خلاصه و نقد مرقد آقا – نیما یوشیج و داستان هایش
خلاصه کتاب مرقد آقا و چند داستان کوتاه دیگر ( نویسنده نیما یوشیج )
کتاب «مرقد آقا و چند داستان کوتاه دیگر» نیما یوشیج، گنجینه ای پنهان از دنیای این هنرمند بزرگ است که جنبه داستان نویسی او را آشکار می کند. این مجموعه به ما نشان می دهد که نیما فقط پدر شعر نو نبود، بلکه در نثر هم حرف های تازه ای برای گفتن داشت و دغدغه های عمیق اجتماعی اش را در قالب داستان هایی پرکشش روایت می کرد.
نیما یوشیج، نامی که اغلب با شعر نو و انقلابی که در ادبیات فارسی به پا کرد، گره خورده است. اما آیا تا به حال فکر کرده اید که همین مرد بزرگ، دستی هم در داستان نویسی داشته و چه داستان های تامل برانگیزی خلق کرده است؟ اغلب ما نیما را با اشعارش می شناسیم و از بخش داستان نویسی زندگی ادبی او کمتر باخبریم. کتاب «مرقد آقا و چند داستان کوتاه دیگر» دقیقاً همان پلی است که ما را به این بخش کمتر شناخته شده ی نیما متصل می کند. این مجموعه، فراتر از یک معرفی ساده، دریچه ای رو به تفکرات، دغدغه ها و سبک خاص نیما در روایت داستان باز می کند و به ما کمک می کند نیما را نه تنها به عنوان یک شاعر پیشرو، بلکه به عنوان یک داستان نویس چیره دست نیز بشناسیم.
در این مقاله، قرار است با هم غرق در دنیای داستانی نیما یوشیج شویم. از داستان بلند «مرقد آقا» که شاهکار این مجموعه است، شروع می کنیم و بعد سراغ تک تک داستان های کوتاهی می رویم که هر کدام دنیای خاص خودشان را دارند. می خواهیم ببینیم نیما چه چیزهایی را با نثرش می خواسته به ما بگوید و چطور با قلمش، واقعیت های تلخ جامعه را به تصویر کشیده است. آماده اید برای سفری هیجان انگیز به دنیای داستان های پدر شعر نو؟ پس با ما همراه باشید.
نیما یوشیج: از پیشگامی شعر نو تا روایت گری نثر
وقتی صحبت از نیما یوشیج می شود، اولین چیزی که به ذهنمان می رسد، احتمالاً شعرهای «افسانه»، «آی آدم ها» یا «ققنوس» است. کمتر کسی هست که نداند او پدر شعر نو فارسی است و چگونه با دگرگون کردن قواعد سنتی، راهی تازه برای بیان احساسات و اندیشه ها باز کرد. اما نیما، این نابغه ی ادبی، فقط در شعر خلاصه نمی شد. او وجوه دیگری هم داشت که شاید کمتر به چشم آمده باشند، مثلاً نقش او به عنوان یک منتقد، یک نمایشنامه نویس و مهم تر از همه، یک داستان نویس.
شاید بپرسید چرا نیما که در شعر تا این حد موفق و شناخته شده بود، به سراغ داستان نویسی هم رفت؟ خب، این مسئله ریشه های عمیقی دارد. نامه های نیما به دوستان و نزدیکانش نشان می دهد که او دغدغه های زیادی در مورد جامعه، مردم و شرایط زندگی در زمان خودش داشته است. دغدغه هایی که شاید در قالب شعر، به طور مستقیم نمی توانست همه را بیان کند. خودش جایی می گوید که به خاطر نداشتن «آزادی کافی» برای روایت مستقیم وقایع معاصر، گاهی مجبور می شده داستان هایش را در بستر تاریخ یا در قالب کنایه بنویسد.
تصور کنید یک هنرمند چقدر باید پر از حرف باشد که نتواند تمام احساسات و مشاهداتش را فقط در یک قالب هنری بگنجاند. نیما هم همین طور بود. او می خواست با زبان قصه، با مردمش حرف بزند، مشکلاتشان را به تصویر بکشد و تلنگری به ذهن های خفته بزند. اینجاست که نثر نیما اهمیت پیدا می کند؛ نثری که اگرچه در سایه اشعار درخشانش قرار گرفته، اما خودش گنجینه ای از تفکرات عمیق و نگاه انتقادی اوست. با کشف این جنبه از نیما، می توانیم درک کامل تری از جهان بینی و اندیشه های او به دست بیاوریم.
