افزایش مصرف انرژی با برج سازی – خبرگزاری لاکو | اخبار ایران و جهان

به گزارش خبرنگار لاکو در حالی ایران با بحران ناترازی انرژی روبه رو است که پژوهش ها نشان می دهد بلندمرتبه سازی و الگوی ساخت وساز در کلان شهرها به یکی از عوامل کلیدی در مصرف بالای انرژی تبدیل شده است. اگرچه لایحه بودجه ۱۴۰۴ به این مسئله توجهی نکرده است کارشناسان هشدار می دهند که بی توجهی به این وضعیت کشور را به واردکننده انرژی تبدیل خواهد کرد و صنایع نیز از این مسئله خسارت می بینند.

در هشتم آبان سال جاری زمانی که مسعود پزشکیان برای دفاع از لایحه بودجه ۱۴۰۴ در مجلس شورای اسلامی حاضر شد با اذعان به ناترازی انرژی حل این مشکل را نیازمند مداخلات علمی و کارشناسی دانست. مسئله ناترازی انرژی بحران جدیدی به شمار نمی آید؛ اما در حال حاضر از نگاه کارشناسان به مرحله ای خطرناک رسیده است. محمدصادق مهرجو کارشناس حوزه انرژی هشدار داد که با ادامه روند ناترازی ایران به واردکننده انرژی تبدیل خواهد شد. مهدی طغیانی نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز از این ناترازی به عنوان یکی از نقاط ضعف مهم لایحه بودجه یادکرده است.

الگوی ساخت وساز در کلان شهرها و بلندمرتبه سازی از عوامل اصلی افزایش مصرف انرژی در کشور محسوب می شوند. طبق تحقیقات علمی ساخت آسمان خراش ها از مرحله احداث تا پایان عمر خود انرژی و منابع تجدید ناپذیر بیشتری نسبت به ساختمان های کوتاه تر مصرف می کنند. برای مثال پژوهشی با عنوان «رابطه مصرف انرژی و نسبت بازشو در ساختمان های بلندمرتبه اداری» نشان می دهد که الگوی بلندمرتبه سازی و بهینه نساختن شهرها به شکل چشمگیری مصرف انرژی را افزایش می دهد. مسلم رحمانی سرپرست مرکز راهبردی شبکه گاز کشور اعلام کرد که در دوازده آبان امسال مصرف گاز در بخش خانگی ۸۵ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است که معادل سه فاز پارس جنوبی است. زمستان گذشته بخش خانگی تجاری و صنایع غیر عمده ۱۱۹ میلیارد مترمکعب از گاز تولیدی را مصرف کردند درحالی که سهم صنایع عمده فقط ۵۱ میلیارد مترمکعب بود. این آمار نشان می دهد که ریشه ناترازی انرژی در ناترازی شهرها و توسعه بلندمرتبه سازی است که خسارت آن به بخش صنعت می رسد.

الگوی ساخت وساز عامل اصلی ناترازی انرژی

مسئله ناترازی انرژی در کشور از دو منظر قابل بررسی است. نخست سازمان نظام مهندسی باید با نظارت دقیق تر بر ساخت وسازهای مسکونی و تجاری اجرای مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان را تضمین کند. این مبحث بر ضوابط طراحی عایق کاری حرارتی سیستم های تهویه مطبوع و روشنایی ساختمان تمرکز دارد و اجرای آن می تواند تا ۵۰ درصد مصرف انرژی را کاهش دهد. بااین حال بسیاری از پیمانکاران برای کاهش هزینه های ساخت از اجرای این مقررات صرف نظر می کنند.

دومین دلیل مهم ناترازی انرژی به الگوی ساخت شهرها بازمی گردد. ساخت وساز عمودی در شهرهای بزرگ باعث افزایش مصرف انرژی در ساختمان های بلندمرتبه شده است. پژوهشی تحت عنوان «بررسی نقش ارتفاع در میزان مصرف انرژی (گاز) در ساختمان با رویکرد توسعه پایدار» نشان داده است که با افزایش ارتفاع ساختمان ها میزان مصرف گاز نیز به شدت افزایش می یابد. همچنین تحقیق دیگری با نام «تأثیر فرم و ارتفاع در مصرف انرژی بناهای بلندمرتبه» تأیید کرده است که افزایش طبقات میزان کل انرژی مصرفی را بالا می برد و بازدهی انرژی را کاهش می دهد. همچنین علی بیت اللهی رئیس بخش زلزله شناسی مهندسی و خطرپذیری تراکم در ساخت وساز و بلندمرتبه سازی را خطری جدی برای پایتخت و کلان شهرها می داند.

مصرف خانگی سهم انرژی صنایع را گرفت

بخش خانگی و تجاری سهم چشمگیری از مصرف انرژی را به خود اختصاص داده و فشار زیادی بر شبکه انرژی وارد کرده است. سعید توکلی مدیرعامل شرکت ملی گاز دراین خصوص گفت: «۸۵ درصد گاز تولیدی کشور در فصل سرما توسط مصرف کنندگان خانگی و تجاری مصرف می شود؛ به طوری که مصرف گاز در این بخش ها از ۲۳۰ میلیون مترمکعب در تابستان به ۷۱۰ میلیون مترمکعب در زمستان می رسد. این افزایش مصرف نه تنها تعادل شبکه را به هم می زند بلکه بخشی از ناترازی انرژی کشور را نیز تشدید می کند.»

افزایش مصرف انرژی در بخش های خانگی و تجاری پیامدهای منفی فراوانی را برای صنایع کشور به همراه داشته است. به گفته آرش نجفی رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران واحدهای پتروشیمی به دلیل قطع گاز متحمل خسارتی نزدیک به ۷ میلیارد دلار شده اند که کاهش درآمد ارزی کشور را در پی داشته است. همچنین وزارت نیرو برای تأمین برق مجبور به استفاده از سوخت مایع شده است که علاوه بر هزینه ۱۰ میلیارد دلاری موجب آلودگی محیط زیست نیز می شود.

براساس آمارها و تحقیقات بلندمرتبه سازی و بهینه نبودن الگوی ساخت وساز شهرها به عامل مهمی در بحران ناترازی انرژی تبدیل شده است. علاوه بر شار به شبکه گاز و برق صنایع نیز از این وضعیت متضرر می شوند و درعین حال مشکلات زیست محیطی و هزینه های اقتصادی ناشی از ناترازی انرژی بر کشور تحمیل می شود. به نظر می رسد اصلاح الگوی شهرسازی و تقویت نظارت ها بر مصرف انرژی راهکارهایی است که می توانند در جهت بهبود این شرایط و جلوگیری از خسارات بیشتر مؤثر واقع شوند.