه چقدر است؟

برخلاف برخی جرایم که مهلت خاصی برای شکایت دارن، جرم سرقت و معامله مال مسروقه (اگه جنبه عمومی داشته باشه) معمولاً مهلت خاصی برای شکایت نداره. یعنی هر وقت متوجه شدید که مال شما دزدیده شده و یا معامله شده، می تونید شکایت کنید. اما یادتون باشه که هر چقدر زودتر شکایت کنید، شانس پیدا شدن مال و دستگیری مجرمین بیشتره، چون با گذشت زمان، ردپای جرم از بین میره و اثباتش سخت تر میشه.

آیا جرم معامله مال مسروقه (مال خری) قابل گذشت است؟

نه، جرم معامله مال مسروقه (مال خری) از جرایم غیرقابل گذشته. یعنی حتی اگه صاحب مال (مالباخته) هم رضایت بده و از شکایتش بگذره، جنبه عمومی جرم همچنان باقی می مونه و دادستان می تونه پرونده رو پیگیری کنه و مجرم رو به خاطر اخلال در امنیت جامعه و ارتکاب جرم، مجازات کنه. البته رضایت شاکی می تونه تو تخفیف مجازات مؤثر باشه.

فرق مال خر با سارق چیست و چه تفاوتی در مجازات آن ها وجود دارد؟

فرق اصلی مال خر و سارق تو عملیه که انجام میدن. سارق کسیه که مال رو بدون اجازه از صاحبش برمی داره. عمل اصلی اون دزدیه. اما مال خر کسیه که بعد از دزدی، مال رو می خره، می فروشه، قایم می کنه یا به هر شکل دیگه ای باهاش معامله می کنه. عمل اصلی مال خر، معامله مال دزدیه.

از نظر مجازات هم تفاوت هایی وجود داره. مجازات سرقت (مخصوصاً سرقت حدی) می تونه خیلی سنگین تر از مجازات مال خری باشه. البته اگه مال خری به صورت حرفه ای باشه، مجازاتش تشدید میشه و ممکنه به حداکثر مجازات ماده ۶۶۲ برسه. همچنین همونطور که گفتیم، خود سارق هم می تونه در صورت فروش مال مسروقه، علاوه بر مجازات سرقت، بابت مال خری هم مجازات بشه، اگر دادگاه تشخیص بده که این دو جرم از هم جدا هستن.

حکم شرعی خرید و فروش مال دزدی چیست؟

از نظر شرع اسلام، خرید و فروش مال دزدی (مال مسروقه) حرام و باطله. یعنی معامله ای که روی مال دزدی انجام میشه، از اساس شرعی نیست و مالکیت خریدار بر اون مال هم صحیح نیست. کسی که مال دزدی رو می خره، باید اون رو به صاحب اصلیش برگردونه و اگه از بین رفته باشه، ضامن اون مال و خسارت های وارده به اون هست. اگه سودی هم از اون مال برده باشه، باید اون سود رو هم به صاحب اصلی مال برگردونه. در واقع، شرع هم مثل قانون، به شدت با این کار مخالفه و اون رو عملی غیرصحیح و غیرشرعی می دونه.

نتیجه گیری

همونطور که دیدیم، ماجرای اگر سارق مال مسروقه را بفروشد حکمش چیست، یه داستان حقوقی ساده نیست و پیچیدگی های خاص خودش رو داره. از مجازات خود سارق بابت دزدی و احتمال مجازات جداگانه بابت فروش، تا مسئولیت سنگین مال خر و حق و حقوق مالباخته، همه و همه نشون میده که قانون خیلی جدی با این مسائل برخورد می کنه. یادتون باشه، چه فروشنده باشید و چه خریدار، اگه با مال مسروقه سروکار پیدا کنید، ممکنه دردسرهای زیادی براتون پیش بیاد.

بهترین راه برای همه ما اینه که همیشه هوشیار باشیم، از خرید کالاهای مشکوک با قیمت های عجیب و غریب پرهیز کنیم و اگه خدای نکرده مال مون به سرقت رفت، حتماً از راه های قانونی پیگیری کنیم. تو این مسیر، کمک گرفتن از یه وکیل متخصص می تونه خیلی بهتون کمک کنه تا پرونده تون رو درست و اصولی پیش ببرید و به نتیجه دلخواه برسید. آخرش هم باید بگیم که این جور جرایم، فقط یه سری عدد و رقم تو قانون نیستن، بلکه روی آرامش و امنیت جامعه تأثیر مستقیم دارن و همه ما باید برای ریشه کن کردنشون، آگاه و مسئولیت پذیر باشیم.