درباره بیماری های رایج در سفر

بیماری های رایج در سفر شامل بیماری حرکت مسمومیت غذایی گرمازدگی سردرد اسهال یبوست گزیدگی حشرات حساسیت ها سرماخوردگی و آسیب های عضلانی هستند. شناخت علائم روش های پیشگیری و درمان این بیماری ها برای سفری آسوده ضروری است.

سفر یکی از لذت بخش ترین تجربیات زندگی است که فرصت آشنایی با فرهنگ ها و محیط های جدید را فراهم می کند. اما گاهی اوقات تغییر در برنامه روزمره رژیم غذایی آب وهوا یا شرایط بهداشتی می تواند چالش هایی برای سلامتی ایجاد کرده و منجر به بروز بیماری های شایع در طول سفر شود. آمادگی قبلی و داشتن اطلاعات کافی در مورد این مشکلات احتمالی به شما کمک می کند تا با آرامش بیشتری سفر کنید و در صورت لزوم اقدامات مناسب را برای حفظ سلامت خود و همراهانتان انجام دهید. در این مقاله به بررسی مهم ترین بیماری هایی که ممکن است در سفر با آن ها مواجه شوید علائم آن ها و راهکارهای موثر برای پیشگیری و درمان می پردازیم.

بیماری های رایج در سفر

بیماری حرکت

بیماری حرکت که با نام علمی Motion Sickness شناخته می شود یکی از شایع ترین مشکلات در سفر است به خصوص هنگام استفاده از وسایل نقلیه مانند خودرو اتوبوس قطار هواپیما یا کشتی. این عارضه زمانی رخ می دهد که سیستم تعادلی بدن که اطلاعات را از چشم ها گوش داخلی و اعضای حسی دریافت می کند دچار ناهماهنگی می شود. مغز در دریافت سیگنال های متناقض گیج شده و این ناهماهنگی ادراکی منجر به بروز علائم ناخوشایندی می گردد. این بیماری می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و تجربه سفر را مختل کند.

علائم بیماری حرکت معمولاً شامل حالت تهوع استفراغ سرگیجه عرق سرد رنگ پریدگی افزایش ترشح بزاق و احساس ناخوشی عمومی است. این علائم ممکن است بلافاصله با شروع حرکت ظاهر شوند یا پس از مدتی قرار گرفتن در معرض حرکت تشدید گردند. شدت علائم در افراد مختلف متفاوت است و برخی نسبت به دیگران مستعدتر به این بیماری هستند. کودکان زنان باردار و افرادی که سابقه میگرن دارند بیشتر در معرض ابتلا به بیماری حرکت قرار دارند.

برای پیشگیری از بیماری حرکت راهکارهای متعددی وجود دارد. یکی از موثرترین روش ها استفاده از داروهای ضدتهوع و ضد هیستامین قبل از شروع سفر است. این داروها با تأثیر بر مغز از بروز علائم جلوگیری می کنند. انتخاب جای مناسب در وسیله نقلیه نیز اهمیت دارد؛ در خودرو صندلی جلو در اتوبوس صندلی نزدیک به پنجره در قطار صندلی رو به جلو و در هواپیما صندلی های روی بال معمولاً کمتر دچار تکان می شوند. نگاه کردن به افق یا یک نقطه ثابت در دوردست می تواند به هماهنگی اطلاعات بصری و تعادلی کمک کند.

علاوه بر این اجتناب از مطالعه یا استفاده طولانی مدت از صفحه نمایش گوشی و تبلت در حین حرکت که باعث تشدید ناهماهنگی حسی می شود بسیار مهم است. خوردن وعده های غذایی سبک و پرهیز از غذاهای چرب سنگین و پرادویه قبل و حین سفر نیز توصیه می شود. نوشیدن مقادیر کافی آب و مایعات (به جز نوشیدنی های گازدار و کافئین دار) می تواند به کاهش علائم کمک کند. در صورت بروز علائم تمرکز بر تنفس عمیق و آرام استفاده از تهویه مناسب و دراز کشیدن در صورت امکان می تواند مفید باشد. برخی نیز از روش های غیردارویی مانند مچ بندهای فشاری یا زنجبیل برای تسکین علائم استفاده می کنند.

بیماری حرکت نتیجه ناهماهنگی پیام های دریافتی توسط مغز از چشم ها و گوش داخلی در مواجهه با حرکت است و با علائمی مانند تهوع و سرگیجه بروز می کند.

دریا زدگی

دریازدگی که نوع خاصی از بیماری حرکت است به طور ویژه در سفرهای دریایی با کشتی قایق یا سایر شناورها رخ می دهد. این حالت نیز مانند بیماری حرکت عمومی ناشی از تفاوت درک حرکت توسط چشم ها و گوش داخلی است. در حالی که چشم ها ممکن است فضای ثابت داخل کابین کشتی را ببینند گوش داخلی حرکت های نوسانی و نامنظم امواج را حس می کند و این تضاد منجر به سردرگمی مغز و بروز علائم دریازدگی می شود. شدت دریازدگی به عوامل مختلفی از جمله شرایط دریا اندازه و نوع شناور و حساسیت فرد بستگی دارد.

علائم دریازدگی شباهت زیادی به بیماری حرکت دارد و شامل تهوع شدید استفراغ سرگیجه سردرد عرق سرد رنگ پریدگی خستگی و احساس ضعف عمومی است. در موارد شدید دریازدگی می تواند بسیار ناتوان کننده باشد و لذت سفر دریایی را کاملاً از بین ببرد. برخی افراد ممکن است بلافاصله پس از سوار شدن به شناور دچار علائم شوند در حالی که برخی دیگر پس از مدتی در دریا بودن علائم را تجربه می کنند. سازگاری بدن با حرکت دریا ممکن است چند ساعت یا چند روز طول بکشد.

