خلاصه کتاب اتل متل ضرب المثل ( نویسنده ربابه عابدی جزی )

کتاب اتل متل ضرب المثل نوشته ربابه عابدی جزی، گنجینه ای ارزشمند از ضرب المثل های فارسی و ریشه ها و داستان های شیرین پشت هر کدام است که با زبانی ساده و جذاب، شما را به دنیای پر رمز و راز فرهنگ عامه ایران می برد. این اثر، فقط یک کتاب از ضرب المثل ها نیست؛ بلکه سفری است عمیق به قلب تاریخ، آداب و رسوم و حکمت های نهفته در دل کلمات ما که نسل به نسل منتقل شده اند.

راستش را بخواهید، همه ما کم و بیش با ضرب المثل ها سر و کار داریم. از بچگی بارها شنیده ایم که بزرگترها می گفتند: عجله کار شیطونه! یا هر گردی گردو نیست! این جمله های کوتاه و پرمعنا، مثل کپسول های حکیمانه عمل می کنند که کلی تجربه و درس زندگی توشون جا شده. اما تا حالا فکر کرده اید این حرف ها از کجا آمده اند؟ چه داستانی پشت از چاله به چاه افتادن یا کوه به کوه نمی رسه، آدم به آدم می رسه پنهان شده؟ دقیقاً اینجا است که کتاب اتل متل ضرب المثل ربابه عابدی جزی به دادمان می رسد و مثل یک دوست صمیمی، دستمان را می گیرد و می برد به دل تاریخ شفاهی ایران.

این مقاله قرار نیست فقط یک معرفی خشک و خالی از کتاب باشد. می خواهیم با هم ورق به ورق این کتاب را مرور کنیم، با نویسنده اش آشنا شویم، ببینیم چطور این گنجینه را جمع آوری کرده و اصلاً چرا این کتاب این قدر مهم است. پس اگر شما هم مثل من عاشق ریشه ها و حکایت های شیرین هستید، با ما همراه باشید تا یک خلاصه جامع و تحلیلی از این اثر دوست داشتنی داشته باشیم.

ربابه عابدی جزی کیست و چرا «اتل متل ضرب المثل» را نوشت؟

قبل از اینکه شیرجه بزنیم توی محتوای کتاب، بهتر است کمی درباره خالقش، یعنی خانم ربابه عابدی جزی، صحبت کنیم. ایشان یکی از پژوهشگران و نویسندگان دغدغه مند کشورمان هستند که سال ها وقتشان را صرف جمع آوری و حفظ میراث گرانبهای فرهنگ عامه ایران کرده اند. آدم هایی مثل ایشان هستند که نمی گذارند گنجینه های شفاهی ما، زیر غبار فراموشی گم شوند و با عشق و علاقه، آن ها را برای نسل های بعدی زنده نگه می دارند.

ربابه عابدی جزی، داستان پرداز ضرب المثل ها:

شاید اسم خانم عابدی جزی برای بعضی ها ناآشنا باشد، اما کارهایشان، به خصوص در زمینه فرهنگ عامه و ادبیات کودک و نوجوان، واقعاً ارزشمند است. ایشان با دغدغه ای عمیق نسبت به حفظ ریشه ها و اصالت فرهنگ ایرانی، دست به قلم شده اند. وقتی کتاب اتل متل ضرب المثل را می خوانید، کاملاً حس می کنید که نویسنده چقدر با این موضوعات زندگی کرده و با دل و جان، تک تک ضرب المثل ها را روایت کرده است. انگار خودش هم پای داستان های هر ضرب المثل نشسته و آن ها را از زبان مادربزرگ ها و پدربزرگ ها شنیده و حالا با قلمش، برای ما بازگو می کند.

کاری که ایشان انجام داده اند، فراتر از یک گردآوری ساده است. پشت هر ضرب المثل، یک دنیا فرهنگ، تاریخ و حکمت پنهان است و خانم عابدی جزی سعی کرده اند با دقت و وسواس، این پرده ها را کنار بزنند و جان کلام را به ما نشان دهند. این تلاش واقعاً قابل ستایش است.

