کلینیک فکرانه پیشرو در ارائه خدمات زوج درمانی
زوج درمانی چیه اصلاً؟ (از دید یه آدم معمولی)
بیایید خودمونی حرف بزنیم. زوج درمانی مثل یه جور تعمیرگاه برای رابطه می مونه. فرض کن ماشینت یه صدایی میده درست کار نمی کنه ولی هنوز راه میره. خب خیلی ها میگن “عیب نداره باهاش کنار میایم دیگه!” ولی یه راننده حرفه ای میگه “نه باید ببرمش تعمیرگاه بذارم یه متخصص درستش کنه تا وسط راه نذارتم.” رابطه هم دقیقاً همینه.
وقتی تو رابطه دونفره تون یه مشکلاتی پیش میاد یه جاهایی گیر می کنید دیگه اون حس و حال اول نیست یا دائم سر چیزای کوچیک بحث و دعوا دارید اینا همون صداهای ماشینتونه که داره میگه “یه خبرایی هست!” زوج درمانی میاد همین جاها به دادتون می رسه.
من خودم یه زمانی فکر می کردم زوج درمانی یعنی بری پیش یه نفر اون بشینه وسط شما دوتا هم بشینید دو طرفش بعد اون آقا یا خانم دکتره بگه “خب مشکلتون چیه؟” و بعدشم یه سری نصیحت های کلیشه ای بکنه و بگه “مهربون تر باشید بیشتر با هم حرف بزنید” و این حرفا. ولی اصلاً اینجوری نیست! (خداروشکر!)
کلینیک فکرانه که من باهاشون آشنا شدم یه جورایی متفاوت کار می کنن. اونا نمیان بگن کی مقصره کی بی تقصیره. نمیان نصیحت کنن یا بگن چیکار کنید چیکار نکنید. اونا میان کمک می کنن خودتون دو نفری مشکلاتتون رو پیدا کنید و راه حل هاشو بسازید. مثل یه نقشه راه می مونن که جلو پاتون می ذارن و میگن “بفرمایید اینم مسیر خودتون باید رانندگی کنید.”
چرا کارمون به زوج درمانی می کشه؟ (مشکلات رایج)
خب حالا سوال اینجاست که چرا اصلاً زوج ها به زوج درمانی نیاز پیدا می کنن؟ مگه همه چی اولش گل و بلبل نبود؟ چرا یهو وسط راه همه چی قاطی پاتی میشه؟
ببینید زندگی پر از چالش و تغییره. از همون اول که دو نفر با هم آشنا میشن دو تا دنیای متفاوت با خودشون میارن. دو تا خانواده مختلف دو تا تربیت مختلف دو تا نگرش مختلف به زندگی. این تفاوت ها اولش شاید جذاب باشه ولی کم کم میتونه تبدیل به اصطکاک بشه.
مشکلات رایج تو روابط زوج ها خیلی زیاده ولی چندتا از مهم ترین هاش که من خودم هم تجربه کردم و دور و برم هم زیاد دیدم اینا هستن :
- مشکلات ارتباطی : این دیگه مادر همه مشکلاته! وقتی نتونید درست با هم حرف بزنید حرف همو نفهمید احساساتتونو بیان نکنید خب معلومه که سوءتفاهم پیش میاد دلخوری به وجود میاد و کم کم دیوار بینتون بلند میشه. مثلاً یه بار من و همسرم سر یه موضوع خیلی ساده یه هفته قهر بودیم! فقط چون نتونستیم درست حرف بزنیم و منظور همو بفهمیم.
- مشکلات جنسی : این موضوع خیلی حساسه و خیلی ها روش سرپوش میذارن. ولی واقعیت اینه که رضایت جنسی یه بخش مهم از یه رابطه سالم و خوشبخته. وقتی تو این زمینه مشکل پیش میاد میتونه رو کل رابطه تاثیر بذاره. کم شدن میل جنسی عدم تطابق انتظارات مشکلات جسمی و روحی همه اینا میتونن باعث مشکل بشن.
- مشکلات مالی : پول همیشه یه پای ثابت دعواها بوده و هست! اختلاف نظر سر خرج کردن پس انداز کردن مدیریت مالی خونه اینا همش میتونه تنش ایجاد کنه. به خصوص وقتی یکی ولخرج باشه و اون یکی صرفه جو.