برای پیشگیری از دریازدگی استفاده از داروهای ضد دریازدگی (مانند دیمن هیدرینات یا اسکوپولامین که به صورت چسب پوستی نیز موجود است) قبل از سوار شدن به شناور بسیار موثر است. انتخاب کابین یا محلی در کشتی که نزدیک به مرکز ثقل و در طبقات پایین تر باشد معمولاً تکان کمتری دارد. نگاه کردن به افق دوردست یا خط ساحل به جای تمرکز بر اشیاء نزدیک یا داخل کشتی می تواند به هماهنگی حواس کمک کند. قرار گرفتن در هوای تازه و تهویه مناسب نیز مفید است.

همچنین پرهیز از مصرف الکل دخانیات غذاهای سنگین چرب و تند قبل و حین سفر دریایی توصیه می شود. خوردن وعده های غذایی کوچک و سبک و نوشیدن مایعات کافی (آب آبمیوه) می تواند به جلوگیری از تهوع کمک کند. در صورت بروز علائم دراز کشیدن با چشمان بسته تنفس عمیق یا تمرکز بر یک نقطه ثابت در افق می تواند تسکین دهنده باشد. استفاده از زنجبیل (به صورت آبنبات چای یا کپسول) نیز به عنوان یک راهکار طبیعی برای کاهش تهوع در برخی افراد موثر است. اگر علائم شدید و مداوم بود مراجعه به پزشک کشتی یا دریافت کمک های پزشکی الزامی است.

مسمومیت غذایی

مسمومیت غذایی یکی از مشکلات بهداشتی رایج در سفر است که معمولاً در اثر مصرف غذا یا نوشیدنی های آلوده به باکتری ها ویروس ها انگل ها یا سموم آن ها رخ می دهد. تغییر در عادات غذایی امتحان کردن غذاهای محلی جدید و گاهی پایین بودن استانداردهای بهداشتی در برخی مکان ها می تواند خطر ابتلا به مسمومیت غذایی را در سفر افزایش دهد. این بیماری می تواند تجربه سفر را ناخوشایند و حتی خطرناک کند به خصوص در مناطقی که دسترسی به خدمات درمانی محدود است.

علائم مسمومیت غذایی معمولاً چند ساعت یا چند روز پس از مصرف غذای آلوده ظاهر می شود و شامل تهوع استفراغ اسهال (گاهی خونی) دل پیچه و درد شکم تب لرز ضعف و خستگی است. شدت علائم بسته به نوع عامل بیماری زا و میزان آلودگی متفاوت است. در بیشتر موارد علائم خفیف تا متوسط هستند و پس از چند روز خودبه خود بهبود می یابند اما در برخی موارد ممکن است شدید باشند و نیاز به درمان پزشکی فوری داشته باشند به خصوص در کودکان سالمندان و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف.

برای پیشگیری از مسمومیت غذایی در سفر رعایت نکات بهداشتی در انتخاب و مصرف غذا و نوشیدنی بسیار حیاتی است. قانون کلی بپزید بجوشانید پوست بکنید یا فراموش کنید (Cook it, boil it, peel it or forget it) راهنمای خوبی است. از مصرف غذاهای خام یا نیم پز به خصوص گوشت مرغ و غذاهای دریایی خودداری کنید. میوه ها و سبزیجات را قبل از مصرف حتماً بشویید یا پوست بکنید. از مصرف شیر و محصولات لبنی غیرپاستوریزه پرهیز کنید.

نوشیدن آب سالم و مطمئن نیز بسیار مهم است. از آب لوله کشی در مناطقی که از سلامت آن مطمئن نیستید استفاده نکنید. آب بسته بندی شده نوشیدنی های گازدار در بطری های پلمپ شده یا آب جوشیده و تصفیه شده گزینه های بهتری هستند. اجتناب از یخ هایی که ممکن است با آب آلوده تهیه شده باشند نیز توصیه می شود. شستن مکرر دست ها با آب و صابون یا استفاده از ضدعفونی کننده دست قبل از غذا خوردن و پس از استفاده از سرویس بهداشتی یکی از ساده ترین و موثرترین راه ها برای جلوگیری از انتقال عوامل بیماری زا است. در صورت بروز مسمومیت مهم ترین اقدام جبران آب و الکترولیت های از دست رفته بدن از طریق نوشیدن محلول های آبرسانی خوراکی (ORS) آب یا مایعات دیگر است. در موارد شدید یا در صورت وجود تب بالا اسهال خونی یا علائم کم آبی شدید باید فوراً به پزشک مراجعه کرد.

اسهال

اسهال که به آن اسهال مسافرتی نیز گفته می شود یکی از شایع ترین بیماری های دستگاه گوارش در میان مسافران است به خصوص هنگام سفر به مناطقی با استانداردهای بهداشتی متفاوت. این عارضه با دفع مکرر مدفوع شل یا آبکی مشخص می شود و معمولاً در اثر عفونت دستگاه گوارش توسط باکتری ها (مانند اشریشیا کلی سالمونلا شیگلا) ویروس ها (مانند نوروویروس روتاویروس) یا انگل ها (مانند ژیاردیا کریپتوسپوریدیوم) ایجاد می شود. این عوامل بیماری زا اغلب از طریق آب یا غذای آلوده منتقل می شوند.