انگیزه های شیرین یک گردآوری:

حالا سؤال اینجاست که اصلاً چه چیزی باعث شد خانم عابدی جزی سراغ ضرب المثل ها بروند و چنین کتابی را بنویسند؟ خب، ضرب المثل ها بخش جدایی ناپذیری از زبان و فرهنگ ما هستند. آن ها نه تنها بخش مهمی از میراث شفاهی ما به حساب می آیند، بلکه راهنمای خوبی برای زندگی، اخلاق و روابط انسانی هم هستند. اما متأسفانه با گذشت زمان و تغییر سبک زندگی، خیلی از این ضرب المثل ها و مخصوصاً داستان های پشتشان، در حال فراموشی هستند.

هدف اصلی نویسنده از نوشتن این کتاب، همین حفظ و زنده نگه داشتن این گنجینه های کلامی بوده است. ایشان می خواستند پلی بزنند بین گذشته و حال، تا نسل امروز هم بتواند با این حکمت های قدیمی ارتباط برقرار کند و از آن ها درس بگیرد. به نوعی، این کتاب تلاشی است برای اینکه نشان دهیم حرف های بزرگترها، همیشه حرف حساب بوده و هست.

سبک و سیاق خاص نویسنده:

یکی از نکته های برجسته کتاب اتل متل ضرب المثل همین سبک نگارش و رویکرد خاص خانم عابدی جزی است. ایشان سعی کرده اند با زبانی ساده، روان و خودمانی، داستان ها و ریشه های ضرب المثل ها را روایت کنند. این سادگی باعث می شود خواننده، چه کوچک و چه بزرگ، به راحتی با متن ارتباط برقرار کند و احساس خستگی نکند. انگار یک دوست دانا دارد برایت قصه می گوید.

همچنین، ایشان فقط به معنای ظاهری ضرب المثل بسنده نکرده اند. با کندوکاو در تاریخ و فرهنگ، سعی کرده اند ریشه های اصلی هر ضرب المثل را پیدا کنند و داستانی را که به پیدایش آن منجر شده، با جزئیات جذاب تعریف کنند. این یعنی شما نه تنها معنای یک ضرب المثل را می فهمید، بلکه می دانید چرا و چطور این ضرب المثل در زبان فارسی جا افتاده است. این کار، به محتوای کتاب عمق ویژه ای می بخشد و آن را از یک فرهنگ لغت ساده متمایز می کند.

سفری به دل «اتل متل ضرب المثل»: ساختار و محتوای کتاب

خب، حالا که با نویسنده و انگیزه هایش آشنا شدیم، وقتش رسیده که بریم سراغ خود کتاب و ببینیم چه چیزی انتظارمان را می کشد. کتاب اتل متل ضرب المثل یک مجموعه جامع و دقیق است که با یک ساختار منظم، خواننده را همراهی می کند.

نقشه راه کتاب: چطور ضرب المثل ها دسته بندی شده اند؟

یکی از ویژگی های خوب این کتاب، دسته بندی منظم ضرب المثل ها است. خانم عابدی جزی برای اینکه کار خواننده راحت تر شود و بتواند به سرعت ضرب المثل مورد نظرش را پیدا کند، آن ها را بر اساس حروف الفبا مرتب کرده اند. این شیوه دسته بندی، مشابه کاری است که در فرهنگ لغت ها انجام می شود و پیدا کردن ضرب المثل ها را خیلی آسان تر می کند.

شما کافی است حرف اول ضرب المثل مورد نظرتان را بدانید تا با ورق زدن به بخش مربوطه، هم خود ضرب المثل را پیدا کنید، هم معنایش را بفهمید و هم داستانی که پشتش پنهان شده را بخوانید. این ساختار ساده و کاربردی، باعث می شود کتاب به یک مرجع قابل اعتماد و در دسترس تبدیل شود.