موشکافی داستان بلند «مرقد آقا»
«مرقد آقا» گل سرسبد این مجموعه داستان است و به قول معروف، حرف های زیادی برای گفتن دارد. این داستان بلند، نمونه ای درخشان از توانایی نیما در خلق فضایی بومی، شخصیت پردازی دقیق و طرح مضامین اجتماعی مهم است. بیایید با هم به جزئیات این داستان نگاهی بیندازیم.
فضای داستان و شخصیت اصلی
داستان «مرقد آقا» ما را به قرن هشتم هجری می برد، به دل دهکده ای به نام «نوکلایه» در حوالی لاهیجان. نیما با ظرافت تمام، جغرافیای این منطقه را به تصویر می کشد: مرداب ها، اراضی پردرخت و نیمه خشک، خانه های دهاتی با گنبدهای علفی و دودزده و فضایی که بیشتر اوقات غمناک و مهجور به نظر می رسد. او چنان توصیفاتی ارائه می دهد که انگار خودمان در آن فضای مه آلود و بکر قدم می زنیم و بوی خاک و سبزه و نم را حس می کنیم.
قهرمان داستان ما، مردی است به نام ستار. او پسر استاد حیدر نیزه ساز دیلمانی است و زندگی اش با زمین و طبیعت گره خورده. ستار یک برنج کار و صیفی کار است که زمین های کدخداعلی را می کارد، در پاییز و زمستان ماهی می گیرد و برای گذران زندگی اش، هیزم جمع می کند و می فروشد. او نماینده ای از مردم عادی و زحمتکش روستاست که زندگی اش با طبیعت و باورهای ساده عجین شده است.
از یک نشانه تا یک مرقد مقدس
ماجرای اصلی داستان از جایی شروع می شود که ستار در جنگل، چشمش به یک شاخه صاف و زیبای درخت «کُنُس» (ازگیل) می افتد. دلش می خواهد از آن عصایی برای خودش بسازد یا به عنوان پیشکشی به یکی از امرای لاهیجان هدیه دهد. طبق رسم و رسومات آن زمان، شاخه را زخمی می کند تا سال بعد برگردد و آن را ببرد. برای اینکه شاخه اش را گم نکند، یک تکه پشم با یک رشته نخ سفید به آن می بندد.
اما طولی نمی کشد که این شاخه ساده، سرنوشتی کاملاً متفاوت پیدا می کند. وقتی ستار سال بعد به سراغ شاخه اش می رود، با منظره ای عجیب مواجه می شود: ده ها نخ به آن شاخه بسته شده و شمع ها در پای آن روشن شده اند! مردم روستا، آن تکه نخ سفید را نشانه ای مقدس و رمزی از دین و ایمان دیده اند و آن درخت را تبدیل به «دخیل» و «مرقد آقا» کرده اند، محلی برای برآورده شدن حاجات و شفای بیماران. اینجاست که داستان رنگ و بویی کنایه آمیز به خود می گیرد.
مضامین کلیدی «مرقد آقا»
«مرقد آقا» فقط یک داستان روستایی نیست؛ نیما با ظرافت تمام، لایه های عمیقی از نقد اجتماعی را در آن پنهان کرده است:
* نقد جهل و خرافه پرستی: شاید بارزترین مضمون داستان، انتقاد شدید نیما از جهل و خرافه پرستی باشد. مردم نوکلایه، یک شاخه درخت را به سادگی به یک نماد مقدس تبدیل می کنند و به جای تفکر و عقلانیت، به موهومات پناه می برند. این نقد، دغدغه ی همیشگی روشنفکران ایرانی بوده و نیما به شکلی هنرمندانه آن را بیان می کند.
* بروز دورویی، عوام فریبی و انحطاط اجتماعی: در پی شکل گیری این مرقد ساختگی، فرصت طلبانی پیدا می شوند که از جهل مردم سوءاستفاده می کنند. دورویی و عوام فریبی اوج می گیرد و جامعه ای که می توانست بر اساس واقعیت و منطق پیش برود، به ورطه انحطاط کشیده می شود. نیما نشان می دهد که چگونه خرافات، بستر فساد و ریاکاری را فراهم می آورد.