علائم اسهال مسافرتی معمولاً شامل دفع ناگهانی و مکرر مدفوع شل دل پیچه و درد شکم نفخ تهوع و گاهی استفراغ تب و احساس فوریت برای اجابت مزاج است. این علائم معمولاً طی چند ساعت یا چند روز پس از قرار گرفتن در معرض عامل عفونی ظاهر می شوند و ممکن است چند روز طول بکشند. کم آبی یکی از جدی ترین عوارض اسهال است به خصوص در کودکان و سالمندان و می تواند منجر به عوارض خطرناکی شود. بنابراین حفظ آب بدن در طول دوره بیماری بسیار مهم است.

برای پیشگیری از اسهال در سفر رعایت دقیق نکات بهداشتی در مورد آب و غذا ضروری است همانطور که در بخش مسمومیت غذایی توضیح داده شد. شستن دست ها به طور مرتب مصرف آب آشامیدنی مطمئن و اجتناب از غذاهای پرخطر (مانند غذاهای خیابانی غذاهای خام یا نیم پز و میوه ها و سبزیجات نشسته) از اهمیت بالایی برخوردار است. برخی افراد ممکن است قبل از سفر به مناطق پرخطر از داروهای پیشگیرانه (مانند برخی آنتی بیوتیک ها) با تجویز پزشک استفاده کنند اما این روش معمولاً فقط برای موارد خاص توصیه می شود.

درمان اصلی اسهال مسافرتی شامل جبران مایعات و الکترولیت های از دست رفته بدن است. نوشیدن محلول های آبرسانی خوراکی (ORS) بهترین راه برای پیشگیری یا درمان کم آبی است. آب آبمیوه رقیق شده و نوشیدنی های بدون کافئین نیز می توانند مفید باشند. از مصرف نوشیدنی های شیرین کافئین دار یا الکلی که می توانند اسهال را بدتر کنند پرهیز کنید. داروهای ضداسهال (مانند لوپرامید) می توانند به کاهش تعداد دفعات اجابت مزاج کمک کنند اما نباید در موارد اسهال خونی یا تب بالا استفاده شوند. در صورت تداوم اسهال وجود خون یا مخاط در مدفوع تب بالا یا علائم کم آبی شدید حتماً به پزشک مراجعه کنید. ممکن است نیاز به تجویز آنتی بیوتیک یا سایر درمان ها باشد.

یبوست

برخلاف اسهال یبوست نیز یکی از مشکلات گوارشی شایع است که بسیاری از افراد در طول سفر تجربه می کنند. تغییر در رژیم غذایی کاهش مصرف مایعات کمبود فعالیت بدنی تغییر در برنامه خواب و استرس سفر همگی می توانند بر عملکرد طبیعی دستگاه گوارش تأثیر گذاشته و منجر به یبوست شوند. تعریف یبوست معمولاً شامل کمتر از سه بار دفع مدفوع در هفته یا دفع مدفوع سفت و دشوار است. این وضعیت می تواند باعث ناراحتی نفخ و احساس سنگینی شود.

علائم یبوست شامل کاهش دفعات اجابت مزاج مدفوع سفت و خشک زور زدن هنگام دفع احساس تخلیه ناقص روده نفخ شکم و درد یا ناراحتی در ناحیه شکم است. یبوست در سفر معمولاً موقتی است و با بازگشت به روال عادی زندگی بهبود می یابد اما می تواند در طول سفر آزاردهنده باشد و بر کیفیت تجربه سفر تأثیر بگذارد. در برخی موارد یبوست طولانی مدت می تواند منجر به عوارضی مانند هموروئید یا شقاق مقعدی شود.

برای پیشگیری از یبوست در سفر حفظ عادات سالم تا حد امکان مهم است. نوشیدن مقادیر کافی آب و مایعات در طول روز به خصوص در آب وهوای گرم یا هنگام فعالیت بدنی از اهمیت بالایی برخوردار است. مصرف غذاهای حاوی فیبر بالا مانند میوه ها سبزیجات غلات کامل حبوبات و خشکبار می تواند به نرم شدن مدفوع و تنظیم حرکت روده کمک کند. سعی کنید در برنامه غذایی سفر خود میوه و سبزیجات کافی بگنجانید.

فعالیت بدنی منظم حتی پیاده روی سبک می تواند به تحریک حرکت روده ها کمک کند. سعی کنید برنامه خواب خود را حتی در سفر تا حد امکان منظم نگه دارید. اگر مستعد یبوست در سفر هستید ممکن است قبل از سفر مصرف مکمل های فیبر یا ملین های ملایم را با مشورت پزشک در نظر بگیرید. در صورت بروز یبوست در سفر افزایش مصرف مایعات و فیبر و انجام کمی فعالیت بدنی توصیه می شود. در صورت نیاز می توانید از ملین های بدون نسخه برای تسکین کوتاه مدت استفاده کنید اما استفاده طولانی مدت از ملین ها توصیه نمی شود. اگر یبوست شدید یا همراه با درد شدید شکم یا خون در مدفوع بود باید به پزشک مراجعه کنید.

گرمازدگی از بیماری های رایج در سفر

گرمازدگی یکی از جدی ترین بیماری های مرتبط با گرما است که می تواند در سفر به خصوص در فصول گرم سال یا هنگام فعالیت در آب وهوای گرم و مرطوب رخ دهد. این وضعیت زمانی اتفاق می افتد که بدن قادر به خنک کردن خود به اندازه کافی نیست و دمای داخلی بدن به طور خطرناکی بالا می رود. گرمازدگی یک فوریت پزشکی است و نیاز به درمان فوری دارد زیرا می تواند به اندام های حیاتی آسیب برساند. فعالیت بدنی شدید در گرما کم آبی بدن پوشیدن لباس های نامناسب و قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور مستقیم خورشید از عوامل خطر اصلی برای گرمازدگی هستند.

