چرا شهرداری می خواهد با تانک از روی پارک های تهران بگذرد؟/ روایت استاد دانشگاه تهران از حصارکشی پارک لاله/ «باب درخت کُشی باز خواهد شد»

ایرن مهرگان: کسی نمی داند شهرداری تهران چه در سر دارد که هر روز شکایت و گله شهروندان رو به آسمان است، یک روز می خواهد در پارک های تهران هتل بسازد، روز دیگر می خواهد در پارک قیطریه برای مردمی مسجد بسازد که همان مردم، در همان پارک بخاطر این تصمیم تجمع کرده اند، یک روز قراردادی پر ابهام با چینی ها می بندد که برای تهران اتوبوس بیاورد و همان قرارداد صدای داد و فغان شورای شهری ها را بلند می کند.

این روزها هم نوبت به پارک لاله رسیده است. مدتی است که در پارک لاله تهران، سمت غربی ایستگاه آتش نشانی و روبه روی خیابان پورسینا، حصارهایی نصب شده است. در روزهای اخیر هم کانکس هایی در محل مستقر شده و گویا همه چیز مهیای آغاز عملیات درخت کشی و ساخت و ساز در پارک لاله است. این وضعیت باعث شد که هفته گذشته جمعی از شهروندان در این محل جمع شوند و به زاکانی اعتراض کنند.صحبت از ساخت یک فرهنگسرا در پارک لاله است.

در همین خصوص حسین آخانی، استاد گیاه شناسی دانشگاه تهران دیروز، 15 اردیبهشت شخصا به پارک لاله رفته و از نزدیک اوضاع این محوطه حصارکشی شده را بررسی کرده است.

این استاد دانشگاه می گوید: «روز شنبه 15 اردیبهشت به پارک رفتم و با صحنه های نگران کننده ای مواجه شدم. اول آنکه بخشی از جنوب پارک در نزدیکی ایستگاه مترو تغییر کاربری داده شده است. آنچه از لابلای حصار دیده شد، گود برداری و ایجاد سازه ای (شبیه دستشویی) به مساحت تقریبی حدود 200-500 متر مربع است. کمی دورتر در غرب آن، درست مجاور ایستگاه آتش نشانی و محلی که درختان انجیلی قرار دارند در چند هزار متر مربع حصار کشی شده است. علاوه بر انجیلی، درختان قدیمی تنومند و ارزشمند دیگری در این بخش پارک رویش دارد. درختان این بخش پارک به دلیل خاک باز، از شادابی و سلامت بیشتر برخوردار است و طبیعی است کوچکترین دستکاری در آن نباید صورت گیرد.»

آخانی با بیان اینکه در 13 اردیبهشت امسال با آقای مهندس مختاری رییس سازمان بوستان ها و فضای سبز تهران در خصوص دلیل این حصار کشی پرسیدم. ایشان به من قول دادند که آنجا هیچ درختی قطع نمی شود. ادامه می دهد: «در گفت وگوی دوباره خود با آقای مهندس مختاری متوجه شدم که ماجرا جدی است و برنامه تغییر آن محل برای اهداف فرهنگی وجود دارد. اگر چه ایشان مدعی عدم قطع درخت بود ولی تغییراتی که بناست انجام شود و روزنامه همشهری نیز به آن اشاره کرده است باعث تهدید این زیست بوم شهری و به مرور باعث خشک شده درختان خواهد شد.»

به گفته استاد گیاه شناسی دانشگاه تهران، جنوب پارک لاله از نظر گونه های درختی متنوع ترین و اتفاقا دارای گونه های بومی است و با توجه به انبوه درختان، سیمای جنگلی شمال کشور را در ذهن تداعی می کند. او معتقد است: «هر گونه تخریب، تغییر کاربری و حتی ایجاد آب نما و راه عبور و مرور به این زیست بوم شهری اشتباه و خطای نابخشودنی است.»

