معتمدی نگاه متفاوتی را به تماشاگر منتقل می کند/ کارگردانی دارای نگاه دینی و وطنی

به گزارش خبرگزاری لاکو به نقل از روابط عمومی موزه سینما، محمود گبرلو با بیان اینکه فیلم دیدن دارای فرهنگ و آداب به خصوصی است، گفت: فیلم هایی که نیاز به تامل دارند نباید در جشنواره یا سالن های عمومی مورد بحث و بررسی قرار بگیرند زیرا در این صورت نمی شود در مورد آن ها برخورد عمیقی را صورت دارد. «راه رفتن روی سیم» در سال 1395 ساخته شد و امروز که این فیلم در موزه سینما به نمایش درآمده است فرصتی فراهم شده تا بسیار بهتر به آن پرداخته شود.
معتمدی سینمای ایران را به مفاهیم متفکرانه نزدیک کرد
وی ادامه داد: «راه رفتن روی سیم» یکی از آثار آقای معتمدی است که در ابتدا قرار بود نام آن «بوف کور» باشد. معتمدی فیلمساز متفاوتی است و نگاه متفاوتی را به تماشاگر منتقل می کند. او سینمای ایران را به مفاهیم عمیق و متفکرانه نزدیک کرد و در آثار خود به تماشاگر یادآوری می کند تا نسبت به مقوله فیلم و سینما نگاهی ساده نداشته باشد. برخی عقیده دارند سینما در وهله اول سرگرمی است، این گزاره درست است اما سرگرمی باید در راستای شکل گیری یک تفکر باشد.
وی همچنین گفت: چقدر خوب است زمانی که فیلمی را می بینیم، ساعت ها درباره آن تفکر کنیم و نقدهای جدی مفسران فیلم را درباره اثر مطالعه کنیم. مفسر فیلم در وهله اول باید تلاش کند تا مفاهیم عمیق اثر را استخراج کرده و در اختیار تماشاگر قرار دهد.

«راه رفتن روی سیم» از مسیر فیلمسازی معتمدی مستثنی است
شادمهر راستین فیلمنامه نویس و منتقد سینما نیز گفت: یکی از دلایلی که فیلم را دوست دارم این است که «راه رفتن روی سیم» از مسیر فیلمسازی معتمدی مستثنا است. در فیلم های دیگر او سینما ابزاری برای بیان مفاهیم فلسفی است اما در این فیلم مبنا، موسیقی و افراد اهل این هنر است. برای معتمدی فکر و اندیشه مسیله ای مهم است اما در این فیلم او به گونه ای دیگر عمل کرده و گویی موسیقی ایشان را به خود فراخوانده بود.
وی ب بیان اینکه موسیقی به صورت بی واسطه در فیلم مطرح می شود، افزود: در «راه رفتن روی سیم» با افرادی رو به رو هستیم که بی واسطه موسیقی می نوازند و قصد انتقال معنا ندارند. در آن دوره موسیقی آلترناتیو و ترکیبی نادیده گرفته می شد و معتمدی در فیلم خود به آن پرداخت.
راستین درباره ویژگی های این اثر گفت: در جشنواره بین الملل فجر، واکنش مهمانان خارجی نسبت به این اثر برای من جذاب بود. موسیقی باعث ایجاد ارتباط میان انسان ها می شود. مخاطبان شرقی جشنواره بسیار با فیلم ارتباط خوبی برقرار کردند. در آن سال جوانانی که موسیقی بداهه و آلترناتیو اجرا می کردند فیلم را دیدند و فضا و احساسات موجود در فیلم مورد توجه آن ها قرار گرفته بود.
وی با بیان اینکه موسیقی در «راه رفتن روی سیم» فضا را می سازد، گفت: برخی فیلم ها با وجود جذب مخاطب اندک، همواره در ذهن مخاطب باقی می مانند و این فیلم از جمله همین موارد است.
در ادامه مهبد مکّی آهنگساز و پژوهشگر موسیقی نیز گفت: از موزه سینما تشکر می کنم که فرصتی فراهم آورد تا از نطر زیبایی شناسی به موسیقی و ارتباط آن با فیلم بپردازیم. معتمدی با علم فلسفه به گونه ای عمیق سر و کار دارد و این دانش خطرناک و پردغدغه را با روندی علمی پیگیری کرده است. در جامعه بسیاری از افراد این دانش را بسیار بی مهابا دنبال می کنند و با جریان فکری تاریخی در این رشته آشنا نیستند.