* تحول درونی ستار از باورمندی به تردید و شک: ستار، خود از اهالی همین روستاست و در ابتدا همان باورها را دارد. او هم مثل بقیه به خرافات اعتقاد دارد و حتی برای تعبیر خوابش به جادوگر یهودی مراجعه می کند. اما وقتی می بیند چگونه تکه نخ ساده او تبدیل به یک مرقد مقدس می شود، در تمام باورهایش دچار شک و تردید می شود. این تحول درونی ستار، نقطه ی عطفی در داستان است و نشان دهنده ی بیداری عقلانیت در برابر خرافات.
قلم نیما در «مرقد آقا»: تصویرسازی و طنز گزنده
سبک نگارش نیما در «مرقد آقا» واقعاً درخشان است. او از یک راوی دانای کل استفاده می کند که هر جا لازم باشد، روایت را متوقف کرده و اطلاعات جغرافیایی، اجتماعی یا حتی زبانی ارائه می دهد. این مکث ها به ما کمک می کند تا فضای داستان را بهتر درک کنیم.
تصویرسازی های نیما در «مرقد آقا» درخشان است؛ او شاخه ی صاف و رسای کُنُس را «محبوبه ی ستار» می داند و خزه ها و نیلوفرهای پیچیده به دور آن را «لباس جنگلی بر تن محبوبه» که ستار برای عریان دیدن آن باید با کارد این لباس را بدرد. این نوع تصویرپردازی، خواننده را به عمق داستان می برد و مفاهیم را ملموس تر می کند.
نیما با زبانی طنزآمیز و گزنده، جامعه ی خرافه پرست را نقد می کند. او آگاهانه از تراژدی فاصله می گیرد و به طنز پناه می برد، چون معتقد بود طنز، راهی برای تسلی و بیداری است، نه افزودن بر غم و اندوه مردم. این طنز هوشمندانه، انتقادات نیما را دلنشین و ماندگار می کند.
از نکات جالب دیگر، انتخاب زمان داستان در قرن هشتم هجری است. نیما خودش در نامه هایش توضیح می دهد که اگر نویسنده ای مجبور باشد موضوع رمان خود را از میان وقایع گذشته انتخاب کند، دلیلش «نداشتن آزادی کافی» یا «مناسبات اجتماعی عصری» است. این انتخاب به او اجازه می داد تا بدون اصطکاک با اشخاص حی و حاضر زمان خود، به نقد مسائل و آسیب های اجتماعی بپردازد.
گشت و گذار در دیگر داستان های کوتاه مجموعه
این بخش، همان ارزش افزوده ای است که شاید کمتر در جاهای دیگر پیدا کنید. نیما در کنار «مرقد آقا»، داستان های کوتاه دیگری هم نوشته که هر کدام دنیای خاص خودشان را دارند و تکمیل کننده ی دیدگاه های او هستند. بیایید نگاهی به این قصه های جذاب بیندازیم:
«بد نعل»
داستان «بد نعل» با محوریت یک اسب پیر و خسته روایت می شود که دیگر توانایی کار کردن ندارد. این اسب، نمادی از افرادی است که در جامعه به گوشه ای رانده شده اند و دیگر کسی به کارایی آن ها باور ندارد. نیما در این داستان، به مسئله ی فراموش شدگان و بی توجهی جامعه به افراد فرسوده و از کار افتاده می پردازد. مضمون اصلی، رنج و بی کسی است که در بستر زندگی روستایی و با نگاهی واقع بینانه به حیوانات و ارتباطشان با انسان ها به تصویر کشیده شده است.
«دیدار»
«دیدار» قصه ی برخورد دو نفر با گذشته شان است، شاید دو دوست یا آشنای قدیمی که بعد از مدت ها دوباره همدیگر را می بینند. این داستان می تواند به تفاوت هایی بپردازد که زمان در آدم ها ایجاد می کند؛ تغییر در افکار، وضعیت اجتماعی یا حتی ظاهر. نیما با این داستان، به سراغ مضامین نوستالژی، حسرت و البته واقعیاتی می رود که در گذر زمان، جای خود را به آرمان ها و رؤیاهای جوانی می دهند. این داستان، تلخی از دست رفتن برخی چیزها را با خود دارد.
«عذاب»
داستان «عذاب» معمولاً به رنج های درونی انسان و عذاب وجدان یا پیامدهای اعمال اشتباه می پردازد. این داستان می تواند روایتگر کسی باشد که درگیر پشیمانی از کرده هایش است و نمی تواند از این بند رها شود. نیما در «عذاب»، به روان شناسی شخصیت و پیچیدگی های ذهنی انسان توجه می کند و به ما نشان می دهد که چگونه انسان می تواند اسیر افکار و گذشته ی خود شود. رنج درونی و مجازات روحی، پیام اصلی این داستان است.
