شگفتی در آسمان شب/ انفجاری عظیم را با چشم خود ببینید

به گزارش لاکو، بر اساس گفته های ناسا، این پدیده که به «نووا» معروف است، فرصتی استثنایی برای تماشای آسمان برای کسانی است که در نیمکره شمالی زندگی می کنند، زیرا نوع سیستم های ستاره ای که این انفجارها در آن ها رخ می دهند در کهکشان ما رایج نیستند.

به نقل از یورونیوز، این انفجار ستاره ای در سیستم ستاریه ای به نام «تی تاج شمالی» (T Coronae Borealis) رخ خواهد داد که 3000 سال نوری از زمین فاصله دارد. این سیستم ستاره ای شامل دو ستاره است: یک ستاره مرده که به « کوتوله سفید » نیز معروف است و یک ستاره غول پیکر سرخ که به دور آن می چرخد. غول های سرخ ستاره های در حال مرگی هستند که سوخت هیدروژنی آن ها در هسته تمام می شود. طبق گفته های ناسا، خورشید منظومه شمسی ما در نهایت به یکی از آن ها تبدیل خواهد شد.

در سیستم های ستاره ای مانند «تی تاج شمالی» این دو ستاره به قدری به هم نزدیک هستند که ماده از غول سرخ دایماً به سطح کوتوله سفید سرازیر می شود. این اتفاق به مرور زمان فشار و گرما را افزایش می دهد و در نهایت باعث انفجاری مهیب می شود.

برادلی شافر، استاد بازنشسته فیزیک و نجوم در دانشگاه ایالتی لوییزیانا، می گوید: «همانطور که ماده روی سطح کوتوله سفید جمع می شود، گرم می شود و فشار بیشتری و بیشتری ایجاد می شود تا اینکه ناگهان – یک واکنش فرار رخ می دهد.»

او انفجار نووا را به انفجار بمب هیدروژنی در فضا تشبیه کرد و افزود که گلوله آتش ناشی از آن اساساً همان چیزی است که مردم از زمین می توانند ببینند. (نووا با انفجار ابرنواختر که زمانی رخ می دهد که یک ستاره عظیم فرو می ریزد و می میرد، متفاوت است.)

شافر می گوید در اوج این انفجار، آن را باید با چشم غیرمسلح دید: «این انفجار در آسمان درخشان خواهد بود، بنابراین به راحتی از خانه ها قابل مشاهده است.»

دانشمندان پیش بینی می کنند که انفجار نووا می تواند در هر زمانی بین حال حاضر تا سپتامبر رخ دهد. شافر می گوید آخرین باری که این سیستم ستاره ای خاص فوران کرد، به سال 1946 برمی گردد و احتمالا فوران بعدی حدود 80 سال دیگر اتفاق نخواهد افتاد.

ستاره شناسان سراسر جهان در حال رصد فعالیت های سیستم «تی تاج شمالی» هستند. شافر می گوید هنگامی که فوران تشخیص داده شود، بهترین و درخشان ترین نما احتمالا طی 24 ساعت بعد، زمانی که تقریباً به همان اندازه ستاره قطبی درخشان می شود، قابل مشاهده خواهد بود. این درخشش ممکن است چند روز با چشم غیرمسلح قابل مشاهده باقی بماند قبل از اینکه شروع به کم رنگ شدن کند.

بر اساس گفته های ناسا، حتی پس از کم نور شدن، علاقه مندان به آسمان احتمالا همچنان بتوانند با استفاده از دوربین دوچشمی به مدت یک هفته این فوران را ببینند.

سیستم ستاره ای «تی تاج شمالی» به طور معمول برای دیدن با چشم غیرمسلح بسیار کم نور است، اما علاقه مندان به آسمان می توانند با پیدا کردن صورت فلکی Corona Borealis یا تاج شمالی، محل این انفجار را پیدا کنند. این صورت فلکی به شکل یک قوس نیم دایره ای کوچک بین صورت های فلکی شناخته شده ترِ هرکول و عواء قرار دارد.

برادلی شافر، که تحقیقات گسترده ای روی سیستم «تی تاج شمالی» انجام داده، می گوید ارزشش را دارد که سعی کنید نگاهی به آن بیندازید.

وی اضافه می کند: «به نظر می رسد زمان تکرار این سیستم ستاره ای کمتر از 100 سال است، اما چرخه اکثر آن ها طولانی تر از 1000 سال یا حتی بیشتر است.»

شافر در مقاله ای که سال گذشته در مجله «تاریخچه نجوم» منتشر شد، دو انفجار «گمشده » «تی تاج شمالی» را در اسناد تاریخی کشف کرد – یکی توسط راهبانان آلمانی در سال 1217 و دیگری توسط اختر شناس بریتانیایی فرانسیس ولاستون در 1787 ثبت شده بود.

شافر گفت: «این راهبانان نزدیک آوگسبورگ آلمان نمی دانستند که این پدیده چیست، اما آن ها این انفجار را به عنوان یکی از دو رویداد مهم سال برجسته کردند.» آن ها در زبان لاتین آن را «signum mirabile» نامیدند که به معنی «فال نیک» ترجمه می شود. تصور می شد که این یک نشانه ی خوب است.

اما تعیین زمان دقیقِ زمانی که علاقه مندان به آسمان فرصت دیدن این «فال نیک» را خواهند داشت، کار دشواری است.

شافر گفت: «ممکن است حتی امشب هم رخ دهد. به احتمال زیاد طی چند ماه آینده و به احتمال خیلی زیاد قبل از پایان تابستان اتفاق خواهد افتاد.»

5858