سقف قیمت ها در بازار طلا و سکه زده شد/ بذرافشان: مدل اجرای حراج سکه، قیمت ها را ملتهب کرد

مریم فکری: بازار طلا و سکه یک سال عجیب را سپری کرد. در حالی که در نیمه اول سال قیمت طلا 12.2 درصد و قیمت سکه 17.9 درصد کاهش پیدا کرد، اما در نهایت با افزایشی عجیب در پایان سال، عملکرد یک ساله سال 1402 این گونه رقم خورد: قیمت طلا 18.8 درصد و سکه 15.1 درصد گران شد.

گزارش ها نشان می دهد که طلا در روز ابتدایی سال 1402 با قیمت 2 میلیون و 640 هزار تومان کار خود را آغاز کرد و در پایان شهریور به قیمت 2 میلیون 317 هزار تومان کاهش پیدا کرد، اما در پایان سال 1402 تا سطح 3 میلیون و 253 هزار تومان افزایش قیمت داشت.

قیمت هر قطعه سکه امامی هم که در ابتدای سال 1402 به قیمت 33 میلیون و 700 هزار تومان به فروش می رفت، در نیمه شهریور به قیمت 27 میلیون و 656 هزار تومان رسید، اما در پایان سال تا سطح 38 میلیون و 806 هزار تومان بالا رفت. البته در روز پایانی سال رقم 39 میلیون تومان را هم در لحظاتی به خود دید.

حالا با وجود این شرایط، این سوال مطرح است که طلا و سکه سال 1403 را چگونه سپری خواهد کرد و قیمت ها در چه محدوده ای خواهد بود. نادر بذرافشان، رییس اتحادیه طلا و جواهر در همین خصوص در گفت وگو با خبرگزاری لاکو به تشریح شرایط بازار پرداخت. آنچه در ادامه می خوانید، مشروح گفت وگو با بذرافشان است.

* بازار طلا در سال 1402 را چطور ارزیابی می کنید.

بازار طلا در سال گذشته خیلی تجربه خوبی نداشت و یک سال پر از التهاب، حاشیه و رکود کار و نبود تقاضا را گذراند. این شرایط البته برای همه صنوف کشور بود، اما حاشیه و آسیب های مالی و اقتصادی برای صنعت ما شاید بیشتر بود؛ به خصوص واحدهای تولیدی صنعت طلا. به اعتقاد من تجربه بسیار بدی را شاهد بودیم. ما حتی در زمان کرونا این شرایط را نداشتیم، ولی در سال 1402 این وضعیت را دیدیم.

ما از ابتدای سال 1402 تا نیمه اول سال، رکود را شاهد بودیم. از سوی دیگر، مسایلی چون ثبت نام خودرو، خبرهای سیاسی و اقتصادی نیز روی بازار طلا اثر گذاشت. در نیمه دوم سال هم بحران جنگ خاورمیانه، اجرایی شدن سامانه تجارت و سامانه مودیان، التهاب هایی را در بازار طلا ایجاد کرد و در عین حال، رکود و کاهش تقاضا را شاهد بودیم. در واقع سال خیلی سختی را اصناف کشور و به خصوص حوزه صنعت طلا و جواهر کشور در پی داشت. حالا امیدواریم در سال جدید تحول و دگرگونی و شرایط مطلوبی برای حوزه صنعت طلا و اصناف کشور ایجاد شود.

* سکه و طلا در روزهای پایانی سال، مرزشکنی قیمت ها را شاهد بود. دلیل این میزان افزایش قیمت چه بود؟

ما هم فکر نمی کردیم تا این حد قیمت ها افزایش پیدا کند. این در حالی است که ما در نیمه اول سال بین 7 تا 9 درصد کاهش قیمت طلا را داشتیم. اما در نیمه دوم سال شرایط متفاوت شد. در روز پایانی سال قیمت طلا به کانال 3 میلیون و 250 هزار تومان رسید و سکه هم به کانال 39 میلیون تومان وارد شد. با توجه به این که از اول هفته کاهش 25 دلاری قیمت اونس جهانی را داشتیم، اما متاسفانه علت اصلی جهش قیمت ها، نوسان و افزایش قیمت ارز بود و این باعث شد که روی قیمت طلا و سکه اثر بگذارد.

جالب این جاست که ما در روزهای پایانی سال امید داشتیم که یک مقداری شرایط بازار طلا و سکه تغییر کند و حداقل سطح تقاضا تغییر کند، ولی متاسفانه روال گذشته کاهش تقاضا و کاهش 30 تا 40 درصدی فروش مجدد تکرار شد. این خیلی خبر خوبی برای حوزه صنعت طلا نبود.

* به نظر شما این سطح افزایش قیمت سکه در بازار نشان نمی دهد که سیاست حراج سکه که برای مهار قیمت ها اجرایی شد، مسیر اشتباهی را طی کرد؟

به نظر من هم بله. مدل اجرای حراج سکه خوب نبوده است.

* چرا؟

ببینید، وقتی می خواهند تغییری در بازار ایجاد کنند، باید با یک قیمت ثابتی در آن حوزه ورود کنند. ولی بانک برای سکه یک قیمت پایه می گذارد و بعد می گوید در حراج، هر کسی بالاترین قیمت را اعلام کند، می تواند بخرد. بر این اساس، این سیاست نمی تواند قیمت را ثبات یا کاهش دهد. قیمت ربع سکه 13 میلیون و 500 هزار تومان بوده است که پایه قیمت را در حراج گذاشته اند 12 میلیون و 500 هزار تومان. حالا آمدند در حراج 12 میلیون و 800 هزار تومان، 13 میلیون تومان، 14 میلیون تومان خریدند.