- خیانت : متاسفانه اینم یه واقعیته تلخه. خیانت فقط رابطه جنسی نیست. خیانت عاطفی خیانت کلامی همه اینا میتونن رابطه رو از ریشه خراب کنن و اعتماد رو از بین ببرن. بعد از خیانت ترمیم رابطه خیلی سخت میشه ولی غیرممکن نیست.
- فرزندپروری : وقتی بچه میاد وسط همه چی عوض میشه! مسئولیت ها بیشتر میشه وقت کم میشه خستگی زیاد میشه. اختلاف نظر سر تربیت بچه تقسیم کارها کمبود وقت برای هم همه اینا میتونه فشار زیادی به رابطه وارد کنه.
- تغییرات زندگی : زندگی ساکن نیست همش در حال تغییره. شغل عوض میشه شهر عوض میشه بچه ها بزرگ میشن و میرن بیماری میاد مرگ عزیزان… همه این تغییرات بزرگ میتونن رابطه رو تحت تاثیر قرار بدن و نیاز به سازگاری و همدلی بیشتری داشته باشن.
- عدم تعادل قدرت : تو یه رابطه سالم باید برابری باشه. وقتی یکی احساس کنه قدرت بیشتری داره و اون یکی ضعیف تره میتونه باعث نارضایتی و دلخوری بشه. این قدرت میتونه مالی باشه عاطفی باشه یا حتی اجتماعی.
اینا فقط چندتا از مشکلات رایج بودن. مهم اینه که بدونیم هیچ رابطه ای بی عیب و نقص نیست. همه زوج ها مشکل دارن مهم اینه که چطور با این مشکلات برخورد می کنن. آیا فرار می کنن؟ آیا نادیده می گیرن؟ یا اینکه شجاعت به خرج میدن و دنبال راه حل میگردن؟
بیشتر بخوانید: تفاوت خانواده درمانی و زوج درمانی
تجربه های شخصی من از زوج درمانی (هم موفقیت هم شکست)
خب حالا برسیم به تجربه شخصی خودم. من و همسرم هم مثل همه زوج های دیگه بالا و پایین زیاد داشتیم. یه دوره ای رسید که حس می کردیم دیگه زبون همو نمیفهمیم. هر چی میگفتیم به دعوا ختم میشد. دیگه اون صمیمیت و عشق اولی کم رنگ شده بود. راستش من خیلی ناامید شده بودم. فکر می کردم دیگه کار از کار گذشته و هیچی درست نمیشه.
یه روز یکی از دوستام که خودش قبلاً زوج درمانی رفته بود بهم پیشنهاد داد که ما هم امتحان کنیم. اولش خیلی مقاومت داشتم. همسرم هم همینطور. فکر می کردیم این کار فقط برای آدم های ضعیفه یا اینکه یعنی ما شکست خوردیم تو رابطه مون. ولی خب وقتی دیدیم دیگه هیچ راهی نداریم گفتیم “بریم یه جلسه ببینیم چی میشه.”
اولین جلسه مون تو کلینیک فکرانه بود. یادمه خیلی استرس داشتم. فکر می کردم قراره بشینیم جلوی یه روانشناس و اون شروع کنه به قضاوت کردن ما. ولی اصلاً اینجوری نبود. فضای کلینیک خیلی آرامش بخش و دوستانه بود. مشاورمون خانم دکتر [اسم فرضی مشاور] خیلی مهربون و صبور بودن. اصلاً حس نکردیم داریم قضاوت میشیم.
جلسه اول بیشتر آشنایی بود و تعریف مشکل. خانم دکتر ازمون خواست که هر کدوممون از دیدگاه خودمون مشکلات رابطه رو توضیح بدیم. خیلی جالب بود که وقتی همسرم حرف می زد من تازه فهمیدم که نگاه اون به ماجرا چقدر با من فرق داره. و همینطور برعکس. فهمیدیم که خیلی از اوقات سوءتفاهم ها از همین جا شروع میشه از اینکه ما فکر می کنیم فقط دیدگاه خودمون درسته و بقیه اشتباه می کنن.
جلسات بعدی کم کم عملی تر شد. خانم دکتر بهمون تکنیک هایی یاد داد برای بهتر حرف زدن با هم برای گوش دادن فعال برای ابراز احساسات بدون سرزنش. خیلی چیزا یاد گرفتیم که شاید به ظاهر ساده بودن ولی واقعاً تاثیرگذار بودن. مثلاً یاد گرفتیم وقتی ناراحتیم به جای اینکه بگیم “تو همیشه اینجوری میکنی!” بگیم “من وقتی این کارو میکنی احساس ناراحتی می کنم.” این جمله ساده کلی فرق داشت تو لحن و نتیجه بحثمون.
