بیمه مسئولیت پزشکی چه مواردی را پوشش نمی دهد؟ بررسی استثنائات مهم این بیمه نامه
بیمه مسئولیت پزشکی یکی از مهم‌ترین بیمه‌نامه‌ها برای پزشکان جراحان و کادر درمانی است که به آن‌ها کمک می‌کند در صورت بروز خسارت به بیماران بتوانند از حمایت مالی بیمه برخوردار شوند. این بیمه خسارات ناشی از خطا اشتباه یا قصور پزشکی را تحت پوشش قرار می‌دهد و از پزشکان در برابر شکایات احتمالی محافظت می‌کند.
بااین‌حال بیمه مسئولیت پزشکی محدودیت‌هایی نیز دارد و در برخی شرایط خسارات را جبران نمی‌کند. آگاهی از این موارد به پزشکان کمک می‌کند تا ضمن رعایت استانداردهای حرفه‌ای از مشکلات حقوقی و مالی نیز پیشگیری کنند. در این مقاله به بررسی مهم‌ترین استثنائات بیمه مسئولیت پزشکی خواهیم پرداخت.
چرا بیمه مسئولیت پزشکی ضروری است؟
خطاهای پزشکی هرچند ناخواسته ممکن است خسارات جبران‌ناپذیری برای بیماران ایجاد کنند. در چنین شرایطی بیمه‌ای برای جبران اشتباهات کادر درمان می‌تواند از پزشکان و متخصصان در برابر شکایات و هزینه‌های ناشی از این خطاها حمایت کند.
بااین‌حال این بیمه تمامی خسارات را پوشش نمی‌دهد و محدودیت‌هایی دارد. برای مثال اقدامات خارج از تخصص پزشک مصرف مواد مخدر یا الکل هنگام درمان جراحی‌های زیبایی و درمان اعضای خانواده از جمله مواردی هستند که تحت پوشش قرار نمی‌گیرند. آگاهی از این استثنائات به پزشکان کمک می‌کند تا ضمن رعایت اصول حرفه‌ای از مشکلات حقوقی پیشگیری کنند.
اگر پزشک یا کادر درمان هستید بهتر است پیش از انتخاب بیمه جزئیات پوشش‌ها و استثنائات آن را بررسی کنید. مطالعه مقاله کامل ما درباره محدودیت‌های بیمه مسئولیت پزشکی به شما کمک می‌کند تصمیم آگاهانه‌تری بگیرید.
اقدامات خارج از تخصص پزشک
یکی از مهم‌ترین شرایط بیمه مسئولیت پزشکی این است که پزشک تنها در چارچوب تخصص خود عمل کند. در صورتی که پزشک در حوزه‌ای خارج از تخصصش اقدام به درمان کند و این اقدام منجر به آسیب به بیمار شود بیمه مسئولیتی در قبال جبران خسارت نخواهد داشت.
برای مثال اگر یک پزشک عمومی اقدام به انجام عمل دندانپزشکی کند و این کار منجر به خسارت شود بیمه آن را پوشش نخواهد داد. بنابراین پزشکان باید تنها در محدوده تخصص خود فعالیت کرده و از انجام اعمال پزشکی غیر مرتبط خودداری کنند.
مصرف مواد مخدر الکل یا داروهای روان‌گردان توسط پزشک
در صورتی که پزشک هنگام انجام خدمات پزشکی تحت تأثیر مواد مخدر الکل یا داروهای روان‌گردان باشد بیمه هیچ‌گونه مسئولیتی در قبال خسارت‌های احتمالی نخواهد داشت. مصرف این مواد می‌تواند توانایی تصمیم‌گیری و عملکرد صحیح پزشک را کاهش داده و منجر به اشتباهات جبران‌ناپذیر شود.
ازاین‌رو پزشکان باید از هرگونه مصرف موادی که ممکن است روی هوشیاری و دقت آن‌ها تأثیر بگذارد خودداری کنند. در غیر این صورت مسئولیت هرگونه خسارت مستقیماً بر عهده خودشان خواهد بود.
اقدامات غیرقانونی و خلاف مقررات پزشکی
هر نوع اقدام پزشکی که برخلاف قوانین و مقررات جاری کشور باشد از پوشش بیمه مسئولیت پزشکی مستثنی است.
برای مثال انجام عمل‌های غیرمجاز مانند سقط جنین غیرقانونی جراحی‌های غیرمجاز یا فعالیت پزشکی بدون مجوز رسمی در صورت بروز خسارت به بیمار تحت پوشش بیمه قرار نمی‌گیرد. پزشکان باید اطمینان حاصل کنند که تمام اقدامات درمانی آن‌ها مطابق با مقررات سازمان نظام پزشکی و قوانین کشور باشد.
خسارات ناشی از تشعشعات هسته‌ای و پرتوهای انرژی
بیمه مسئولیت پزشکی معمولاً خسارات ناشی از تشعشعات هسته‌ای پرتوهای یونیزه‌کننده یا سایر اشعه‌های پرانرژی را پوشش نمی‌دهد مگر اینکه این موارد بخشی از روند درمان بیمار باشند.