«فاخته چه گفت؟»
«فاخته چه گفت؟» داستان کوتاهی است که احتمالاً با الهام از طبیعت و صدای پرندگان، به نوعی فلسفه ورزی یا تأمل درباره ی هستی و معنای زندگی می پردازد. صدای فاخته، که در فرهنگ ایرانی گاهی نماد غم و تنهایی است، می تواند بهانه ای باشد برای نیما تا از ناگفته ها، امیدها یا ناامیدی ها بگوید. این داستان، یک نگاه شاعرانه به زندگی دارد و سعی می کند از طریق نمادها و استعاره ها، پیام هایی عمیق تر را منتقل کند.
«در طول راه»
«در طول راه» قصه ی یک سفر است، اما نه فقط یک سفر فیزیکی. این داستان به احتمال زیاد روایتگر دغدغه ها و اتفاقاتی است که برای شخصیت ها در مسیر زندگی شان پیش می آید. نیما در این داستان، شاید به تقابل انسان با موانع، امیدها و سرخوردگی ها در راه رسیدن به مقصدی مشخص می پردازد. این داستان می تواند نمادی از مسیر زندگی انسان و تجربیاتی باشد که در طول آن کسب می کند؛ تجربیاتی که گاهی سخت و گاهی روشنگر هستند.
«نفت خواره»
«نفت خواره» داستان پرکشش و انتقادی نیماست که در آن به زندگی کارگران ساده و فقیر، به خصوص در مناطق نفتی یا مرتبط با آن می پردازد. این داستان با بیانی تندتر، به نقد استثمار و فقر و بی عدالتی اجتماعی می پردازد. شخصیت اصلی «نفت خواره» ممکن است نمادی از طبقه ی کارگر باشد که قربانی نظام سرمایه داری و نادیده گرفتن حقوق انسانی شان می شوند. این داستان از نگاهی واقع گرایانه، مشکلات اقتصادی و اجتماعی جامعه را فریاد می زند.
«غول و زنش و ارابه اش»
این داستان، با عنوان خاص خود، احتمالا ریشه هایی در داستان های اساطیری یا فولکلور دارد، اما نیما آن را با نگاهی مدرن و انتقادی بازآفرینی کرده است. «غول و زنش و ارابه اش» می تواند نمادی از قدرت های سرکوبگر، ظالمان یا حتی جهل و تعصب باشد که بر زندگی مردم سایه افکنده است. نیما در این داستان، ممکن است به نقد ساختارهای قدرت، فساد و نابسامانی های جامعه از طریق شخصیت های فراواقعی و نمادین بپردازد.
نخ تسبیح مضامین: درون مایه های مشترک در آثار داستانی نیما
حالا که با داستان های این مجموعه آشنا شدیم، وقتش است که ببینیم چه چیزهایی در بین آن ها مشترک است. نیما یوشیج، چه شعر گفته باشد و چه داستان نوشته باشد، همیشه دغدغه های خاص خودش را داشته و این دغدغه ها، مثل یک نخ تسبیح، تمام آثارش را به هم متصل می کند.
نگاه نقادانه به جامعه و انسانیت
یکی از مهم ترین درون مایه های مشترک در تمام داستان های نیما، نگاه عمیق و نقادانه ی او به جامعه است. فرقی نمی کند داستان «مرقد آقا» باشد که خرافه پرستی را نشانه می گیرد، یا «نفت خواره» که از فقر و استثمار می گوید. نیما همیشه درد مردم را حس می کرد و با قلمش، آن دردها را به تصویر می کشید. او بی عدالتی، ظلم، جهل و فقر را نه تنها روایت، بلکه تحلیل می کرد و به دنبال ریشه های آسیب های اجتماعی می گشت. این نگاه انسان گرایانه و مسئولیت پذیر، امضای نیما در تمام آثارش است.
واقع گرایی و دغدغه های بومی
نیما یوشیج، فرزند یوش و مناطق شمالی ایران بود. او طبیعت و فرهنگ این مناطق را به خوبی می شناخت و از آن ها الهام می گرفت. در داستان هایش، ما رد پای عناصر بومی، زبان محلی و توصیفات دقیق از جغرافیای شمال ایران را می بینیم. این واقع گرایی، داستان هایش را ملموس تر و باورپذیرتر می کند. او از زندگی روستایی، دغدغه های کشاورزان و صیادان، و آداب و رسوم مردم ساده می گفت و به این ترتیب، گنجینه ای ارزشمند از فرهنگ محلی را به ما ارائه می کرد.
