افتتاح یک پروژه مرزی بعد از 20 سال
امروز و با حضور روسای جمهور دو کشور ایران و آذربایجان، سد «قیزقلعه سی» افتتاح شد و با افتتاح آن سد «خداآفرین» نیز به بهره برداری کامل رسید که این سد به گفته وزیر نیرو موجب رونق اقتصادی استان های شمال غرب کشور شده و توسعه گردشگری و تامین آب شرب شهرها را رقم خواهد زد.
به گزارش لاکو، سد قیزقلعه سی، به عنوان بزرگترین و مهمترین پروژه مرزی استان آذربایجان شرقی در نتیجه رویکرد و سیاست “تعامل همه جانبه با همسایگان” از سوی دولت سیزدهم، مورد بهره برداری رسمی قرار گرفته است. با افتتاح این پروژه 20 ساله که با توان و دانش مهندسان ایرانی طراحی و احداث شده است، هر دو کشور ایران و آذربایجان از دستاوردهای اجرای این طرح مهم منتفع می شوند.
از جمله مشخصات سد قیز قلعه سی، می توان به 500 هزار متر مکعب حجم بتن ریزی، 42 کیلومتر طول حفاری و تزریق و امکان تولید 80 مگاوات برق اشاره کرد. با بهره برداری از سد قیز قلعه سی، حجم آب ذخیر شده در سد خداآفرین که در بالادست سد قیز قلعه سی قرار دارد، از طریق کانال و شبکه پایاب به دشت های آذربایجان شرقی، اردبیل و جمهوری آذربایجان به میزان 2 میلیارد متر مکعب در سال تزریق خواهد شد و زمینه توسعه بخش های گردشگری، کشاورزی و نیز تولید انرژی برقابی فراهم می شود.
این سد ویژگی های منحصر بفردی دارد که از جمله آن می توان به مواردی چون بزرگترین و مهمترین پروژه مرزی شمال غرب کشور، تامین آب بزرگترین شبکه آبیاری زهکشی شمال غرب کشور، پیاده سازی دیپلماسی آب و حسن همجواری، افزایش تعاملات میان ایران و جمهوری آذربایجان، تنظیم دو میلیارد مترمکعب آب در سال با تشکیل لکه آبی، توسعه و رونق کشاورزی و اقتصادی منطقه واشتغال زایی بالغ بر 40 هزار نفر و توسعه فرهنگی بین دو کشور همسایه با حفاظت از پل های تاریخی 11 و 15 دهنه خداآفرین اشاره کرد.
در همین راستا سد «خداآفرین» نیز همزمان با افتتاح سد قیزقلعه سی به بهره برداری رسمی رسیده است. سد خداآفرین بخش اول طرح جامع خداآفرین است که در سال 1387 افتتاح شد، اما برای بهره برداری حداکثری از ظرفیت آب ذخیره سازی شده در این سد، نیاز به اجرای سد قیز قلعه سی به عنوان بخش دوم این طرح جامع وجود داشت.
سد خداآفرین در بالادست و سد قیزقلعه سی در 12 کیلومتری پایین دست سد خداآفرین قرار دارد و با وجود سد قیزقلعه سی، امکان بهره برداری کامل و آبگیری از سد خداآفرین فراهم می شود؛ به طوری که 74 هزار هکتار از اراضی کشاورزی از طریق کانال به منظور آبیاری تامین آب می شود، این در حالی است که پیش از افتتاح سد قیزقلعه سی امکان تامین آب برای این میزان زمین کشاورزی فراهم نبود.
فرآیند عملیات احداث سد قیزقلعه سی از سال 1385 آغاز شد و تا شروع دولت سیزدهم 80 درصد پیشرفت داشت، اما در دولت سیزدهم، تکمیل پروژه در اولویت قرار گرفت و طی این سال ها با پیشبرد اقداماتی چون خاکریزی تاج، نصب دریچه های سد، تکمیل عملیات حفاری و تزریق، احداث راه های جایگزین مستقردر مخزن این سد، تکمیل نیروگاه ها و پاکسازی مخزن در دولت سیزدهم انجام شد.
