فرآیند اهدای کلیه در ایران: هر آنچه باید بدانید

اهدای کلیه یکی از تصمیمات انسانی و ارزشمندی است که فرد می‌تواند در طول زندگی خود بگیرد. این اقدام نه تنها به بیماران مبتلا به نارسایی کلیه امید زندگی می‌بخشد بلکه کیفیت زندگی آن‌ها را نیز به طور چشمگیری بهبود می‌بخشد.

اهمیت اهدای کلیه در زندگی بیماران

برای بسیاری از بیماران مبتلا به نارسایی کلیه اهدای کلیه یک فرصت طلایی برای رهایی از دیالیز و بازگشت به زندگی عادی است. در ایران و بسیاری از نقاط جهان تقاضا برای کلیه پیوندی بسیار بیشتر از عرضه است. این موضوع نشان‌دهنده اهمیت فوق‌العاده این عمل است.

فرآیند اهدای کلیه

برای اهدای کلیه فرد باید شرایط خاصی داشته باشد. این فرآیند شامل آزمایش‌های پزشکی متعددی برای تعیین سازگاری میان اهداکننده و گیرنده است. از مهم‌ترین این آزمایش‌ها می‌توان به بررسی گروه خونی و آنتی‌ژن‌های لکوسیتی انسانی (HLA) اشاره کرد. این مرحله به پزشکان کمک می‌کند تا اطمینان حاصل کنند که کلیه جدید با بدن بیمار سازگار است و احتمال رد پیوند را کاهش می‌دهد.

اهدای کلیه در ایران

ایران یکی از معدود کشورهایی است که در آن خرید و فروش کلیه به طور قانونی انجام می‌شود. در گذشته آگهی‌های مربوط به اهدای کلیه به صورت چاپی و در سطح خیابان‌ها منتشر می‌شد اما با پیشرفت فناوری و اینترنت این آگهی‌ها اکنون به فضای مجازی منتقل شده‌اند. این تغییر باعث شده که فرآیند اهدای کلیه ساده‌تر شده و دسترسی به اهداکنندگان و خریداران سریع‌تر و راحت‌تر صورت گیرد.

مدارک مورد نیاز برای اهدای کلیه

فرآیند اهدای کلیه نیازمند ارائه مدارک شناسایی و طی مراحل قانونی مشخصی است. بسته به وضعیت تأهل فرد مدارک مورد نیاز متفاوت خواهد بود. در ادامه مدارک لازم برای افراد مجرد متأهل و مطلقه به تفصیل توضیح داده شده است:

مدارک مورد نیاز برای افراد مجرد

افراد مجرد که قصد اهدای کلیه دارند باید مدارک زیر را ارائه دهند:

• اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی اهداءکننده: این مدارک برای احراز هویت اهداکننده الزامی است.
• اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی پدر: چون افراد مجرد زیر نظر قانونی پدر خود قرار دارند حضور پدر یا ارائه رضایت‌نامه محضری از او الزامی است.
• آزمایش یا کارت گروه خون: این مدرک برای بررسی سازگاری گروه خونی اهداکننده با دریافت‌کننده استفاده می‌شود.
• دو قطعه عکس از اهداءکننده: این عکس‌ها برای ثبت‌نام در پرونده و تکمیل مراحل اداری لازم است.
• یک قطعه عکس از پدر: این عکس برای تأیید هویت پدر اهداکننده مورد نیاز است.
• اصل و کپی دفترچه بیمه اهداکننده: این مدرک برای پوشش بیمه‌ای مراحل آزمایش و جراحی اهدا ضروری است.
• تأییدیه مشاوره انجمن: اهداکننده باید از طریق انجمن‌های مرتبط مشاوره دریافت کند و این مشاوره باید به صورت کتبی تأیید شود.
• تکمیل فرم ثبت‌نام در دفتر انجمن: پس از انجام مشاوره اهداکننده باید فرم ثبت‌نام را در دفتر انجمن مربوطه تکمیل کند.
• انجام کامل آزمایشات پزشکی پس از ثبت‌نام: این آزمایش‌ها شامل ارزیابی سلامت کلیه و سازگاری با بدن دریافت‌کننده است.