وی با بیان اینکه معتمدی دارای نگاه دینی و وطنی است، بیان داشت: باید اتاق اندیشه ای شکل بگیرد که در آن کارشناسان مختلف رشته های گوناگون درباره موسیقی به بحث و نظر بپردازند. پیگیری موسیقی آدابی دارد و تا زمانیکه در فرهنگ یک خطه دقیق نشویم، نمی توانیم با موسیقی آن منطقه ارتباط برقرار کنیم. متاسفانه تاریخ را مطالعه نمی کنیم و این مسیله در خصوص هنر موسیقی و اتفاقات مهمی که در جریان آن رخ داده است نیز وجود دارد.
وی ادامه داد: موسیقی بیان احساس به وسیله صدا نامیده می شود اما این گفتار باید مورد تعمق دقیق قرار بگیرد. امروزه نیز در مباحث زیبایی شناسی تعاریف دیگری برای این هنر ارایه شده است.
دغدغه معتمدی نسبت به مسایل اجتماعی برجسته است
امیر بکان آهنگساز و عضو شورای عالی موسیقی نیز گفت: معتمدی از جمله متفکران حوزه فلسفه و بحث های میان رشته ای در حوزه سینما است. درباره فلاسفه به سختی می توان صحبت کرد. در دانشگاه با او در فاصله میان کلاس ها صحبت می کردیم و برای من دغدغه او نسبت به مسایل اجتماعی برجسته بود. ایشان در آثار خود تولید معنا کرده و از ساختار و محتواگذر کرده اند، یعنی فارغ از معانی نشانه شناسانه در مواجهه با آثار معتمدی باید به دنبال معنا بود.
وی با بیان اینکه معتمدی برای بیان مختصات مد نظر خود مدیوم سینما را برگزیده است، افزود: فیلم «راه رفتن روی سیم» سرشار از المان های نشانه شناسی، معنا شناسی و جامعه شناسی است. او موضوعی میان رشته ای در خصوص سینما و موسیقی را دستمایه ساخت این فیلم قرار داده است. نشانه هایی مانند «مقام»، «تبنور» و «موسیقی راک» دارای معانی قابل تفسیر هستند.
این آهنگساز خاطر نشان کرد: «راه رفتن روی سیم» از حوزه فلسفه عبور کرده و به گروهی می پردازد که خود دارای فرهنگی ویژه در موسیقی است. ساز تنبور که در فیلم نقش مهمی دارد، از مرزهایی می آید که در آن آیین، تفکر و مناسک شکل می گیرد. متاسفانه مروزه انواعی از موسیقی شنیده می شود که ارتباطی با فرهنگ ایرانی ندارد. در کشور ما با وجود پشتوانه عظیم و گسترده فرهنگی، نسبت به موسیقی ملی توجه خاصی نمی شود. بزرگترین رساله موسیقی تاریخ توسط فارابی در حدود قرن سوم و چهارم هجری نوشته است، در حالی که در آن دوران اروپا در دوران میانی قرون وسطی به سر می برد. متاسفاته مردم از چنین سرمایه هایی باخبر نیستند و با این وجود، در اکثر دانشگاه های مطرح دنیا، زبان و ادبیات فارسی مورد توجه است و تدریس می شود.

بکان ادامه داد: بحران زبان وگفتمان و همچنین بحران هویت در فیلم، مد نظر معتمدی بوده و موسیقی مجرایی برای بازنمایی آن است. سراسر فیلم دارای مفاهیم نشانه شناسی است و ساز تنبور در فیلم یک نشانه از فرهنگ ایرانی است.
محمدحسین تمجیدی، استاد دانشگاه و پژوهشگر فیلم نیز گفت: در سال های متمادی در دانشگاه با معتمدی هم اتاق بودم. ایشان شخصیت بسیار متفاوتی در امر فیلمسازی و سایر مقوله ها دارد. معتمدی یک انسان دغدغه مند است و دارای نگاه و تاثیر متفاوتی است و موسیقی برای او یک بهانه بنیادین بوده تا اندیشه دیگری را مطرح کند که در ارتباط با موسیقی است. گسست میان رابطه انسان ها و عدم درک آن ها از یکدیگر می تواند فجایع غیرقابل جبرانی را به وجود آورد.
تمجیدی ادامه داد: معتمدی در انتقال دیدگاه فلسفی خود به مخاطب بسیار موفق است و برای او ساختارهای زیبایی شناسانه در درجه دوم اهمیت قرار دارد و بیش از هر مسیله دیگری به دنبال ایجاد گفتمان در اثر است . اکنون در نظام اجتماعی تکلیف موسیقی مشخص نیست. موسیقی یک زبان بین المللی است و در همه نقاط دنیا با آن ارتباط برقرار می کنند.
احمدرضا معتمدی نیز در سخنانی گفت: ما فیلم هایی ساختیم تا حرف هایی را به جامعه منتقل کنیم. متاسفانه نقد به معنای واقعی در سینمای ایران وجود ندارد. برای مثال به فیلم های آنجلوپلوس تنها از طریق نقد میتولوژیک می شود نزدیک شد و آن ها را درک کرد و نقد آثار هیچکاک را باید به گونه روانشناسانه پی گرفت و فیلم «دزد دوچرخه» را باید پدیدار شناختی نقد کرد. این نکته موضوع مهمی است که کم تر مورد توجه قرار می گیرد.

22057