موفقیت ها :
- بهبود ارتباط : مهم ترین دستاوردمون این بود که یاد گرفتیم چطور با هم حرف بزنیم. دیگه اون دعواهای بی سر و ته و قهر و دلخوری های طولانی کمتر شد. تونستیم احساساتمونو راحت تر بیان کنیم و به حرف های همدیگه گوش بدیم.
- افزایش صمیمیت : وقتی ارتباطمون بهتر شد صمیمیتمون هم بیشتر شد. دوباره اون حس نزدیکی و عشق اولی برگشت. تونستیم دوباره با هم بخندیم تفریح کنیم و از با هم بودن لذت ببریم.
- حل مشکلات ریشه ای : زوج درمانی فقط مسکن نبود. ما مشکلات ریشه ای رابطه مون رو پیدا کردیم و برای حلشون راهکار پیدا کردیم. فهمیدیم که خیلی از مشکلاتمون از باورهای غلط و الگوهای رفتاری اشتباه نشأت میگیره.
شکست ها (یا بهتره بگیم چالش ها) :
- مقاومت اولیه : همونطور که گفتم اولش خیلی مقاومت داشتیم برای رفتن به زوج درمانی. فکر می کردیم این کار یعنی اعتراف به شکست. ولی خب خوشبختانه تونستیم این مقاومت رو بشکنیم و قدم اول رو برداریم.
- سخت بودن تغییر : تغییر عادت های رفتاری که سال ها باهامون بوده اصلاً آسون نیست. خیلی وقت ها دوباره برمی گشتیم به همون الگوهای قدیمی و دعوا شروع میشد. ولی خب کم کم با تمرین و تکرار تونستیم رفتارهای جدید رو جایگزین کنیم.
- زمان بر بودن : زوج درمانی یه راه حل فوری نیست. زمان میبره تا نتیجه بده. باید صبور باشید و پشتکار داشته باشید. نباید انتظار داشته باشید که تو چند جلسه همه چی معجزه وار درست بشه.
در کل تجربه زوج درمانی برای من و همسرم خیلی مثبت بود. البته که همه اش گل و بلبل نبود ولی ارزششو داشت. تونستیم رابطه مون رو نجات بدیم و حتی قوی تر از قبلش کنیم.
روش های حل مشکل و راه حل های عملی که امتحان شده اند
حالا میخوام چندتا از راه حل های عملی و تکنیک هایی که تو زوج درمانی یاد گرفتیم و بهمون کمک کرد رو باهاتون به اشتراک بذارم. شاید به درد شما هم بخوره :
- “زمان گفتگو” تعیین کنید : یه زمان مشخص تو هفته رو بذارید کنار فقط برای حرف زدن با هم. نه حرف زدن سر شام و وسط تماشای تلویزیون بلکه یه گفتگوی جدی و بدون مزاحمت. تو این زمان فقط به همدیگه گوش بدید احساساتتونو بیان کنید و مشکلاتتونو مطرح کنید. موبایل ها رو خاموش کنید تلویزیون رو خاموش کنید و فقط به هم توجه کنید. ما معمولاً شب های جمعه رو “زمان گفتگو” میذاریم.
- “گوش دادن فعال” رو تمرین کنید : وقتی همسرتون حرف میزنه فقط منتظر نوبت خودتون برای حرف زدن نباشید. واقعاً گوش بدید به حرفاش نگاهش کنید سوال بپرسید برای اینکه بهتر بفهمید منظورش چیه. سعی کنید احساساتشو درک کنید حتی اگه باهاش موافق نیستید. نشون بدید که به حرفاش اهمیت میدید.
- “من-پیام” استفاده کنید : به جای اینکه سرزنش کنید یا انتقاد کنید از احساسات خودتون حرف بزنید. به جای اینکه بگید “تو همیشه دیر میکنی!” بگید “من وقتی دیر میرسی احساس نگرانی می کنم.” “من-پیام ها” باعث میشه طرف مقابل حالت تدافعی نگیره و بهتر به حرفتون گوش بده.
- “توافق در اختلاف” رو یاد بگیرید : قرار نیست همیشه همه اش با هم موافق باشید. اختلاف نظر طبیعیه. مهم اینه که چطور با اختلاف نظرهاتون برخورد می کنید. یاد بگیرید که سازش کنید گذشت کنید و به نظر همدیگه احترام بذارید. همیشه لازم نیست یکی برنده بشه و یکی بازنده. میتونید دنبال راه حل های میانه بگردید که هر دو طرف راضی باشید.
