این شما و این جشنواره کودک و نوجوان فجر!

فجر 42 از نگاه لاکو|

منتقدان و کارشناسان سینما با حضور در سینمای رسانه با متر و معیارهای حرفه ای خود کارگردان های بزرگ سینمای ایران را مورد نقد قرار دادند و حالا با همان ابزار به تماشای آثار فیلمسازان کودک و نوجوان نشستند و این به ضرر آثار این فیلمسازان جوان است.

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری لاکو، پر بیراه نیست اگر امسال را عجیب ترین دوره جشنوراه فیلم فجر بدانیم آن هم از این منظر که در این دوره آثار مربوط به سینمای کودک و نوجوان در جشنواره به وفور به چشم می خورد و فیلم ها اکثراً فضایی دارند که باعث می شود شما تصور کنید در جشنواره کودک و نوجوان اصفهان حضور دارید، نه جشنواره فیلم فجر! 

مثال جالب این ادعا هم روز هشتم جشنواره در سینمای اهالی رسانه بود که از چهار فیلم به نمایش درآمده در این روز، یک انیمیشن برای گروه سنی نونهالان پخش شد و دو فیلم سینمایی برای گروه سنی نوجوانان و منتقدان و خبرنگارانی با متوسط سنی چهل سال به تماشای این آثار پرداختند. هییت انتخاب جشنواره فیلم فجر امسال قطعاً باید پاسخ دهد که دلیل انتخاب این حجم از آثار مربوط به مخاطبان کودک و نوجوان چه چیزی بوده است؟ اگر دلیل حمایت از این ژانر و فضاسازی برای سازندگان این قبیل آثار باشد که باید به اطلاع دوستان رساند که این حرکت نتیجه معکوس می دهد.

آن هم به این دلیل که اهالی رسانه و منتقدانی که در برج میلاد به تماشای آثار می نشینند، با همان ریزبینی و ظرافتی که فیلم های بزرگان سینمای ایران در سال های گذشته را تماشا می کردند، فیلم های فیلمسازان جوان ژانر کودک و نوجوان را هم می بینند و همین مسیله هم باعث می شود با نگاهی منتقدانه تمام بخش های فنی فیلم ها را به چالش بکشند و به بزرگنمایی تمام ضعف های ریز و درشت آثار بپردازند. 

منتقدان و کارشناسان سینما با حضور در سینمای رسانه با متر و معیارهای حرفه ای خود کارگردان های بزرگی همچون مسعود کیمیایی، ابراهیم حاتمی کیا، مسعود جعفری جوزانی، پوران درخشنده، نرگس آبیار و… را مورد نقد قرار دادند و حالا با همان ابزار به تماشای آثار فیلمسازان کودک و نوجوان نشستند، فیلمسازانی که در ژانر خود به سادگی می توانند خیلی از بایدها و نبایدهای مربوط به فیلمسازی برای بزرگسالان را نادیده بگیرند و از قوه تخیل مخاطبان خود بهترین سود را ببرند. 

مورد عجیب «ملکه آلیشون» 

یکی از مصادیق این تناقض در جشنواره فیلم فجر امسال فیلم سینمایی «ملکه آلیشون» است، اثری به کارگردانی ابراهیم نورآور محمد که البته این هنرمند علاوه بر کارگردانی، ده ها عنوان دیگر (تهیه کننده، نویسنده، تدوینگر، تصویربردار، طراح جلوه های ویژه، بازیگردان، آهنگساز، صدابردار، طراح صحنه و لباس، گریمور و…) هم در مسیر تولید این اثر داشته و به معنای واقعی کلمه خودش به تنهایی این فیلم را جلوی دوربین برده است. حال اینکه چطور این اتفاق افتاده و اصلا چنین چیزی قابلیت اجرا دارد یا نه سوژه ایست که در روزهای آتی و در خلال گفت وگو با این کارگردان به آن می پردازیم، آنچه درخصوص این فیلم جالب است اتفاقاتی است که در یک سال گذشته برای این اثر رخ داده است. 