علائم گرمازدگی می تواند شامل افزایش دمای بدن (معمولاً بالاتر از ۴۰ درجه سانتی گراد) تغییر وضعیت هوشیاری (گیجی بی قراری تشنج یا از دست دادن هوشیاری) پوست داغ و خشک (اگرچه در گرمازدگی ناشی از فعالیت بدنی ممکن است پوست مرطوب باشد) ضربان قلب سریع و قوی تنفس سریع و کم عمق سردرد شدید سرگیجه تهوع و استفراغ باشد. گرمازدگی با خستگی گرمایی که علائم خفیف تری دارد (مانند عرق شدید ضعف تهوع سرگیجه) متفاوت است و بسیار خطرناک تر است.

برای پیشگیری از گرمازدگی در سفر مهم ترین اقدام حفظ آب بدن و خنک نگه داشتن آن است. نوشیدن مقادیر کافی آب و مایعات (مانند نوشیدنی های ورزشی برای جبران الکترولیت ها) به طور منظم حتی قبل از احساس تشنگی ضروری است. از مصرف نوشیدنی های شیرین کافئین دار یا الکلی که می توانند باعث کم آبی شوند پرهیز کنید. پوشیدن لباس های گشاد سبک و رنگ روشن که از جنس الیاف طبیعی (مانند نخ) باشند به تهویه بدن و تبخیر عرق کمک می کند.

اجتناب از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور مستقیم خورشید به خصوص در ساعات اوج گرما (معمولاً ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر) و پناه گرفتن در سایه یا محیط های خنک و تهویه شده توصیه می شود. فعالیت بدنی شدید در گرما را به ساعات خنک تر روز موکول کنید یا شدت آن را کاهش دهید. استفاده از کلاه لبه دار و عینک آفتابی نیز می تواند مفید باشد. در صورت مشاهده علائم گرمازدگی در فردی فوراً با اورژانس تماس بگیرید. در حین انتظار برای رسیدن کمک فرد را به محیطی خنک منتقل کنید لباس های اضافی او را درآورید و با استفاده از کمپرس آب سرد پارچه مرطوب یا اسپری کردن آب خنک دمای بدن او را پایین بیاورید.

گرمازدگی یک وضعیت اضطراری پزشکی است که در اثر افزایش خطرناک دمای بدن رخ می دهد و نیاز به خنک سازی فوری دارد.

آفتاب سوختگی

آفتاب سوختگی یکی از آسیب های شایع پوستی در سفر است که در اثر قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV) خورشید رخ می دهد. این عارضه به ویژه در مناطق آفتابی سواحل دریا ارتفاعات بالا (مانند کوهستان ها) و در طول فعالیت های خارج از منزل در تابستان شایع است. حتی در روزهای ابری یا در فصل زمستان اشعه UV می تواند به پوست آسیب برساند به خصوص زمانی که از سطوح بازتابنده مانند برف آب یا شن منعکس می شود. آفتاب سوختگی نه تنها دردناک و ناخوشایند است بلکه خطر ابتلا به پیری زودرس پوست و سرطان پوست را در آینده افزایش می دهد.

علائم آفتاب سوختگی معمولاً چند ساعت پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب ظاهر می شود و شامل قرمزی درد تورم احساس داغی در پوست و در موارد شدیدتر ایجاد تاول است. پوست آسیب دیده ممکن است پس از چند روز شروع به پوسته ریزی کند. شدت آفتاب سوختگی به عواملی مانند نوع پوست فرد شدت اشعه UV و مدت زمان قرار گرفتن در معرض آفتاب بستگی دارد. آفتاب سوختگی شدید می تواند با علائم عمومی مانند تب لرز سردرد و تهوع همراه باشد که نشان دهنده آسیب جدی تر است.

مهم ترین راه پیشگیری از آفتاب سوختگی محافظت از پوست در برابر اشعه UV است. استفاده منظم و صحیح از کرم ضدآفتاب با فاکتور محافظت در برابر آفتاب (SPF) مناسب (حداقل SPF 30) که طیف وسیعی از اشعه ها (UVA و UVB) را پوشش دهد ضروری است. ضدآفتاب باید حدود ۱۵ تا ۳۰ دقیقه قبل از قرار گرفتن در معرض آفتاب استفاده شود و هر دو ساعت یک بار یا پس از شنا و تعریق شدید تجدید گردد. پوشیدن لباس های محافظ مانند پیراهن های آستین بلند شلوارهای بلند و کلاه لبه دار نیز بسیار موثر است.

اجتناب از قرار گرفتن مستقیم در معرض نور خورشید در ساعات اوج تابش (معمولاً ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر) و پناه گرفتن در سایه نیز به کاهش خطر کمک می کند. استفاده از عینک آفتابی با محافظت در برابر UV برای محافظت از چشم ها نیز توصیه می شود. در صورت بروز آفتاب سوختگی اولین اقدام خنک کردن پوست با دوش آب سرد یا کمپرس خنک است. استفاده از لوسیون ها و کرم های مرطوب کننده (مانند آلوئه ورا) می تواند به تسکین درد و آبرسانی پوست کمک کند. از کندن تاول ها خودداری کنید. در صورت درد شدید می توانید از مسکن های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید. اگر آفتاب سوختگی شدید بود یا با علائم عمومی همراه بود به پزشک مراجعه کنید.