اشتغال زایی برای 40 هزار نفر بخشی از مزایای سد قیز قلعه سی
آنطور که علی اکبر محرابیان – وزیر نیرو در این رابطه به لاکو گفت که حفظ و تثبیت حقوق ایران از منابع آب مرزی و تنظیم 2 میلیارد متر مکعب آب رود ارس در سال، تامین آب مداوم برای 74 هزار هکتار از اراضی و اشتغال زایی برای بالغ بر 40 هزار نفر جمعیت بومی منطقه از جمله اهداف و مزایایی است که احداث سد قیز قلعه سی برای مردم شمال غرب کشور به ارمغان خواهد آورد.
وی با بیان اینکه برای این سد 2 واحد نیروگاهی به ظرفیت 80 مگاوات برای تامین برق به میزان 270 گیگاوات ساعت در سال در نظر گرفته شده است، افزود: سد قیز قلعه سی بزرگترین و مهمترین پروژه آبی در استان های آذربایجان و اردبیل است که اجرای آن به تامین آب پایدار برای بزرگترین شبکه آبیاری زهکشی منطقه شمال غرب منجر خواهد شد.
وزیر نیرو در مورد دیگر مزایا و محاسن بهره برداری از سد قیز قلعه سی به نقش آن در توسعه گردشگری منطقه و حفاظت از محیط زیست اشاره کرد و افزود: توسعه گردشگری، تامین آب شرب شهرها و روستاها و کمک به حفظ محیط زیست منطقه و توسعه همکاری میان ایران و جمهوری آذربایجان از دیگر مزایای افتتاح سد قیز قلعه سی به شمار می رود.
این طرح عظیم شامل سد مخزنی خداآفرین، سد قیزقلعه سی، کانال و شبکه پایاب، جاده های جایگزین و غیره پس از 20 سال به بهره برداری رسیده است. حوضه آبریز ارس در کشورهای ایران، ترکیه، ارمنستان و جمهوری آذربایجان قرار داشته و این رودخانه مرزی همواره محل ارتباط دیپلماتیک این چهار کشور بوده و از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است؛ بهره برداری از سد قیزقلعه سی نیز نشانگر دیپلماسی موفق آبی دولت آیت الله رییسی است، چرا که تعاملات با جمهوری آذربایجان را افزایش داده و صیانت از دو پل تاریخی در مخزن سد نیز موجب توسعه فرهنگی کشورها خواهد بود.
با استقرار دولت مردمی سیزدهم و هدف گذاری برای افتتاح پروژه های نیمه تمام با عنوان پروژه های اولویت دار، تخصیص اعتبارات پروژه های عمرانی سرعت بیشتری گرفته و امروز این سد مشترک ایران و آذربایجان با عنایت به قدرت خدمات فنی و مهندسی ایران و به دست مهندسین توانمند داخلی آماده بهره برداری است.
این طرح عظیم با اشتغالزایی برای بیش از 40 هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم و هزینه به روز شده 5 همتی، علاوه بر تامین آب شبکه خداآفرین به وسعت 74 هزار هکتار و تامین برق به میزان 270 گیگاوات ساعت در سال، توانایی تنظیم آب سالیانه به میزان دو میلیارد مترمکعب را برای طرفین دارد.
سد قیز قلعه سی با پیچیدگی فنی و اجرای تجهیزات هیدرومکانیکال، بزرگ ترین و مهم ترین پروژه مرزی آذربایجان شرقی است که آب بزرگ ترین شبکه آبیاری زهکشی شمالغرب کشور را تامین و حقآبه یک میلیارد مترمکعب در سال با تشکیل لکه آبی در راستای حفظ منافع کشور را تثبیت خواهد کرد، درواقع آب همگام با مقولات مهمی چون امنیت و انرژی، پیشران توسعه بوده و جمهوری اسلامی ایران با بهره برداری مشترک از سد قیز قلعه سی به عنوان نخستین کشور، قدمی بزرگ در راستای تحقق شعار روز جهانی آب برداشته است.
پایان خبر لاکو