به عنوان مثال اگر یک بیمار در اثر پرتودرمانی دچار مشکل شود و این اتفاق ناشی از قصور پزشکی نباشد بیمه مسئولیتی در قبال جبران آن نخواهد داشت. پزشکان باید اطمینان حاصل کنند که استفاده از چنین روش‌های درمانی مطابق با استانداردهای ایمنی انجام شود.
بیهوشی خارج از محیط‌های مجاز
بیهوشی عمومی باید در محیط‌های مجاز مانند بیمارستان‌ها و درمانگاه‌های دارای مجوز انجام شود. در صورتی که پزشک یا متخصص بیهوشی بیهوشی عمومی را در محیطی غیر مجاز انجام دهد و بیمار دچار عارضه شود بیمه تعهدی در قبال جبران خسارت نخواهد داشت.
این محدودیت به این دلیل اعمال می‌شود که بیهوشی یکی از حساس‌ترین بخش‌های پزشکی است و انجام آن در محیط‌های غیرتخصصی می‌تواند خطرات جبران‌ناپذیری برای بیمار به همراه داشته باشد.
درمان و جراحی روی اعضای خانواده درجه یک
طبق مقررات بسیاری از شرکت‌های بیمه اگر پزشک اقدام به درمان مداوا یا جراحی اعضای خانواده درجه یک خود (مانند والدین همسر فرزندان یا خواهر و برادر) کند و این اقدام منجر به خسارت شود بیمه آن را پوشش نمی‌دهد.
این قانون به این دلیل اعمال می‌شود که درمان اقوام نزدیک می‌تواند تحت تأثیر احساسات و عواطف پزشک قرار گیرد و تصمیم‌گیری او را تحت‌الشعاع قرار دهد. به همین دلیل توصیه می‌شود که اعضای خانواده توسط پزشکان دیگر معالجه شوند.
جراحی‌های زیبایی
بیمه مسئولیت پزشکی معمولاً تنها خسارات ناشی از اقدامات درمانی ضروری را پوشش می‌دهد و شامل عمل‌های زیبایی که با اهداف غیر درمانی انجام می‌شوند نمی‌شود.
به عنوان مثال اگر یک بیمار پس از انجام جراحی زیبایی بینی دچار مشکل شود و این مشکل ناشی از اشتباه پزشک باشد در بسیاری از موارد بیمه مسئولیتی در قبال جبران خسارت نخواهد داشت. البته در برخی شرکت‌های بیمه پوشش جداگانه‌ای برای پزشکان جراح زیبایی ارائه می‌شود که شامل جبران خسارات ناشی از جراحی‌های زیبایی است.
خسارات ناشی از عدم‌النفع بیمار
عدم‌النفع به معنای از دست رفتن فرصت‌های مالی و شغلی بیمار در نتیجه قصور پزشکی است. اگر یک بیمار به دلیل اشتباه پزشکی موقعیت شغلی خود را از دست بدهد یا درآمدش کاهش یابد این خسارت تحت پوشش بیمه مسئولیت پزشکی قرار نمی‌گیرد.
برای مثال اگر یک ورزشکار حرفه‌ای به دلیل خطای پزشکی نتواند به فعالیت ورزشی خود ادامه دهد و درآمد او کاهش یابد بیمه مسئولیتی در قبال جبران این زیان نخواهد داشت.
بیماری‌های واگیردار و اپیدمی‌ها
در برخی از بیمه‌نامه‌های مسئولیت پزشکی خسارات ناشی از بیماری‌های واگیردار و اپیدمی‌ها از پوشش بیمه‌ای مستثنی شده‌اند. برای مثال در دوران همه‌گیری بیماری‌هایی مانند کووید-۱۹ برخی از شرکت‌های بیمه تعهدی در قبال شکایات ناشی از انتقال بیماری توسط پزشکان و کادر درمان نداشتند.
این مورد بستگی به شرایط بیمه‌نامه دارد و پزشکان باید قبل از خرید بیمه از جزئیات این استثنا آگاه شوند.
بیمه مسئولیت پزشکی یکی از ابزارهای مهم برای حفاظت از پزشکان در برابر خسارات ناشی از اشتباهات حرفه‌ای است اما این بیمه‌نامه نیز محدودیت‌هایی دارد و تمامی خسارات را پوشش نمی‌دهد. مواردی مانند اقدامات خارج از تخصص مصرف مواد مخدر توسط پزشک اقدامات غیرقانونی تشعشعات هسته‌ای بیهوشی غیرمجاز جراحی روی اعضای خانواده جراحی‌های زیبایی خسارات ناشی از عدم‌النفع و بیماری‌های واگیردار از جمله مهم‌ترین استثنائات این بیمه هستند.
پزشکان و کادر درمان باید قبل از خرید بیمه شرایط و استثنائات آن را به دقت مطالعه کنند تا در صورت بروز مشکلات احتمالی از حمایت لازم برخوردار باشند.