سوال این جاست که چطور محدودیت برای تعداد گذاشتند که هر نفر می تواند 5 سکه بگیرد، ولی در قیمت محدودیتی وجود نداشته است!؟ اگر دولت و بانک مرکزی می خواست خدماتی به مردم بدهد و هم این که بتواند بازار را کنترل کند و در اختیار خود بگیرد، باید با فاصله زیادی قیمت سکه را عرضه می کرد و محدودیت ها را می گذاشت. کسانی هم که مصرف کننده واقعی بودند، می رفتند به تعداد 5 سکه یا تعدادی که نیاز داشتند، خرید می کردند. به این شکل هم بازار ثبات پیدا می کرد و هم این که قیمت ها کاهش پیدا می کرد. ولی به نظر من با شرایطی که بانک مرکزی نسبت به عرضه سکه به وجود آورد، هم نتوانست بازار را کنترل کند، هم این که تازه التهاب هم در بازار به وجود آورد و باعث شد که ما افزایش بالایی در قیمت سکه و طلا داشته باشیم.

* همان زمان که اولین حراج سکه اجرا شد، کارشناسان عنوان می کردند که سکه ها با دلار بالای 90 هزار تومان عرضه می شود.

آن حباب بوده است. ببینید، با عرضه که قرار نبوده حباب تخلیه شود. اگر قیمت ها را پایین می آوردند و سکه را در بازار عرضه می کردند، بازار اشباع می شد و قیمت پایین می آمد. این حباب از سال های پیش بوده است. آن طوری که مردم محاسبه می کنند، درست است، هر سکه ربع، نیم و تمام با دلار 92 هزار تومانی است. ربع سکه 5 میلیون و 600 هزار تومان حباب دارد که این اصلا هیچ گونه توجیه اقتصادی ندارد. سکه ای که تا 150 هزار تومان هزینه ضرب آن است، چرا باید 5 میلیون و 600 هزار تومان حباب داشته باشد؟

این حباب از حدود 2 سال پیش شروع شده و هست. این طور نبوده که یک باره اتفاق افتاده باشد. دولت می تواند با کاهش 2، 3 میلیون تومانی قیمت، سکه را حراج کند. پس مشخص است که دولت و بانک مرکزی خیلی نمی خواهند شرایط را به سمتی ببرند که مردم با عرضه سکه، شرایط اقتصادی شان بهتر شود. به نظر من فقط دنبال این بودند که حراج را انجام دهند و نیز دولت فروش سکه را انجام دهد و سودی برای خود بانک باشد. در صورتی که این رویکرد، عملکرد خوبی نداشت و حتی منجر به افزایش قیمت ها در بازار شد.

در حال حاضر قیمت نیم سکه به حدود 14 میلیون تومان رسیده است. چرا قیمت سکه در طول یک هفته چند میلیون تومان باید افزایش قیمت داشته باشد؟ این نشان می دهد که حالا یا سیاست ها و برنامه ریزی هایشان درست نیست و یا این که اصلا بانک مرکزی با یک برنامه حساب شده نسبت به عرضه سکه ورود کرده است. به نظر من شرایط خوبی ایجاد نشد و این باعث شد التهاب و افزایش قیمت هم در پی داشته باشد.

* اصلا سکه 39 میلیون تومانی خریدار دارد؟

بله، البته نه این که خیلی شرایط بازار تغییر کند، اما دو روز آخر سال با التهابی که به وجود آمد، اندکی افزایش تقاضا را نسبت به قبل داشتیم. ببینید، التهاب ها به طور معمول روی بازار خرید تاثیر می گذارد و در یکی دو پایانی سال یک مقداری خرید کردند.

* زمانی که در سال جدید بازار طلا و سکه کار خود را آغاز کند، فکر می کنید سکه 40 میلیون تومان را هم به خود می بیند؟

الان پیش بینی نمی توان اصلا کرد؟ ببینید، افزایش قیمت ها هنوز ماه اول را طی نکرده است. این صحبتی است که من همیشه می کنم. قیمت ها بعد از یک ماه که تثبیت شود، دیگر احتمال کاهش آن خیلی کم است، ولی احتمال افزایش باز هم وجود دارد. ولی به دلیل این که این قیمت ها در روزهای پایانی سال بوده است، به نظر من احتمال افزایش قیمت کم است، چون باید تثبیت قیمت هم داشته باشد. البته امکان دارد بعد از تعطیلات، اصلاح 2، 3 میلیون تومانی قیمت سکه و یا 50، 60 هزار تومان قیمت طلا را داشته باشیم؛ البته در صورتی که نوسان نرخ ارز و اونس طلا را نداشته باشیم. ولی اگر به پایان فروردین ماه برویم و قیمت ها در همین حد کنونی بماند و یک ماه قیمت تثبیتی را طی کند، احتمال کاهش قیمت خیلی کم است.

در کل درباره تغییر قیمت ها در سال جدید، زود است که اظهارنظر کنیم. اما در رابطه با بازار جهانی طلا، پیش بینی این بوده که در سال میلادی جدید، افزایش قیمت را داشته باشیم. در طی 10 روز گذشته هم اونس طلا سقف شکنی کرده است. پیش بینی کارشناسان هم اونس 2500 دلاری در سال جدید میلادی بوده است. در صورتی که این افزایش قیمت را در بازار جهانی طلا داشته باشیم، به تبع بازارهای داخلی دنیا را هم تحت تاثیر می گذارد.

223225