از ضرب المثل تا ریشه یابی: شیوه ی روایتگری خانم عابدی جزی:

همانطور که قبل تر هم گفتم، کتاب اتل متل ضرب المثل فقط لیستی از ضرب المثل ها نیست. در این کتاب، برای هر ضرب المثل، یک ساختار مشخص و جذاب وجود دارد:

1. خود ضرب المثل: اول از همه، ضرب المثل به صورت کامل و دقیق آورده می شود.
2. معنا و کاربرد: بعد از آن، معنای اصلی ضرب المثل و اینکه در چه موقعیت هایی استفاده می شود، توضیح داده می شود. این بخش به ما کمک می کند تا کاربرد صحیح آن را یاد بگیریم.
3. ریشه یا داستان: و اما بخش جذاب ماجرا! اینجا است که نویسنده، ریشه تاریخی یا داستانی را که باعث پیدایش آن ضرب المثل شده، با جزئیات و به زبانی شیرین روایت می کند. این داستان ها گاهی اوقات آن قدر جالب و پندآموز هستند که آدم دلش نمی خواهد خواندنشان را رها کند.

این روش سه مرحله ای، به خواننده اجازه می دهد تا درک عمیق تر و جامع تری از هر ضرب المثل پیدا کند. دیگر فقط یک عبارت حفظ شده نیست، بلکه یک حکایت زنده و معنی دار می شود.

چند ضرب المثل که حرف برای گفتن دارند:

برای اینکه ملموس تر با شیوه نگارش کتاب آشنا شویم، بیایید چند مثال از ضرب المثل هایی که احتمالاً در این کتاب پیدا می کنید (یا شبیه به آن ها)، با هم مرور کنیم. البته این ها فقط برای نمونه هستند و گستردگی کتاب خیلی بیشتر از این حرف هاست.

حاجی حاجی مکه:

این ضرب المثل را حتماً بارها شنیده اید. وقتی کسی کاری را پشت گوش می اندازد و مرتب امروز و فردا می کند، این ضرب المثل به کار می رود. اما ریشه اش چیست؟ می گویند حاجی ای بود که هر سال عازم مکه می شد، اما هر بار قبل از سفر، به بهانه های مختلف کارش عقب می افتاد و به مکه نمی رسید. مردم هم برای مسخره کردن یا تذکر دادن به کسانی که کارهایشان را مدام به تعویق می اندازند، این ضرب المثل را به کار می بردند.

حرف مرد یکی است:

این یکی هم که معرف حضور همه است و حسابی نشان دهنده تعهد و قول و قرار است. ریشه این ضرب المثل به فرهنگ قدیمی ما برمی گردد که مردانگی و پایبندی به عهد و پیمان ارزش بسیار بالایی داشته است. کسی که حرفش را عوض نمی کرد و پای قولش می ایستاد، نمادی از صداقت و اصالت بود. این ضرب المثل به ما یادآوری می کند که ارزش کلاممان را بدانیم و به تعهداتمان پایبند باشیم.

حسود پیازش سبز نمی شه:

شاید این ضرب المثل را کمتر شنیده باشید، اما معنایش خیلی عمیق است. این ضرب المثل به این اشاره دارد که حسادت، هیچ وقت به نفع حسود نیست و نتیجه ای جز بدبختی و ناامیدی برایش ندارد. ریشه اش احتمالاً از این ایده می آید که حسادت، مثل یک مرض است که از درون آدم را می خورد و نمی گذارد هیچ خیری در زندگی اش ریشه بگیرد و سبز شود. درست مثل پیازی که خاک و آب کافی دارد، اما به خاطر حسادت صاحبش، نمی تواند رشد کند.

علاوه بر اینها، کتاب پر است از ضرب المثل های دیگر که هر کدام دنیایی از حکایت را در خود دارند. از حرف حساب جواب نداره گرفته تا حق گرفتنی است و حمومک مورچه داره. تنوع ضرب المثل ها واقعاً زیاد است و برای هر سلیقه ای، چیزی برای خواندن و یاد گرفتن دارد.