مدارک مورد نیاز برای افراد متأهل

افراد متأهل نیز باید مجموعه‌ای از مدارک مشابه افراد مجرد ارائه دهند اما تفاوت‌های مهمی وجود دارد:

• اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی اهداءکننده و همسر: علاوه بر شناسنامه و کارت ملی اهداکننده شناسنامه و کارت ملی همسر نیز باید ارائه شود.
• حضور همسر یا ارائه رضایت‌نامه محضری از او: برای افراد متأهل رضایت‌نامه کتبی همسر الزامی است. اگر همسر به صورت حضوری نمی‌تواند شرکت کند باید رضایت‌نامه محضری ارائه شود.
• آزمایش یا کارت گروه خون: برای اطمینان از سازگاری گروه خونی اهداکننده با دریافت‌کننده.
• دو قطعه عکس از اهداءکننده و یک قطعه عکس از همسر: این عکس‌ها برای ثبت در پرونده و انجام مراحل قانونی استفاده می‌شود.
• اصل و کپی دفترچه بیمه اهداکننده: برای پوشش بیمه‌ای مراحل آزمایشات و جراحی لازم است.
• تأییدیه مشاوره انجمن: افراد متأهل نیز باید از مشاوره تخصصی انجمن‌های مرتبط استفاده کرده و تأییدیه آن را ارائه دهند.
• تکمیل فرم ثبت‌نام در دفتر انجمن: این فرم اطلاعات مربوط به اهداکننده را ثبت می‌کند.
• انجام کامل آزمایشات پس از ثبت‌نام: آزمایشات سلامت کلیه و سازگاری انجام می‌شود.

مدارک مورد نیاز برای افراد مطلقه

افراد مطلقه برای اهدای کلیه باید مدارک متفاوتی نسبت به افراد مجرد و متأهل ارائه دهند:

• اصل و کپی شناسنامه: این مدرک برای احراز هویت اهداکننده الزامی است.
• اصل و کپی کارت ملی و اصل و کپی طلاق‌نامه: برای اثبات وضعیت تأهل فرد و عدم نیاز به رضایت همسر سابق.
• حضور ولی قانونی یا ارائه رضایت‌نامه محضری: در مواردی که اهداکننده خانم باشد حضور ولی قانونی (پدر یا قیم قانونی) برای ارائه رضایت یا ارائه رضایت‌نامه محضری الزامی است.
• آزمایش یا کارت گروه خون: برای تأیید سازگاری گروه خونی.
• دو قطعه عکس از اهداکننده: برای پرونده‌سازی و مراحل قانونی لازم است.
• تأییدیه مشاوره انجمن: این تأییدیه نشان‌دهنده آگاهی فرد از مراحل و مسئولیت‌های اهدای کلیه است.
• تکمیل فرم ثبت‌نام در دفتر انجمن: این فرم ثبت‌نام اطلاعات فردی و پزشکی اهداکننده را تکمیل می‌کند.
• انجام کامل آزمایشات پس از ثبت‌نام: ارزیابی‌های نهایی سلامت و سازگاری پزشکی باید بعد از ثبت‌نام انجام شود.

قیمت اهدای کلیه در سال 1403

قیمت اهدای کلیه در سال ۱۴۰۳ در ایران متغیر است و معمولاً از حدود ۵۰۰ میلیون تومان آغاز می‌شود و ممکن است تا یک میلیارد و دویست میلیون تومان یا بیشتر نیز برسد. توافق بین اهداکننده و خریدار تأثیر قابل توجهی در تعیین قیمت نهایی دارد.

انواع اهداکنندگان کلیه

اهداکنندگان کلیه به دو گروه تقسیم می‌شوند: 

1. اهداکنندگان زنده: این افراد معمولاً از اعضای خانواده بیمار هستند و با داشتن گروه خونی سازگار کلیه خود را اهدا می‌کنند. همچنین شامل افرادی هستند که تمایل دارند با اهدای کلیه به نجات جان دیگران کمک کنند.
2. اهداکنندگان متوفی: این افراد دچار مرگ مغزی شده‌اند اما کلیه‌های سالم دارند که با رضایت خانواده به بیماران نیازمند اهدا می‌شود.

شرایط پیوند کلیه

پیوند کلیه مستلزم شرایط خاصی است. بیمار باید دچار نارسایی شدید کلیه باشد یا دیالیز انجام داده و پاسخ مطلوبی نگرفته باشد. همچنین فرد باید از مراقبت‌های پس از عمل آگاهی داشته باشد تا روند بهبودی به‌طور مؤثر و سریع‌تر پیش برود.

مراقبت‌های بعد از عمل پیوند کلیه

پس از عمل پیوند کلیه بیمار معمولاً برای حدود یک هفته در بیمارستان بستری می‌شود تا پزشکان عملکرد کلیه پیوندی را به‌دقت نظارت کنند. مصرف داروهای آنتی‌بیوتیک و داروهای سرکوب‌کننده ایمنی برای جلوگیری از رد کلیه توسط بدن ضروری است.

سخن آخر

اهدای کلیه فرصتی منحصر به فرد برای کمک به بیماران مبتلا به نارسایی کلیه است. با استفاده از پلتفرم‌های آنلاین و فرآیند ساده ثبت آگهی اهداکنندگان و خریداران می‌توانند به‌راحتی با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و به این ترتیب جان انسان‌ها را نجات دهند.
منبع : انجمن اهدای کلیه پیک حیات