سرمازدگی

سرمازدگی یک آسیب بافتی جدی است که در اثر قرار گرفتن در معرض دماهای بسیار پایین رخ می دهد و باعث یخ زدن مایعات داخل سلول ها و فضای بین سلولی می شود. این عارضه معمولاً در نواحی انتهایی بدن مانند انگشتان دست و پا بینی گوش ها و گونه ها که جریان خون کمتری دارند اتفاق می افتد. سرمازدگی می تواند در آب وهوای سرد و مرطوب یا هنگام تماس مستقیم با سطوح بسیار سرد حتی در دماهای بالای انجماد نیز رخ دهد به خصوص اگر فرد لباس مناسب نپوشیده باشد یا دچار کم آبی یا خستگی باشد.

علائم سرمازدگی به شدت آسیب بستگی دارد و از خفیف تا شدید متغیر است. در مراحل اولیه (سرمازدگی سطحی) پوست ناحیه آسیب دیده ممکن است بی حس رنگ پریده یا مایل به آبی به نظر برسد و ممکن است احساس سوزش یا خارش وجود داشته باشد. پس از گرم شدن مجدد ناحیه ممکن است قرمز متورم و دردناک شود و تاول هایی ایجاد شود. در سرمازدگی عمیق بافت ها زیر پوست نیز آسیب می بینند. پوست ممکن است سفید خاکستری یا سیاه به نظر برسد و سفت یا مومی شکل شود. در این مرحله معمولاً احساس درد وجود ندارد اما بی حسی کامل است. سرمازدگی عمیق می تواند منجر به آسیب دائمی بافت و حتی نیاز به قطع عضو شود.

برای پیشگیری از سرمازدگی در سفر به مناطق سردسیر پوشیدن لباس های گرم خشک و چند لایه بسیار ضروری است. لایه اول باید رطوبت را از بدن دور کند لایه میانی برای عایق بندی حرارتی باشد و لایه بیرونی ضد آب و ضد باد باشد. پوشاندن سر گوش ها دست ها و پاها با کلاه دستکش و جوراب های گرم و خشک اهمیت ویژه ای دارد. از پوشیدن لباس ها یا جوراب های تنگ که جریان خون را محدود می کنند خودداری کنید. مصرف غذاهای پرانرژی و نوشیدن مایعات گرم (به جز الکل که باعث اتساع عروق و از دست دادن گرما می شود) می تواند به حفظ دمای بدن کمک کند.

شناخت علائم اولیه سرمازدگی و اقدام سریع برای گرم کردن ناحیه آسیب دیده حیاتی است. در صورت مشاهده علائم سرمازدگی فرد را به محیطی گرم منتقل کنید. لباس ها و جوراب های خیس را درآورید. ناحیه سرمازده را به آرامی در آب گرم (نه داغ!) با دمای حدود ۳۷-۴۰ درجه سانتی گراد قرار دهید تا به تدریج گرم شود. از مالش دادن ناحیه سرمازده خودداری کنید زیرا می تواند باعث آسیب بیشتر شود. از گرمای مستقیم مانند آتش یا بخاری استفاده نکنید. پس از گرم شدن ناحیه آسیب دیده را به آرامی خشک کرده و بپوشانید. اگر تاول ایجاد شد آن ها را نترکانید. در موارد سرمازدگی عمیق یا در صورت عدم بهبود علائم فوراً به پزشک مراجعه کنید.

سردرد

سردرد یکی از شایع ترین مشکلات سلامتی در سفر است که می تواند دلایل متعددی داشته باشد. تغییر در برنامه خواب و بیداری استرس سفر تغییرات آب وهوا و ارتفاع کم آبی بدن گرسنگی یا تغییر در رژیم غذایی قرار گرفتن در معرض صداهای بلند یا نور شدید و بیماری حرکت همگی می توانند منجر به سردرد در طول سفر شوند. برای افرادی که مستعد سردردهای میگرنی هستند عوامل مرتبط با سفر می توانند باعث تحریک حملات میگرن شوند. اگرچه سردرد به تنهایی معمولاً خطرناک نیست اما می تواند بسیار آزاردهنده باشد و لذت سفر را کاهش دهد.

علائم سردرد بسته به علت آن متفاوت است. سردردهای تنشی که شایع ترین نوع هستند معمولاً به صورت یک فشار یا درد مبهم در دو طرف سر یا پیشانی احساس می شوند. سردردهای ناشی از کم آبی ممکن است با احساس سبکی سر و خستگی همراه باشند. سردردهای میگرنی معمولاً ضربان دار هستند اغلب در یک طرف سر رخ می دهند و ممکن است با تهوع استفراغ و حساسیت به نور و صدا همراه باشند. سردردهای ناشی از ارتفاع نیز معمولاً با تهوع و خستگی همراه هستند.

برای پیشگیری از سردرد در سفر سعی کنید تا حد امکان به برنامه روزمره خود پایبند باشید. خواب کافی و منظم داشته باشید. در طول سفر به میزان کافی آب و مایعات بنوشید تا از کم آبی جلوگیری شود. وعده های غذایی خود را منظم بخورید و از گرسنگی طولانی مدت پرهیز کنید. سعی کنید استرس سفر را مدیریت کنید و در صورت امکان در طول مسیر استراحت های کوتاهی داشته باشید. اگر مستعد سردرد ناشی از نور خورشید یا صداهای بلند هستید از عینک آفتابی و گوش گیر استفاده کنید.

در صورت بروز سردرد استراحت در یک محیط آرام و تاریک می تواند مفید باشد. نوشیدن آب و مصرف یک وعده غذایی سبک نیز ممکن است کمک کننده باشد. برای تسکین درد می توانید از داروهای مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید. اگر سردرد شدید بود با علائم دیگری مانند تب بالا سفتی گردن تغییر هوشیاری یا مشکلات بینایی همراه بود یا اگر سردرد شما با داروهای معمول تسکین نیافت باید به پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق آن مشخص شود.