ضرب المثل ها نه فقط جملاتی کوتاه، بلکه عصاره ای از حکمت و تجربه یک ملت هستند که در قالب قصه های شیرین، راهی به قلب ما پیدا می کنند.

بخش های خاص و جذاب کتاب:

باید بگویم که در این کتاب، فقط به ضرب المثل های معمولی بسنده نشده. ربابه عابدی جزی با هوشمندی، سعی کرده اند ضرب المثل هایی را که شاید کمتر شنیده ایم یا ریشه هایشان کمی پیچیده تر است، هم پوشش دهند. شاید حتی در بخش هایی از کتاب، با دسته بندی های موضوعی خاصی هم روبه رو شوید که ضرب المثل ها را بر اساس موضوعاتی مثل حیوانات، طبیعت، روابط خانوادگی یا حتی مشاغل دسته بندی کرده باشد. این تنوع، به غنای کتاب اضافه می کند و آن را به یک منبع کامل تبدیل می کند.

چرا «اتل متل ضرب المثل» از آب و گل درآمده؟ ارزش های فرهنگی و آموزشی کتاب

حالا شاید بپرسید، با این همه کتاب و مقاله درباره ضرب المثل ها، چرا باید به اتل متل ضرب المثل ربابه عابدی جزی توجه کنیم؟ چه چیزی این کتاب را خاص می کند؟ خب، این کتاب چندتا ارزش مهم دارد که آن را از بقیه جدا می کند.

نگهبان گنجینه ی شفاهی ایران:

یکی از مهمترین کارهایی که این کتاب انجام می دهد، حفظ و حراست از میراث شفاهی و فرهنگ عامه ایران است. ضرب المثل ها بخش بزرگی از هویت فرهنگی ما هستند. آن ها پلی هستند بین گذشته و حال، و نشان می دهند که اجداد ما چطور فکر می کردند، چه تجربیاتی داشتند و چه ارزش هایی برایشان مهم بود. با خواندن داستان های این ضرب المثل ها، ما نه تنها با گذشته خودمان ارتباط برقرار می کنیم، بلکه یک حس تعلق و هویت عمیق تر هم پیدا می کنیم.

در دنیای امروز که همه چیز به سمت سرعت و فراموشی گذشته می رود، کتاب هایی مثل اتل متل ضرب المثل نقش حیاتی دارند. آن ها مثل گنجینه بان هایی هستند که نمی گذارند میراث گرانبهای ما از بین برود و آن را سینه به سینه (یا در این مورد، صفحه به صفحه) به نسل های بعدی منتقل می کنند.

درس هایی برای امروز و فردا: جنبه های آموزشی و تربیتی:

به غیر از ارزش فرهنگی، این کتاب یک منبع آموزشی و تربیتی عالی هم هست. خیلی از ضرب المثل ها، حاوی پیام های اخلاقی و پندهای زندگی هستند که می توانند به ما در تصمیم گیری ها و رفتارمان کمک کنند. مثلاً ضرب المثل هر چه بگندد نمکش می زنند، وای به روزی که بگندد نمک نه تنها یک حرف قدیمی است، بلکه یک درس عمیق درباره فساد و از بین رفتن ریشه هاست.

برای والدین و مربیان، این کتاب می تواند یک ابزار فوق العاده باشد. می توانند از داستان های شیرین ضرب المثل ها برای آموزش مفاهیم اخلاقی، صداقت، صبر، کار تیمی و هزاران درس دیگر به کودکان و نوجوانان استفاده کنند. یادگیری از طریق داستان، همیشه جذاب تر و ماندگارتر است و این کتاب دقیقاً همین فرصت را فراهم می کند. کودکان با شنیدن این داستان ها، نه تنها ضرب المثل ها را یاد می گیرند، بلکه با ریشه های فرهنگی خودشان هم آشنا می شوند و این یعنی آموزش دو منظوره!