چرا پارک لاله مهم است؟

دکتر آخانی در برابر این پرسش که چرا پارک لاله اهمیت دارد و چرا باید نگران این بوستان باشیم، می گوید: «اول اینکه این پارک تنها فضای سبز مجاور بزرگترین و قدیمی ترین دانشگاه کشور است. دانشگاهی که در قلب شهر تهران از داشتن یک کمپوس (فضای بیرونی) مناسب محروم است. این پارک تنها جایی است که دانشجویان می توانند با دوستان خود در آنجا قدم بزنند و زیباترین خاطرات دوران تحصیل خود را بگذرانند. شک ندارم که هزاران دانشجو در همین پارک بزرگترین تصمیم خود را در فضای زیبای پارک برای تشکیل زندگی مشترک را گرفته اند.»

این استاد دانشگاه ادامه می دهد: «آرزو داشتم که روزی پارک لاله را به باغ گیاه شناسی تبدیل کنم تا دانشگاهی باز باشد برای شهر تا کودکان، دانش آموزان و دانشجویان و مردم با دنیای گیاهان آشنا شوند. بعد از چندین سال مذاکره مفصل و جلسات متعدد، هییت مدیره سازمان بوستان ها و فضای سبز شهر تهران – علیرغم موافقت های اولیه – با آن مخالفت کرد. دلیل مخالفت این بود که این پارک قدیمی است و به هیچ عنوان نباید به آن دست زد! بعد توافق شد که باغ گیاهشناسی در دو سوی اتوبان چمران در مجاور برج میلاد و دانشگاه تهران ساخته شود. توافق انجام شد، تفاهم نامه امضا شد، شورا آن را مصوب کرد ولی به دلایل نامعلوم به مرحله اجرا نرسید.»

او ادامه می دهد: «پارک لاله تنها پارک تهران است که کلیه گیاهان آن نقشه برداری شده و در وب سایت سازمان بوستانها تمامی اطلاعات و نقشه پراکنش گیاهان آن قابل دسترسی است. در این پروژه که توسط اینجانب در دانشگاه تهران انجام شده است، بایستی بزودی با نصب پلاک، شامل نام های علمی و فارسی و پراکنش در داخل پارک و با استفاده از کد QR ، علاقه مندان بتوانند اطلاعات دقیق تر شامل عکس های دقیق و پراکنش آن را بدست آورند.»

آخانی اظهار می کند: «پارک لاله تنها پارکی است که در آن درخت انجیلی (Parrotia persica) بیش از نیم قرن پیش کاشته شده است و به همین دلیل ارزش و اعتبار حفاظتی بسیار بالایی دارد.»

استاد گیاه شناسی دانشگاه تهران با بیان اینکه به یاد می آورم در فروردین 1401، وقتی برای ایجاد موزه علم در زمین های در اختیار دانشگاه تهران واقع در ملا صدرا چندین درخت سرو نقره ای آمریکایی – که ارزش های اکولوژیک چندانی برای شهر ندارند – قطع شدند، آقای مختاری و ماموران شهرداری محکم جلوی آن ایستاد، می گوید: « آقای مختاری، به عنوان کسی که خود را حافظ درختان تهران می داند، و شورای شهر تهران وظیفه دارند جلوی این تغییر کاربری تحت هر عنوان و با هر هدفی بیایستد. با رفتارهای تهاجمی این چنینی به فضای سبز، باب درخت کشی در شهر باز خواهد شد و اگر هزاران پلاکارد هم با عنوان “ زنده باد درخت“ نصب شود، کسی آن را باور نمی کند.»

با این گلایه ها و با توجه به اینکه هر دو اقدام ساخت مسجد و فرهنگسرا در بوستان های قیطریه و لاله با اعتراض و تجمع شهروندان روبه رو شده، سوال اینجاست که شهرداری تهران برای کدام مردم و چه کسانی این بنا را می سازد؟ چرا شهرداری می خواهد با تانک از روی پارک های تهران بگذرد؟ این همه لجبازی با مردم شهر چه هدفی را دنبال می کند؟ شهرداری که مردم با اقداماتش همراه نیستند، برخی از اعضای شورای شهرش جلسه سخنرانی اش را ترک می کنند و با اون همسو نیستند، چه هدفی دارد؟