سرماخوردگی

سرماخوردگی یکی از عفونت های ویروسی شایع دستگاه تنفسی فوقانی است که می تواند در سفر به خصوص هنگام قرار گرفتن در معرض تغییرات ناگهانی دما حضور در محیط های پرجمعیت مانند فرودگاه ها یا ایستگاه ها یا تماس نزدیک با افراد بیمار رخ دهد. ویروس های سرماخوردگی به راحتی از طریق قطرات تنفسی در هوا یا تماس با سطوح آلوده و سپس لمس دهان بینی یا چشم ها منتقل می شوند. اگرچه سرماخوردگی معمولاً یک بیماری خفیف است اما می تواند باعث ناراحتی و اختلال در برنامه سفر شود.

علائم سرماخوردگی معمولاً چند روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر می شود و شامل آبریزش بینی گرفتگی بینی گلودرد سرفه عطسه خستگی سردرد و گاهی تب خفیف است. این علائم معمولاً طی یک هفته تا ۱۰ روز بهبود می یابند. در برخی موارد سرماخوردگی می تواند منجر به عوارضی مانند عفونت سینوسی یا برونشیت شود. کودکان و افراد مسن یا دارای سیستم ایمنی ضعیف ممکن است علائم شدیدتر یا طولانی تری را تجربه کنند.

برای پیشگیری از سرماخوردگی در سفر رعایت نکات بهداشتی بسیار مهم است. شستن مکرر دست ها با آب و صابون برای حداقل ۲۰ ثانیه یا استفاده از ضدعفونی کننده دست حاوی حداقل ۶۰% الکل در مواقعی که دسترسی به آب و صابون وجود ندارد می تواند به جلوگیری از انتقال ویروس کمک کند. از لمس صورت (دهان بینی چشم ها) با دست های نشسته شده خودداری کنید. سعی کنید از تماس نزدیک با افرادی که علائم سرماخوردگی دارند پرهیز کنید. در محیط های پرجمعیت استفاده از ماسک می تواند خطر ابتلا را کاهش دهد.

همچنین حفظ سلامت عمومی بدن با خواب کافی تغذیه مناسب و نوشیدن مایعات کافی می تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و مقاومت در برابر عفونت ها را افزایش دهد. در صورت ابتلا به سرماخوردگی در سفر استراحت کافی نوشیدن مایعات گرم (مانند چای و سوپ) و استفاده از داروهای بدون نسخه برای تسکین علائم (مانند داروهای ضد احتقان ضد سرفه یا مسکن ها) توصیه می شود. از مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک ها خودداری کنید زیرا سرماخوردگی یک عفونت ویروسی است و آنتی بیوتیک ها بر روی ویروس ها تأثیری ندارند. اگر علائم شدید بود تب بالا داشتید یا دچار تنگی نفس شدید به پزشک مراجعه کنید.

آسیب های مفصلی و عضلانی

سفر به خصوص انواع آن که شامل فعالیت های بدنی بیشتری مانند پیاده روی طولانی کوهنوردی دوچرخه سواری یا حمل بارهای سنگین است می تواند خطر بروز آسیب های مفصلی و عضلانی را افزایش دهد. این آسیب ها می توانند شامل پیچ خوردگی مفاصل (مانند مچ پا) کشیدگی یا پارگی عضلات و تاندون ها التهاب مفاصل یا بورس ها و دردهای عضلانی ناشی از فعالیت بیش از حد یا وضعیت نامناسب باشند. حتی نشستن طولانی مدت در وسیله نقلیه می تواند منجر به خشکی و درد عضلات و مفاصل شود.

علائم آسیب های مفصلی و عضلانی بسته به نوع و شدت آسیب متفاوت است اما معمولاً شامل درد در ناحیه آسیب دیده تورم کبودی محدودیت در دامنه حرکت مفصل ضعف عضلانی و حساسیت به لمس است. پیچ خوردگی مچ پا یکی از شایع ترین آسیب ها در حین پیاده روی در مسیرهای ناهموار است که با درد ناگهانی تورم و دشواری در راه رفتن همراه است. کشیدگی عضلانی معمولاً با درد و سفتی در عضله آسیب دیده پس از فعالیت بدنی بیش از حد یا نامناسب رخ می دهد.

برای پیشگیری از این آسیب ها آمادگی جسمانی قبل از سفر به خصوص اگر قصد انجام فعالیت های ورزشی یا پیاده روی طولانی دارید بسیار مهم است. استفاده از کفش های مناسب و راحت که پشتیبانی کافی از پا و مچ پا را فراهم کنند ضروری است. هنگام حمل بار وزن را به طور مساوی تقسیم کنید و از تکنیک های صحیح بلند کردن اجسام سنگین استفاده کنید. قبل از شروع فعالیت بدنی بدن خود را با انجام حرکات کششی و گرم کردن عضلات آماده کنید. در طول فعالیت های طولانی استراحت های منظم داشته باشید تا از خستگی بیش از حد عضلات و مفاصل جلوگیری شود.

در صورت بروز آسیب مفصلی یا عضلانی اولین اقدامات درمانی بر اساس پروتکل RICE (Rest, Ice, Compression, Elevation) توصیه می شود: استراحت دادن به ناحیه آسیب دیده استفاده از کمپرس سرد (یخ پیچیده شده در پارچه) برای کاهش تورم و درد بانداژ فشاری برای حمایت و کاهش تورم و بالا نگه داشتن عضو آسیب دیده بالاتر از سطح قلب. استفاده از مسکن های بدون نسخه مانند ایبوپروفن می تواند به کنترل درد و التهاب کمک کند. اگر درد شدید بود قادر به تحمل وزن روی عضو آسیب دیده نبودید یا تغییر شکل واضحی در مفصل مشاهده کردید فوراً به پزشک مراجعه کنید تا از عدم وجود شکستگی یا پارگی جدی اطمینان حاصل شود.