- “ابراز قدردانی” رو فراموش نکنید : تو زندگی روزمره خیلی وقتا خوبی های همدیگه رو نادیده می گیریم. یادمون میره که از همدیگه تشکر کنیم قدردانی کنیم و محبت کنیم. سعی کنید هر روز به همسرتون یه چیز مثبت بگید یه تعریف کوچیک یه تشکر ساده. این کارای کوچیک معجزه میکنه تو رابطه.
- “قرار ملاقات دونفره” بذارید : حتی اگه بچه دارید و وقتتون کمه باز هم سعی کنید وقت دونفره برای خودتون پیدا کنید. یه شب در هفته یه شب در ماه هر چقدر که میتونید. برید بیرون شام بخورید فیلم ببینید قدم بزنید یا هر کاری که دونفره ازش لذت می برید. این قرارهای دونفره رابطه تونو زنده نگه میداره.
- “کمک حرفه ای بگیرید” اگر لازم شد : اگه حس می کنید مشکلاتتون خیلی عمیقه و خودتون نمیتونید حلش کنید از کمک حرفه ای نترسید. زوج درمانی نشونه ضعفتون نیست بلکه نشونه مسئولیت پذیری و اهمیت دادن به رابطه تونه. یه مشاور خوب میتونه بهتون کمک کنه مسیر درست رو پیدا کنید.
اینا فقط چندتا از راه حل هایی بودن که ما امتحان کردیم و بهمون کمک کردن. البته که هر رابطه ای منحصر به فرده و ممکنه برای شما راه حل های دیگه ای جواب بده. مهم اینه که دنبال راه حل بگردید و تسلیم نشید.
پیشنهادات جایگزین و راه های دیگر برای رفع مشکل
خب فرض کنیم زوج درمانی برای همه مناسب نیست یا شاید الان شرایطش رو ندارید. راه های دیگه ای هم هست که میتونید برای بهبود رابطه تون امتحان کنید :
- مطالعه کتاب و مقالات : کتاب ها و مقالات زیادی در مورد روابط زوجین ارتباط موثر حل مشکلات و افزایش صمیمیت وجود داره. مطالعه این منابع میتونه آگاهی تون رو بالا ببره و ایده های جدیدی بهتون بده. مثلاً کتاب “پنج زبان عشق” از گری چاپمن یا کتاب “هفت اصل موفقیت در ازدواج” از جان گاتمن کتاب های خیلی خوبی هستن.
- شرکت در کارگاه ها و دوره های آموزشی : کارگاه ها و دوره های آموزشی زیادی در مورد مهارت های زندگی ارتباط موثر مدیریت خشم و حل تعارض برگزار میشه. شرکت تو این دوره ها میتونه بهتون کمک کنه مهارت های جدید یاد بگیرید و نگاهتون رو تغییر بدید.
- مشاوره فردی : گاهی اوقات مشکلات رابطه ریشه در مسائل فردی هر کدوم از زوج ها داره. مثلاً اضطراب افسردگی اعتماد به نفس پایین ترس از صمیمیت و … . در این صورت مشاوره فردی میتونه خیلی کمک کننده باشه. وقتی حال روحی خودتون بهتر بشه رابطه تون هم به طور خودکار بهتر میشه.
- تغییر سبک زندگی : گاهی اوقات فشار زندگی استرس کاری کمبود خواب تغذیه نامناسب و عدم تحرک میتونه روی رابطه تاثیر منفی بذاره. تغییر سبک زندگی به سمت سالم تر و متعادل تر میتونه به بهبود رابطه کمک کنه. ورزش کنید غذای سالم بخورید به اندازه کافی بخوابید و برای خودتون وقت بذارید.
- تقویت معنویت : برای بعضی از زوج ها معنویت و مذهب نقش مهمی تو زندگیشون داره. تقویت باورهای مذهبی دعا کردن با هم شرکت در مراسم مذهبی میتونه به آرامش روحی و تقویت رابطه کمک کنه.
مهم اینه که یه کاری بکنید! هیچ وقت برای بهبود رابطه دیر نیست. حتی اگه فکر می کنید مشکلاتتون خیلی بزرگه باز هم امید داشته باشید و تلاش کنید.