فیلم «ملکه آلیشون» برای نخستین بار در تابستان امسال در جشنواره بین المللی کودک و نوجوان اصفهان به نمایش درآمد و در آنجا با استقبال ویژه ای از جانب هییت داوران و مخاطبان کودک و نوجوان مواجه شد. تا جایی که اکثر اکران های آن بسیار شلوغ بود و باعث شد نام این اثر و سازنده اش در روزهای برگزاری این جشنواره بسیار شنیده شود. این فیلم به دلیل درخشش در جشنواره کودک و نوجوان در جشنواره فیلم فجر هم به نمایش درآمد، اما در اینجا همه چیز برعکس شد و از همان روز اکران و در نشست خبری شرایط برای سازنده اثر و بازیگرانش بسیار تغییر کرد. یعنی در حالی که آن ها انتظار داشتند یک بار دیگر مثل جشنواره کودک و نوجوان مورد تقدیر و تحسین قرار بگیرند، با سوالات چالشی و اساسی مواجه شدند و متوجه شدند که چه ضعف های بزرگی در کارشان وجود دارد. 

دقیقا این تناقض در نگاه مخاطبان دو جشنواره به یک اثر یکسان، همان ضربه ایست که به پیکر سینمای کودک و نوجوان وارد می کند. این فیلم ها اگر در مدیوم خود و برای مخاطب هدف خود به نمایش دربیاید و در همان جا مورد بررسی کارشناسان حرفه ای آن حوزه قرار بگیرد، قطعا با اقبال بیشتری مواجه خواهد شد، اما زمانی که آن را در معرض دید منتقدان و کارشناسان حرفه ای سینما قرار می دهید نباید انتظار داشته باشید که همانقدر خوب و مهربان با نگاه کودکانه به آثار نگاه کنند و تیغ نقدشان را برای آثار کودک و نوجوان غلاف کنند. 

جشنواره فیلم فجر را نجات دهید!

اتفاقا اینجا باید ایستاد و به برگزارکنندگان جشنواره فجر گفت شما با این دست فرمان هم اعتبار و جایگاه جشنواره فیلم فجر را از بین می برید هم باعث ضربه زدن به سینمای کودک و نوجوان می شوید. وقتی منتقدان، خبرنگاران و کارشناسان مطرح سینما به نقد آثار کودک و نوجوان بپردازند و اکثراً به نکات منفی این آثار اشاره کنند، فکر می کنید این نقدها و نظرات در زمان اکران فیلم های کودک و نوجوان به آن ها کمک می کند یا باعث ریزش مخاطبانشان می شود؟

از طرف دیگر وقتی جشنواره فیلم فجر را با فیلم های کودک و نوجوان و آثار ژانر کمدی و فیلم های حمایتی پر می کنید و تعداد آثار اجتماعی و دغدغه مند حاضر در جشنواره به تعداد انگشتان یک دست هم نمی رسد، توقع دارید جشنواره فیلم فجر همان ارج و قرب همیشگی را در نزد سینمادوستان داشته باشد؟ جشنواره فجری که بهترین فیلم هایش دو اثر کمدی هستند و مابقی آثار به نمایش درآمده در آن با فاصله زیادی نسبت به آن دو قرار دارند نشان می دهد مسیر درستی را طی نکرده است. شاید بهتر بود برگزارکنندگان جشنواره در زمان انتخاب اعضای هییت انتخاب آثار کمی با وسواس بیشتر عمل می کردند، چون این ضعف هایی که امروز در برگزاری جشنواره چهل ودوم شاهد آن ها هستیم و در اینجا نیز به برخی از آن ها اشاره شد، حاصل زحمت این عزیزان است، زحمتی که سینمای ایران را به این حال و روز انداخته است.