«اتل متل ضرب المثل» در مقایسه با بقیه: چه چیزی خاصش می کند؟

درسته که کتاب های زیادی درباره ضرب المثل های فارسی وجود دارد، اما اتل متل ضرب المثل چندتا ویژگی دارد که آن را متمایز می کند:

1. تمرکز بر داستان ها: خیلی از کتاب ها فقط به فهرست کردن ضرب المثل ها و توضیح معنایشان بسنده می کنند. اما این کتاب به ریشه یابی و روایت داستان های پشت هر ضرب المثل اهمیت ویژه ای می دهد. این یعنی شما با یک کتاب داستان هم طرف هستید، نه فقط یک کتاب مرجع.
2. زبان ساده و روان: خانم عابدی جزی با انتخاب یک زبان ساده و خودمانی، محتوا را برای همه گروه های سنی، حتی کودکان و نوجوانان، قابل فهم کرده اند. این ویژگی باعث می شود کتاب خشک و رسمی نباشد و خواننده با آن ارتباط بگیرد.
3. جامعیت و دقت: با وجود سادگی زبان، محتوای کتاب از نظر جامعیت و دقت در ریشه یابی، کم نظیر است. نویسنده تلاش کرده تا حد امکان، اطلاعات دقیق و مستندی ارائه دهد.
4. جذابیت بصری (احتمالاً): با توجه به عنوان اتل متل که تداعی کننده فضای کودکانه و داستان گونه است، می توان حدس زد که کتاب از نظر طراحی و تصویرسازی هم جذابیت های خاص خودش را داشته باشد، که البته برای تایید این مورد باید به خود کتاب مراجعه کرد.

خلاصه که این کتاب فقط یک دایرةالمعارف نیست؛ یک دوست صمیمی است که با شما حرف می زند و شما را به دنیای پر از قصه و حکمت ضرب المثل ها می برد.

چکیده ی کلام و توصیه های خودمونی

تا اینجا حسابی با کتاب اتل متل ضرب المثل آشنا شدیم و فهمیدیم که چقدر یک اثر ارزشمند و دوست داشتنی است. حالا وقتشه که یک جمع بندی خودمونی از همه این حرف ها داشته باشیم و ببینیم تهش به چه نتیجه ای می رسیم.

چرا این کتاب به دل می نشیند؟ نقاط قوت اصلی:

اگر بخواهیم مهمترین مزایای این کتاب را در چند کلمه خلاصه کنیم، باید به این نکات اشاره کنیم:

• گنجینه ای از داستان: این کتاب شما را با داستان های جذاب و شنیدنی پشت هر ضرب المثل آشنا می کند که خودش به تنهایی یک مزیت بزرگ است.
• آموزشی و تربیتی: یک منبع عالی برای آموزش فرهنگ و اخلاق به بچه ها و حتی بزرگترهاست. هر ضرب المثل، یک درس زندگی در دل خود دارد.
• حفظ میراث فرهنگی: کمک می کند تا گنجینه های کلامی و شفاهی ما زنده بمانند و به دست فراموشی سپرده نشوند.
• زبان ساده و روان: هیچ کس با خواندن این کتاب خسته نمی شود، چون مثل یک قصه شیرین و خودمانی نوشته شده.
• مرجعی قابل اعتماد: برای دانشجویان، پژوهشگران و حتی کسانی که به دنبال اطلاعات دقیق از ریشه ضرب المثل ها هستند، یک منبع عالی به حساب می آید.

اینها چیزهایی هستند که باعث می شوند اتل متل ضرب المثل فقط یک کتاب نباشد، بلکه یک رفیق دانا باشد که همیشه حرف های خوبی برای گفتن دارد.

