شکلات شیری یا تلخ_ کدام بهتر است؟
در دنیای تغذیه و سلامت شکلات همیشه موضوعی جذاب بوده است. این خوراکی لذیذ به دلیل خواص متعدد سلامتی و تأثیرات مثبت بر روحیه طرفداران زیادی دارد. اما یکی از مهم ترین سوالاتی که اغلب مطرح می شود این است که شکلات تلخ بهتر است یا شکلات شیری؟ هر دو نوع شکلات حاوی مواد مغذی مفیدی هستند اما از نظر ترکیبات و اثرات بر سلامتی تفاوت هایی دارند که باید به دقت مورد بررسی قرار گیرند. در این مقاله با نگاه علمی و براساس پژوهش های معتبر به این سوال پاسخ می دهیم.
ترکیبات شکلات تلخ و شیری
شکلات تلخ از مقدار بیشتری پودر کاکائو و مقدار کمتری شکر و چربی های اضافی تشکیل شده است. این شکلات معمولاً حاوی ۷۰ درصد یا بیشتر کاکائو است که باعث می شود طعم تلخی بیشتری داشته باشد. در مقابل شکلات شیری حاوی کاکائوی کمتری (حدود ۲۰ تا ۵۰ درصد) و مقدار بیشتری شیر و شکر است که طعمی ملایم تر و شیرین تر به آن می بخشد.
جدول زیر مقایسه ای از ترکیبات شکلات تلخ و شکلات شیری را نشان می دهد :
اگر مشکل قند خون دارید اما علاقه بسیاری به شکلات دارید بهترین نوع شکلات که به شما پیشنهاد می شود شکلات رژیمی می باشد
| ترکیب | شکلات تلخ (۷۰%) | شکلات شیری |
| کاکائو | بالا (۷۰% و بیشتر) | متوسط (۲۰-۵۰%) |
| شکر | کم | بالا |
| چربی | کم تا متوسط | متوسط تا بالا |
| کلسیم | کم | بالا (به دلیل شیر) |
مزایای شکلات تلخ
- سرشار از آنتی اکسیدان ها : یکی از دلایل اصلی که شکلات تلخ بهتر تلقی می شود پلی فنول ها و فلاونوئیدهای موجود در کاکائو هستند که به کاهش التهاب و بهبود سلامت قلب کمک می کنند.
- بهبود عملکرد قلب : مطالعات نشان داده اند که مصرف منظم شکلات تلخ می تواند به کاهش فشار خون و بهبود جریان خون کمک کند و در نتیجه خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش دهد.
- کنترل وزن : برخلاف تصور رایج شکلات تلخ با کنترل اشتها می تواند به کاهش وزن کمک کند. کاکائو باعث افزایش حساسیت به انسولین و کاهش میل به مصرف خوراکی های شیرین می شود.
- تقویت خلق و خو : ترکیبات موجود در شکلات تلخ مانند تئوبرومین و تریپتوفان می توانند ترشح هورمون سروتونین را افزایش داده و موجب بهبود خلق و خو شوند.
مزایای شکلات شیری
- سرشار از کلسیم : شکلات شیری به دلیل شیر موجود در آن منبع خوبی از کلسیم است که به سلامت استخوان ها و دندان ها کمک می کند.
- طعم شیرین و ملایم : شکلات شیری به دلیل شیرینی و طعم دلپذیرش برای افرادی که به تلخی شکلات علاقه ای ندارند مناسب تر است و باعث افزایش سطح انرژی کوتاه مدت می شود.
- منبع انرژی سریع : به دلیل قند و چربی های اضافی شکلات شیری می تواند یک منبع انرژی سریع باشد به ویژه برای افرادی که نیاز به انرژی فوری دارند مانند ورزشکاران.
عوارض احتمالی شکلات شیری
با وجود فوایدی که برای شکلات شیری برشمردیم مصرف بیش از حد آن می تواند مشکلاتی را ایجاد کند :
- افزایش وزن : شکلات شیری به دلیل محتوای بالای قند و چربی کالری بالایی دارد و مصرف زیاد آن می تواند منجر به اضافه وزن شود.
- خطر ابتلا به دیابت : مصرف بیش از حد قند در طولانی مدت می تواند ریسک دیابت نوع ۲ را افزایش دهد.
- پوسیدگی دندان : شکر موجود در شکلات شیری باعث افزایش احتمال پوسیدگی دندان ها می شود.
تشخیص و درمان
برای انتخاب بین شکلات شیری و تلخ ابتدا باید به نیازهای تغذیه ای و شرایط بدنی خود توجه داشته باشید. اگر به دنبال مصرف منظم شکلات برای سلامتی قلب و کاهش وزن هستید شکلات تلخ با مقدار بالای کاکائو انتخاب بهتری است. از طرفی اگر به کلسیم بیشتری نیاز دارید می توانید گاهی از شکلات شیری استفاده کنید اما باید مراقب مصرف بیش از حد شکر باشید.
پیشگیری
برای بهره مندی از فواید شکلات و در عین حال جلوگیری از عوارض آن توصیه های زیر را در نظر بگیرید :
- مصرف متعادلی از شکلات داشته باشید. روزانه حدود ۳۰ گرم شکلات تلخ مصرف کنید تا از خواص آن بهره مند شوید.
- برای کاهش قند دریافتی به دنبال شکلات هایی با مقدار کمتر شکر باشید.
- اگر به دنبال افزایش انرژی هستید شکلات شیری را به عنوان میان وعده مصرف کنید اما مراقب کالری های اضافی آن باشید.
راهکارهای خانگی
- شکلات تلخ به عنوان میان وعده : با ترکیب شکلات تلخ با آجیل یا میوه های خشک می توانید یک میان وعده سالم و پرانرژی برای کنترل اشتها و حفظ سلامت قلب تهیه کنید.
- شیر شکلاتی خانگی : با استفاده از شکلات تلخ و شیر بادام یا شیرهای گیاهی یک نوشیدنی مغذی و کم کالری تهیه کنید.
نتیجه گیری
با توجه به موارد مطرح شده می توان گفت که شکلات تلخ از نظر علمی به دلیل فواید بیشتر برای سلامتی گزینه بهتری است به ویژه برای افرادی که به دنبال کاهش وزن یا سلامت قلب هستند. اما شکلات شیری نیز به دلیل محتوای کلسیم بالا و طعم خوشایند می تواند در مقادیر محدود مفید باشد. بنابراین انتخاب نوع شکلات به نیازهای خاص هر فرد و میزان اعتدال در مصرف بستگی دارد.
پرسش و پاسخ
۱. آیا مصرف شکلات تلخ به کاهش وزن کمک می کند؟ بله شکلات تلخ به دلیل کاهش اشتها و افزایش حساسیت به انسولین می تواند به کنترل وزن کمک کند.
۲. آیا شکلات شیری برای کودکان مفید است؟ شکلات شیری به دلیل محتوای کلسیم بالا برای رشد استخوان های کودکان مفید است اما باید به میزان قند آن توجه داشت و مصرف آن را محدود کرد.
۳. چه میزان شکلات تلخ در روز باید مصرف کنیم؟ مصرف حدود ۳۰ گرم شکلات تلخ با ۷۰ درصد کاکائو یا بیشتر در روز توصیه می شود.