نوبت شماست! تجربه هاتونو با ما به اشتراک بذارید
دوست دارم بدونم شما چه تجربه هایی تو رابطه تون داشتید؟ چه مشکلاتی سر راهتون بوده؟ چه راه حل هایی امتحان کردید؟ تجربه های شما میتونه برای بقیه خیلی ارزشمند باشه. تو قسمت نظرات پایین این مقاله تجربه هاتونو با ما به اشتراک بذارید. بیاید یه جامعه حمایتی از زوج هایی باشیم که به هم کمک می کنن رابطه های سالم تر و خوشبخت تری داشته باشن.
نتیجه گیری نهایی : رابطه تون رو جدی بگیرید!
به عنوان جمع بندی میخوام چندتا توصیه عملی دیگه هم بهتون بگم :
- رابطه تون رو اولویت قرار بدید : تو زندگی پرمشغله امروز خیلی راحت میشه رابطه رو نادیده گرفت و بهش کم توجهی کرد. ولی رابطه مثل یه گلدون میمونه اگه بهش آب ندید نور ندید رسیدگی نکنید خشک میشه و از بین میره. برای رابطه تون وقت بذارید انرژی بذارید و بهش اهمیت بدید.
- ارتباط رو کلید اصلی بدونید : ارتباط موثر مهم ترین عامل تو یه رابطه سالم و خوشبخته. مهارت های ارتباطی تونو تقویت کنید یاد بگیرید چطور درست حرف بزنید و گوش بدید. اگه تو این زمینه مشکل دارید کمک بگیرید.
- تغییر رو بپذیرید : زندگی پر از تغییره و رابطه هم باید انعطاف پذیر باشه و با تغییرات سازگار بشه. تغییرات رو بپذیرید با هم سازگار بشید و به همدیگه تکیه کنید.
- به دنبال شادی باشید : هدف اصلی از رابطه شاد بودن و خوشبخت بودن در کنار همدیگه است. دنبال شادی باشید با هم تفریح کنید بخندید و از لحظه های با هم بودن لذت ببرید.
یادتون باشه که هیچ رابطه ای کامل نیست ولی هر رابطه ای میتونه بهتر بشه. با تلاش صبر و عشق میتونید رابطه ای بسازید که همیشه بهش افتخار کنید.
پرسش و پاسخ : سوالات پرتکرار شما درباره زوج درمانی
سوال ۱ : خجالت میکشم برم زوج درمانی. یعنی مشکل ما خیلی حاده؟
نه اصلاً! زوج درمانی نشونه ضعف نیست نشونه بلوغ و مسئولیت پذیریه. مثل اینه که وقتی ماشینت خراب میشه میبریش تعمیرگاه. هیچ خجالتی نداره. همه زوج ها مشکل دارن مهم اینه که شما دنبال راه حل هستید. خیلی از زوج ها زودتر به زوج درمانی مراجعه می کنن قبل از اینکه مشکلاتشون خیلی عمیق بشه. این خیلی بهتره.
سوال ۲ : آیا زوج درمانی واقعاً جواب میده؟ ضمانتی هست؟
هیچ ضمانتی تو زندگی وجود نداره نه فقط تو زوج درمانی تو هیچ کاری. ولی زوج درمانی یه روش علمی و موثره که به خیلی از زوج ها کمک کرده رابطه شون رو بهبود بدن. موفقیت زوج درمانی بستگی به عوامل مختلفی داره از جمله میزان تعهد شما و همسرتون شدت مشکلاتتون و مهارت مشاور. ولی اگه صادقانه و با انگیزه وارد پروسه زوج درمانی بشید احتمال موفقیت خیلی بالاست.
سوال ۳ : هزینه زوج درمانی چقدره؟ آیا بیمه قبول میکنه؟
هزینه زوج درمانی بستگی به کلینیک مشاور و تعداد جلسات داره. متاسفانه بیمه های پایه معمولاً هزینه زوج درمانی رو پوشش نمیدن. ولی بعضی از بیمه های تکمیلی ممکنه بخشی از هزینه ها رو پرداخت کنن. بهترین کار اینه که با کلینیک مورد نظرتون تماس بگیرید و در مورد هزینه ها و شرایط پرداخت سوال کنید. همچنین میتونید ازشون بپرسید که آیا تخفیف یا شرایط اقساطی هم دارن یا نه. به هزینه زوج درمانی به چشم سرمایه گذاری روی رابطه تون نگاه کنید. رابطه سالم و خوشبخت با ارزش تر از هر پولیه.