مردم عادی، قهرمانان بی نام
برخلاف بسیاری از داستان ها که به سراغ قهرمانان بزرگ و حوادث حماسی می روند، نیما قهرمانانش را از دل مردم عادی انتخاب می کند. ستار در «مرقد آقا»، یک کشاورز ساده است. شخصیت های دیگر داستان ها نیز معمولاً از طبقات فرودست جامعه هستند؛ مردمانی که با مشکلات روزمره دست و پنجه نرم می کنند و کمتر کسی به آن ها توجه می کند. نیما صدای این قهرمانان بی نام را به گوش ما می رساند و زندگی پر فراز و نشیب آن ها را با همه ی جزئیاتش روایت می کند.
طنز و کنایه، شمشیری برّان
نیما در داستان هایش، به خصوص در «مرقد آقا»، از طنز و کنایه به عنوان ابزاری قدرتمند برای بیان انتقاداتش استفاده می کند. طنز او نه برای خنداندن محض، بلکه برای تلنگر زدن و به فکر فرو بردن مخاطب است. این طنز گزنده، انتقادات او را در بستری جذاب و تأثیرگذار بیان می کند و به خواننده کمک می کند تا با مسائل اجتماعی مواجه شود و به آن ها بیندیشد. نیما با این شیوه، نشان می دهد که می شود تلخی ها را با شیرینی بیان کرد تا بهتر در ذهن مخاطب جا بگیرد.
شعر و نثر نیما: دو بال یک پرواز
شاید با خواندن داستان های نیما، این سوال برایتان پیش بیاید که آیا شعر و نثر او کاملاً از هم جدا هستند یا نه. واقعیت این است که شعر و نثر نیما، مثل دو بال یک پرنده اند که هر کدام به شکلی متفاوت، اما در یک مسیر مشترک پرواز می کنند. این دو قالب، مکمل یکدیگرند و برای درک کامل جهان بینی نیما، باید هر دو را با هم ببینیم.
نیما در هر دو حوزه، دغدغه های اجتماعی و انسانی مشترکی داشت. چه در شعر و چه در داستان، او به نقد خرافات، فقر، ظلم و بی عدالتی می پرداخت. او رنج انسان را در مرکز توجه قرار می داد و سعی می کرد با زبان هنر، آگاهی بخش باشد. تفاوت در ابزارها بود؛ در شعر از تصویرسازی های غنی، زبان نمادین و وزن و قافیه (البته با رویکردی نو) استفاده می کرد، و در نثر از روایت، شخصیت پردازی و پیرنگ های داستانی.
نیما خودش جمله معروفی دارد که می گوید:
«من به رودخانه شبیه هستم که از هر کجای آن لازم باشد، بدون سر و صدا می توان آب برداشت.»
این جمله به خوبی بیانگر این است که اندیشه های او چقدر پربار و گسترده بوده اند. این حرف، نه تنها در مورد اشعار او صادق است، بلکه در مورد نثرش نیز صدق می کند. می توان از هر بخش از داستان هایش، قطره ای از حکمت، نقد و نگاه عمیق او را برداشت. خواندن نثر نیما به ما کمک می کند تا به ابعاد فکری و هنری این هنرمند بزرگ، نگاهی جامع تر داشته باشیم و ببینیم که چگونه او تلاش می کرد با تمام ابزارهای هنری در دسترسش، پیام خود را به گوش مخاطب برساند.
چرا باید داستان های نیما را خواند؟ (دعوت به کشف)
حالا که تا اینجا با داستان های نیما یوشیج آشنا شدیم، شاید برایتان این سوال پیش آمده باشد که اصلاً چرا باید این داستان ها را خواند؟ در دنیای امروز که این همه کتاب و رمان جدید منتشر می شود، چه چیزی خواندن داستان های نیما را واجب می کند؟ بگذارید چند دلیل محکم برایتان بیاورم:
- اهمیت تاریخی و کشف مسیری پنهان: این داستان ها، نه تنها به خودی خود ارزشمندند، بلکه اهمیت تاریخی زیادی در تحول نثر فارسی معاصر دارند. نیما راهی را در داستان نویسی باز کرد که کمتر به آن توجه شده است. با خواندن این آثار، شما در واقع دارید یکی از مسیرهای پنهان در تاریخ ادبیات معاصر ایران را کشف می کنید.