گزیدگی حشرات از بیماری های رایج در سفر

گزیدگی حشرات یکی از مشکلات رایج در سفر به خصوص هنگام بازدید از مناطق طبیعی جنگل ها سواحل یا مناطق گرمسیری است. انواع مختلفی از حشرات مانند پشه مگس زنبور کنه عنکبوت و مورچه می توانند باعث گزش یا نیش شوند. واکنش بدن به گزش حشرات متفاوت است و از یک خارش و قرمزی ساده تا واکنش های آلرژیک شدید یا انتقال بیماری ها متغیر است. در برخی مناطق جهان حشرات ناقل بیماری های خطرناکی مانند مالاریا تب دنگی زیکا یا بیماری لایم هستند.

علائم گزش حشرات معمولاً شامل خارش قرمزی تورم و درد در محل گزش است. در برخی افراد واکنش های موضعی بزرگتر یا تاول ممکن است ایجاد شود. نیش زنبور یا مورچه آتشین می تواند باعث درد و سوزش شدید شود. در افراد حساس گزش یا نیش حشرات می تواند منجر به واکنش آلرژیک (آنافیلاکسی) شود که یک وضعیت اورژانسی است و با علائمی مانند کهیر گسترده تورم صورت لب ها یا گلو دشواری در تنفس سرگیجه و افت فشار خون همراه است.

برای پیشگیری از گزیدگی حشرات در سفر استفاده از مواد دافع حشرات (دیت پیکاریدین) روی پوست و لباس ها بسیار موثر است. غلظت ماده موثره در دافع حشرات باید متناسب با مدت زمان و شدت خطر گزش انتخاب شود. پوشیدن لباس های پوشیده به خصوص در ساعات اوج فعالیت حشرات (مانند غروب و طلوع آفتاب برای پشه ها) می تواند به کاهش سطح پوست در معرض گزش کمک کند. استفاده از لباس های رنگ روشن ممکن است کمتر حشرات را جذب کند. در مناطق پرخطر خوابیدن در اتاق های دارای پشه بند یا استفاده از پشه بند آغشته به حشره کش توصیه می شود.

هنگام اقامت در مناطق روستایی یا جنگلی احتیاط بیشتری لازم است. بررسی لباس ها و وسایل پس از بازگشت به محل اقامت برای یافتن کنه ها می تواند در پیشگیری از بیماری لایم موثر باشد. در صورت گزش حشرات محل گزش را با آب و صابون بشویید. برای کاهش خارش و تورم از کمپرس سرد و کرم های ضد خارش حاوی هیدروکورتیزون یا آنتی هیستامین استفاده کنید. از خاراندن محل گزش خودداری کنید زیرا می تواند باعث عفونت شود. در صورت بروز واکنش آلرژیک شدید یا علائم بیماری های منتقله از حشرات (مانند تب لرز بدن درد بثورات پوستی) فوراً به پزشک مراجعه کنید.

حساسیت های پوستی از بیماری های رایج در سفر

حساسیت های پوستی که به آن ها درماتیت تماسی نیز گفته می شود یکی از مشکلات رایج در سفر هستند که در اثر تماس پوست با مواد حساسیت زا یا محرک ایجاد می شوند. در سفر ممکن است با گیاهان جدید (مانند پیچک سمی بلوط سمی) مواد شیمیایی موجود در صابون ها شوینده ها یا محصولات هتلی فلزات خاص (مانند نیکل در جواهرات یا سگک ها) یا حتی حشرات و مواد ترشح شده از آن ها تماس پیدا کنید که می توانند باعث واکنش پوستی شوند. تغییرات آب وهوا و رطوبت نیز می توانند بر حساسیت پوست تأثیر بگذارند.

علائم حساسیت پوستی معمولاً شامل قرمزی خارش شدید تورم بثورات پوستی (گاهی به صورت خطی یا الگودار در محل تماس با ماده حساسیت زا) تاول های کوچک و آبدار و خشکی یا پوسته ریزی پوست است. این علائم ممکن است چند ساعت تا چند روز پس از تماس با ماده حساسیت زا ظاهر شوند و بسته به شدت واکنش و میزان تماس ممکن است چند هفته طول بکشند تا کاملاً بهبود یابند. خاراندن ناحیه آسیب دیده می تواند باعث بدتر شدن بثورات و افزایش خطر عفونت شود.

برای پیشگیری از حساسیت های پوستی در سفر مهم ترین اقدام شناسایی و اجتناب از تماس با مواد شناخته شده ای است که در گذشته به آن ها حساسیت داشته اید. اگر به مناطق طبیعی سفر می کنید با ظاهر گیاهان سمی رایج در آن منطقه آشنا شوید و از تماس با آن ها خودداری کنید. هنگام استفاده از محصولات جدید (مانند صابون یا لوسیون در هتل ها) ابتدا مقدار کمی از آن را روی ناحیه کوچکی از پوست امتحان کنید. اگر پوست حساسی دارید بهتر است محصولات بهداشتی و مراقبتی خود را از خانه ببرید.

