دلایل پنهان کمبود ویتامین دی چیست؟

آفتاب نیوز :

به سختی می توانید متوجه شوید کمبود ویتامین D دارید یا نه. علامت بارز کمبود ویتامین D طیف گسترده ای دارد؛ از خستگی گرفته تا در معرض شکستگی استخوان بودن؛ اما علت کمبود ویتامین D چیست؟ حتماً می دانید که به اندازه کافی در معرض نور خورشید نبودن یا غذا های ویتامین D دار مانند سالمون مصرف نکردن می تواند منجر به کمبود این ویتامین در بدن شود، اما کمبود ویتامین D علت های دیگری هم می تواند داشته باشد.

لازم به ذکر است که یک آزمایش خون می تواند مشخص کند سطح ویتامین D بدنتان پایین است یا نرمال.

سطح نرمال ویتامین D تقریباً 30 ng/mL است.

بین 20 و ng/mL 30، ناکافی

و پایین تر از 20 ng/mL کمبود محسوب می شود.

اگر سطح ویتامین D بدنتان پایین باشد، مصرف مکمل روزانه ویتامین D با دوز 1000 واحد توصیه می شود. یادتان باشد که ویتامین D زیاد هم می تواند مسمومیت ایجاد کرده و منجر به استخوان درد، شکم درد، یبوست، تهوع و استفراغ شود. پس سعی نکنید خودتشخیصی و خوددرمانی کنید.

و، اما دلایل کمبود ویتامین D:

به اندازه کافی در معرض نور خورشید نبودن

وقتی پوست شما در معرض نور خورشید قرار می گیرد، ویتامین D می سازد. اما برخی از افراد به اندازه ای که لازم است از نور خورشید بهره نمی برند تا این اتفاق در بدنشان بیفتد؛ مثلاً کسانی که در مناطق شمالی کره زمین زندگی می کنند، کسانی که تمام روز در فضای داخل هستند و حتی بچه هایی که روز ها در فضای باز بازی نمی کنند. کمبود ویتامین D بر سلامت استخوان و خیلی از فرایند های متابولیکی بدن اثر می گذارد.

بالا رفتن سن

همه ی افراد با افزایش سن، در معرض کمبود ویتامین D قرار می گیرند؛ زیرا پوست دیگر نمی تواند این ویتامین را به اندازه ای که لازم است بسازد؛ بنابراین افراد سالمند باید زمان بیشتری را در فضای باز و زیر نور خورشید سپری کنند.

تیره بودن پوست

داشتن رنگدانه های تیره در پوست می تواند یکی از علت های کمبود ویتامین D باشد. زیاد بودن رنگدانه های ملانین در لایه ی اپیدرمال پوست باعث می شود هم پوست رنگ تیره تری داشته باشد و هم توانایی اش برای تولید ویتامین D از نور خورشید کمتر باشد.

بیماری کلیوی

افرادی که بیماری کلیوی دارند بیشتر در معرض کمبود ویتامین D هستند. چرا؟ خانواده ای از پروتیین ها به نام فاکتور رشد فیبروبلاست با تشدید بیماری کلیوی افزایش می یابند و در توانایی بدن برای متابولیسم ویتامین D اختلال ایجاد می کنند. یک مسیله ی بزرگ این است که تنها 10 درصد از افرادی که بیماری کلیوی دارند، نسبت به این بیماری خود آگاه هستند.

بیماری سلیاک

هرچند نور خورشید مولفه ی اصلی در دریافت ویتامین D است، اما دیگر منابع مهم این ویتامین هم شامل غذا های غنی شده با این ویتامین می شوند، مانند شیر و غلات صبحانه. افرادی که مشکلات گوارشی مانند بیماری سلیاک دارند ممکن است نتوانند از غذا هایی که می خورند به اندازه کافی ویتامین D جذب کنند و به همین دلیل خیلی از کودکانی که بیماری سلیاک دارند دچار کمبود ویتامین D اند. بیماری سلیاک یک بیماری خودایمنی است که باعث می شود در صورت خوردن گلوتن، دیواره ی روده باریک آسیب ببیند. خیلی از افراد حتی پیش از اینکه بدانند یا تشخیص داده شود بیماری سلیاک دارند، به پیامد های بلندمدت کمبود ویتامین D دچار می شوند.

فیبروز کیستیک

فیبروز کیستیک یک بیماری ژنتیکی است که باعث می شود بدن، مخاط غلیظی تولید کند که می تواند به ریه ها و روده ها آسیب بزند و بر جذب مولکول های چربی اثر بگذارد. ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است و به همین دلیل کسانی که فیبروز کیستیک دارند، از غذا ویتامین D زیادی دریافت نمی کنند. اگر شما نتوانید چربی جذب کنید، ویتامین های محلول در چربی مانند ویتامین D هم نمی توانید جذب کنید. آسیب به ریه ها نیز به این معنی است که بیمارانی که فیبروز کیستیک دارند احتمالاً مدت زمان کمتری بیرون هستند و زیاد زیر نور خورشید قرار نمی گیرند.

بیماری کرون

یک نمونه دیگر از یک عارضه ی گوارشی که در جذب ویتامین D توسط بدن اختلال ایجاد می کند، بیماری کرون است. این بیماری التهابی روده باعث می شود روده ها ملتهب شوند، یعنی افرادی که این بیماری را دارند، ویتامین D کمی از مواد غذایی که می خورند دریافت می کنند.

چاقی

چاقی بر توانایی بدن در ساختن ویتامین D اثری نمی گذارد، اما چربی بدن، ویتامین D را حبس کرده و از مقدار ویتامین D که در بدن جریان می یابد کم می کند.

عمل بای پس معده

متاسفانه یکی از راه حل های خلاص شدن از چاقی، عمل بای پس معده است که می تواند باعث کمبود ویتامین D شود. زیرا در این عمل جراحی، بخشی از روده برداشته می شود که یکی از نتایج آن، کاهش جذب ویتامین D از غذا خواهد بود.

یک عفونت گوارشی

بیماری ویپل یک عفونت باکتریایی نادر است که عامل آن، باکتری تروفریما ویپلی می باشد. این عفونت با مانع شدن از تجزیه غذا، مثلاً چربی ها و کربوهیدرات ها، گوارش طبیعی را مختل می کند. بیماری ویپل بر توانایی بدن در جذب مواد مغذی نیز اثر می گذارد. باکتری ها، حفره های روده را که جذب کننده ی مواد مغذی اند مسدود می کنند، بنابراین ویتامین D نمی تواند جذب شود.

محل زندگی

زندگی کردن در مناطق سرد و ابری می تواند ریسک کمبود ویتامین D را افزایش دهد. همچنین زندگی کردن در کشور هایی که غنی کردن نان و غلات در آنجا معمول نیست هم می تواند سبب کمبود ویتامین D در ساکنین شود. هند یک نمونه از این کشورهاست. بیشتر کشور های غربی معمولاً مواد غذایی را غنی سازی می کنند.