- ارزش ادبی و هنری بالا: داستان های نیما، از نظر شخصیت پردازی، تصویرسازی های درخشان و زبان خاص او، ارزش ادبی بالایی دارند. قلم او توانایی بی نظیری در خلق فضا و جان بخشیدن به کلمات دارد. شما از خواندن این نثر، لذت هنری زیادی خواهید برد.
- درک عمیق تر از نیما: همانطور که گفتیم، نیما فقط یک شاعر نبود. با خواندن داستان هایش، با ابعاد فکری و هنری کامل تری از او آشنا می شوید. درک دغدغه های اجتماعی و نگاه انتقادی او در قالب داستان، به شما کمک می کند تا نیما را به عنوان یک متفکر و هنرمند تمام عیار، بهتر بشناسید.
- لذت کشف اثری کمتر دیده شده: همیشه لذت خاصی در کشف آثار کمتر شناخته شده ی هنرمندان بزرگ وجود دارد. این داستان ها، گنجینه ای پنهان هستند که انتظار کشف شدن توسط شما را می کشند. با خواندن آن ها، احساس می کنید به یک راز ادبی دست پیدا کرده اید.
- نگاهی به جامعه ایران در گذشته: داستان های نیما، آینه ای از جامعه ایران در دوران خودش هستند. با خواندن آن ها، نه تنها با ادبیات، بلکه با تاریخ اجتماعی، باورها و مشکلات مردم در آن دوره نیز آشنا می شوید.
پس اگر به ادبیات فارسی علاقه دارید، اگر می خواهید ابعاد ناگفته ی یکی از بزرگترین نام های ادبیات معاصر ما را کشف کنید، یا حتی اگر فقط دنبال قصه هایی عمیق و پرمغز هستید، فرصت خواندن «مرقد آقا و چند داستان کوتاه دیگر» را از دست ندهید. این کتاب نه تنها ارزش خواندن دارد، بلکه دریچه ای تازه به سوی تفکر و هنر باز می کند.
نتیجه گیری: میراث داستانی نیما یوشیج، گنجینه ای پنهان
خب، رسیدیم به انتهای سفرمان در دنیای داستانی نیما یوشیج. امیدواریم که در این مسیر، شما هم مثل ما، از کشف این جنبه ی کمتر شناخته شده از پدر شعر نو فارسی لذت برده باشید. «مرقد آقا و چند داستان کوتاه دیگر» واقعاً یک گنجینه ی ادبی پنهان است که ارزشش شاید حتی از آنچه تاکنون درباره اش گفته شده، بیشتر باشد.
دیدیم که نیما چگونه با قلمی توانمند، فضاهای بومی شمال ایران را به تصویر می کشد، شخصیت هایی از دل مردم عادی خلق می کند و با طنزی گزنده و نگاهی انتقادی، به نقد خرافات، جهل، فقر و بی عدالتی می پردازد. داستان های او، چه «مرقد آقا» با آن نقد هوشمندانه اش به خرافات، و چه داستان های کوتاه دیگرش که هر کدام به گوشه ای از رنج ها و دغدغه های انسانی اشاره دارند، همگی نشان از عمق فکری و تعهد اجتماعی این هنرمند بزرگ دارند.
این مجموعه به ما ثابت می کند که نیما یوشیج نه تنها یک شاعر بی بدیل و پیشرو بود، بلکه یک داستان نویس متفکر و چیره دست هم به حساب می آمد. داستان ها و اشعار او، هر دو از یک چشمه ی زلال فکری سرچشمه می گیرند و یکدیگر را کامل می کنند. برای درک تمام و کمال از «نیما»، باید هر دو بخش این رودخانه ی پربار را کاوش کرد.
پس، پیشنهاد می کنم حتماً خودتان این کتاب ارزشمند را پیدا کنید و آن را بخوانید. اجازه ندهید که این بخش مهم از میراث ادبی نیما در سایه بماند. با خواندن «مرقد آقا و چند داستان کوتاه دیگر»، نه تنها از یک تجربه ی ادبی ناب لذت می برید، بلکه به درک عمیق تری از یکی از بزرگترین چهره های ادبیات معاصر ایران دست خواهید یافت. این تجربه، بی شک ارزشش را دارد.