پوشیدن لباس های محافظ می تواند به جلوگیری از تماس پوست با گیاهان یا حشرات کمک کند. در صورت تماس اتفاقی با ماده حساسیت زا فوراً ناحیه تماس را با آب و صابون فراوان بشویید. برای تسکین خارش و التهاب می توانید از کرم ها یا پمادهای ضد خارش حاوی هیدروکورتیزون استفاده کنید. کمپرس سرد نیز می تواند مفید باشد. داروهای آنتی هیستامین خوراکی می توانند به کاهش خارش کمک کنند. در صورت حساسیت شدید گسترده بودن بثورات یا وجود علائم عفونت (مانند قرمزی تورم و درد فزاینده چرک) به پزشک مراجعه کنید. ممکن است نیاز به تجویز کورتیکواستروئیدهای قوی تر یا آنتی بیوتیک باشد.

بیماری های عفونی از بیماری های رایج در سفر

بیماری های عفونی گروه وسیعی از بیماری ها هستند که می توانند در سفر به خصوص هنگام بازدید از مناطق با شیوع بالاتر بیماری های خاص یا استانداردهای بهداشتی پایین تر سلامت مسافران را تهدید کنند. این بیماری ها توسط عوامل بیماری زا مانند باکتری ها ویروس ها قارچ ها یا انگل ها ایجاد می شوند و می توانند از طریق هوا آب و غذا تماس مستقیم با فرد یا حیوان آلوده یا از طریق حشرات ناقل منتقل شوند. نوع بیماری های عفونی رایج به مقصد سفر فصل و فعالیت های مسافر بستگی دارد.

علائم بیماری های عفونی بسیار متنوع است و بسته به نوع عامل بیماری زا و سیستم بدن درگیر متفاوت خواهد بود. علائم عمومی ممکن است شامل تب لرز خستگی بدن درد و ضعف باشد. علائم اختصاصی تر می توانند شامل اسهال استفراغ بثورات پوستی مشکلات تنفسی (سرفه تنگی نفس) زردی پوست و چشم یا تورم غدد لنفاوی باشند. برخی بیماری های عفونی مانند آنفولانزا یا سرماخوردگی در همه جای دنیا شایع هستند در حالی که برخی دیگر مانند مالاریا یا تب زرد فقط در مناطق خاصی وجود دارند.

برای پیشگیری از بیماری های عفونی در سفر مهم ترین اقدام کسب اطلاعات در مورد بیماری های رایج در مقصد مورد نظر و انجام اقدامات پیشگیرانه مناسب است. قبل از سفر در مورد واکسن های توصیه شده یا اجباری برای مقصد خود با پزشک یا مرکز بهداشت مشورت کنید و واکسیناسیون لازم را انجام دهید. رعایت بهداشت فردی به خصوص شستن مکرر دست ها با آب و صابون بسیار مهم است. در مناطقی که آب آشامیدنی ممکن است آلوده باشد فقط از آب بسته بندی شده یا تصفیه شده استفاده کنید.

در مورد غذا نیز احتیاط های لازم را رعایت کنید به خصوص در مورد غذاهای خام یا نیم پز. محافظت در برابر گزش حشرات ناقل بیماری (مانند پشه ها و کنه ها) با استفاده از دافع حشرات و لباس های مناسب در مناطق پرخطر ضروری است. از تماس نزدیک با حیوانات وحشی یا اهلی بیمار پرهیز کنید. در صورت بروز هرگونه علائم غیرعادی در طول سفر یا پس از بازگشت به خصوص تب باید فوراً به پزشک مراجعه کرده و اطلاعات کاملی در مورد مقصد سفر و فعالیت های خود ارائه دهید تا تشخیص و درمان مناسب انجام شود. خوددرمانی به خصوص با آنتی بیوتیک ها می تواند خطرناک باشد.

پیشگیری از بیماری های عفونی در سفر نیازمند تحقیق درباره مقصد واکسیناسیون لازم رعایت بهداشت فردی و احتیاط در مصرف آب و غذا است.

سوالات متداول

چگونه از بیماری های رایج در سفر پیشگیری کنیم؟

با رعایت بهداشت فردی (شستن دست ها) مصرف آب و غذای سالم خواب و استراحت کافی پوشیدن لباس مناسب با آب وهوا و همراه داشتن داروهای ضروری در کیف کمک های اولیه می توان از بسیاری از بیماری های رایج در سفر پیشگیری کرد.

چه وسایلی در کیف کمک های اولیه سفر لازم است؟

کیف کمک های اولیه سفر باید شامل ضدعفونی کننده دست چسب زخم گاز استریل باند داروهای مسکن ضدتهوع ضداسهال ضدحساسیت کرم ضدآفتاب پماد ضد گزش حشرات و داروهای شخصی مورد نیاز باشد.

چه زمانی برای بیماری در سفر به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت بروز علائم شدید مانند تب بالا و مداوم اسهال یا استفراغ شدید درد شدید تنگی نفس تغییر هوشیاری علائم کم آبی شدید یا هرگونه علامت نگران کننده دیگر باید فورا به پزشک مراجعه کرد.

علائم بیماری های رایج در سفر چیست؟

علائم بسته به نوع بیماری متفاوت است اما شامل حالت تهوع استفراغ اسهال یبوست سردرد سرگیجه تب لرز خستگی بثورات پوستی و درد در مفاصل یا عضلات می شود که معمولاً با تغییرات محیطی یا بهداشتی مرتبط است.

آیا برای بیماری های سفر به واکسیناسیون نیاز است؟

نیاز به واکسیناسیون به مقصد سفر و شرایط سلامت فرد بستگی دارد. برای سفرهای بین المللی به برخی مناطق ممکن است واکسن های خاصی توصیه یا اجباری باشند. مشورت با پزشک یا مرکز بهداشت قبل از سفر ضروری است.