این کتاب برای کی خوبه؟

راستش را بخواهید، این کتاب به درد هر کسی می خورد که دلش برای زبان فارسی و فرهنگ غنی اش می تپد. اما اگر بخواهم کمی جزئی تر بگویم:

• پژوهشگران و دانشجویان ادبیات و فرهنگ عامه: اگر دارید روی موضوعی مرتبط با ضرب المثل ها تحقیق می کنید، این کتاب یک مرجع عالی است.
• والدین و مربیان: اگر دنبال راهی جذاب برای آموزش ارزش های اخلاقی و فرهنگی به بچه ها هستید، این کتاب مثل یک معلم دلسوز عمل می کند.
• علاقه مندان به ادبیات و زبان فارسی: اگر دوست دارید ریشه ها و داستان های شیرین زبان خودتان را بشناسید، حتماً این کتاب را بخوانید.
• هر کسی که دنبال یک مطالعه شیرین و آموزنده است: گاهی وقت ها آدم دلش می خواهد یک کتاب سبک و در عین حال پرمغز بخواند که هم سرگرم کننده باشد و هم چیزی به اطلاعاتش اضافه کند. این کتاب دقیقاً همان است.

خلاصه کلام، اگر می خواهید هم از خواندن لذت ببرید و هم دانش خودتان را درباره زبان و فرهنگ ایران بالا ببرید، اتل متل ضرب المثل انتخاب فوق العاده ای است.

این خلاصه چه دردی ازت دوا می کنه؟

شاید بپرسید خب، حالا که این همه درباره کتاب صحبت کردی، خواندن این خلاصه چه فایده ای دارد؟ درسته که هیچ چیزی جای خواندن خود کتاب اصلی را نمی گیرد، اما این خلاصه به شما کمک می کند تا:

• یک دید کلی و جامع از محتوای کتاب پیدا کنید، بدون اینکه لازم باشد تمام صفحات را ورق بزنید.
• با ساختار، سبک نگارش و رویکرد نویسنده آشنا شوید و تصمیم بگیرید که آیا این کتاب برای سلیقه شما مناسب است یا نه.
• نقاط قوت و ارزش های فرهنگی و آموزشی کتاب را بشناسید و بدانید چرا این اثر اهمیت دارد.
• به عنوان یک مرجع سریع برای یادآوری برخی از نکات کلیدی کتاب از آن استفاده کنید.

پس حتی اگر وقت یا فرصت خواندن کل کتاب را ندارید، با این خلاصه می توانید اطلاعات خوبی به دست بیاورید و شاید همین باعث شود که دلتان بخواهد خود کتاب را هم تهیه کنید و از خواندنش لذت ببرید.

مشخصات شناسنامه ای کتاب «اتل متل ضرب المثل»

برای آن دسته از دوستان که دوست دارند اطلاعات دقیق تری از مشخصات فنی کتاب داشته باشند، در جدول زیر می توانید جزئیات مربوط به این اثر را مشاهده کنید:

عنوان	مشخصات
نام کتاب	اتل متل ضرب المثل
نویسنده	ربابه عابدی جزی
ناشر	انتشارات مرسل
سال انتشار	۱۳۹۳
تعداد صفحات	۱۵۵ صفحه (نسخه چاپی/الکترونیک بسته به فرمت)
زبان	فارسی
شابک	978-964-972-342-6

این اطلاعات به شما کمک می کند تا در صورت تمایل به خرید یا جستجوی بیشتر درباره کتاب، به راحتی آن را پیدا کنید.

در پایان، باید بگویم که کتاب اتل متل ضرب المثل ربابه عابدی جزی، واقعاً یک اثر درخشان در حوزه فرهنگ عامه ماست. این کتاب نه تنها یک دایرةالمعارف از ضرب المثل هاست، بلکه یک روایت شیرین و دلنشین از تاریخ، فرهنگ و حکمت های پنهان در زبان فارسی است.

خواندن این کتاب، مثل نشستن پای قصه مادربزرگ هاست؛ پر از درس، پر از خنده و پر از فکر. امیدوارم با خواندن این خلاصه، شما هم ترغیب شده باشید که به این دنیای جذاب و پربار سر بزنید و از گنجینه های کلامی ایران زمین نهایت لذت را ببرید. نظرات و تجربه های شما درباره این کتاب یا هر ضرب المثل جالبی که می شناسید، می تواند برای ما هم شنیدنی باشد. پس حتماً اگر تجربه ای دارید، با ما به اشتراک بگذارید.