لبنان چند مانع تا آتش بس فاصله دارد؟

قدرت نمایی حزب الله پای میز مذاکره؛

خبرگزاری لاکو – مریم خرمائی: «اسرائیل در جنگ با لبنان در مسیر آتش بس حرکت می کند حال آنکه برخی مسائل همچنان لاینحل مانده است»؛ این تازه ترین موضع گیری رسمی تل آویو درباره حل وفصل بحران لبنان در یک روند سیاسی است.

یک روز بعدازآنکه «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا جامعه جهانی را به اعمال فشار بر اسرائیل و حزب الله فراخواند تا در چارچوب قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت برای ترک خصومت ها به توافق برسند منابع صهیونیست اعلام کردند که تل آویو به این پیشنهاد چراغ سبز نشان داده است.

در میانه تلاش واشنگتن برای احیای آبروی حزب دموکرات و به رغم چراغ سبز تل آویو برای پایان دادن به جنگ ارتش اسرائیل شعله تنش را بالا کشیده و به تاکتیک «آتش بس زیر آتش» متوسل شده است

درحالی که به رغم اخبار درزکرده به خبرگزاری ها تل آیو همچنان با رعایت جوانب احتیاط حصول آتش بس را به حل وفصل پاره ای از اختلافات گره می زند کسانی مانند «مایکل هرتزوگ» سفیر اسرائیل در واشنگتن این اختلافات را ناچیز می بیند تا آنجا که او انتظار دارد «توافق ظرف چند روز حاصل شود.»

کمتر از دو ماه مانده به واگذاری سکان کاخ سفید «جو بایدن» دموکرات همه تلاش خود را می کند تا دست کم با خاموش کردن شعله کوچکی از آتش بزرگ خاورمیانه از خود میراثی هرچند کوچک به جا بگذارد.

تلاش او طی هفته گذشته که «آموس هوکشتاین» را در مقام فرستاده ویژه آمریکا به بیروت و بعد تل آویو فرستاد شدت بیشتری به خود گرفت و تا آنجا پیش رفت که هوکشتاین تهدید کرد اگر این بار نتیجه ای حاصل نشود به نیابت از واشنگتن میز مذاکره را ترک می کند.

بااین حال حتی در میانه تلاش واشنگتن برای احیای آبروی حزب دموکرات و به رغم چراغ سبز تل آویو برای پایان دادن به جنگی که خاتمه آن به منزله بازگشت دست کم ۶۰ هزار شهرک نشین صهیونیست به شمال سرزمین های اشغالی است ارتش اسرائیل شعله تنش را بالا کشیده و به تاکتیک «آتش بس زیر آتش» متوسل شده است تا آنجا که طی پایان هفته میلادی شاهد حملات هوایی بودیم که یکی از آنها (حمله روز شنبه) دست کم ۲۹ کشته درپی داشت و حتی صبح امروز سه شنبه درحالی که کابینه امنیتی اسرائیل در تدارک برگزاری نشست برای موافقت احتمالی با آتش بس است توپخانه ارتش با بمب های فسفری حومه شهرک «الماری» در جنوب لبنان را گلوله باران کرد.

حتی حملات رژیم از منطقه شیعه نشین ضاحیه در جنوب بیروت فراتر رفته و به مرکز شهر کشیده شده- حملاتی که معمولاً به دو شیوه و به دو منظور انجام می شود:

حزب الله نشان داده که ابایی از ادامه درگیری ندارد و می تواند در دایره حملات معادله ضاحیه به حیفا را به معادله بیروت به تل آویو تغییر دهد

*در شیوه اول به فاصله ۱۵ دقیقه قبل از حمله به مردم محلی برای ترک محل هشدار داده می شود. هدف از چنین حمله ای ایجاد ارعاب و تخریب محل به منظور افزایش مانور نیرو های زمینی ارتش اسرائیل است.

*در شیوه دوم حمله بدون هشدار قبلی و کاملاً هدفمند به منظور ترور سران مقاومت یا نیرو های اصلی حزب الله لبنان انجام می شود.

در شرایط فعلی اینکه هر دو نوع حمله به شدت افزایش یافته دو دلیل دارد:

*اسرائیل می خواهد تا لحظه حصول توافق و ترک مخاصمه از حزب الله تلفات بگیرد.

*اسرائیل از ابزار بالا بردن تنش برای افزایش قدرت چانه زنی و تحمیل شروط خود به میز مذاکره استفاده می کند.

بااین حال حزب الله هم نشان داده که ابایی از ادامه درگیری ندارد و می تواند در دایره حملات معادله ضاحیه به حیفا را به معادله بیروت به تل آویو تغییر دهد.

در بالا بودن دست برتر حزب‎ الله ملاحظه این نکات ضروری است:

پیش شرط تل آویو مبنی بر خلع سلاح حزب الله از روی میز مذاکره برداشته شده است

*اینکه مقاومت روز یکشنبه در واکنش به حمله هوایی روز شنبه اسرائیل به بیروت حمله موشکی سنگینی (۲۵۰ فروند) علیه تل آویو انجام داد شاهدی بر این ادعاست. به گفته حزب الله این موشک های نقطه زن به سمت دو پایگاه نظامی در تل آویو و اطراف آن شلیک شد.

*این نکته را هم نباید از نظر دور داشت که حزب الله نه یک ارتش متمرکز که یک نیروی چریکی کارآزموده است تا آنجا که توانست پروژه تخریب مناطق جنوبی لبنان به دست نیرو های صهیونیست را به نفع خود تغییر دهد. به این معنا که در جنگ نامتقارن حزب الله از زمین خود به عنوان تله برای زمین گیر کردن ارتش اسرائیل استفاده می کند.

*برخلاف باور القاشده از سوی تل آویو حزب الله به رغم تلفات در سطوح فرماندهی و نظامی (عملیات پیجر و حوادث بعد از آن) هنوز به قدری قدرتمند است که اسرائیل ترجیح می دهد مسئله را به جای میدان پای میز مذاکره حل کند.

*نکته دیگر که در هیاهوی خبر قریب الوقوع بودن آتش بس گم شده این است که پیش شرط تل آویو مبنی بر خلع سلاح حزب الله از روی میز مذاکره برداشته شده و اسرائیل مجبور است در چارچوب قطعنامه ۱۷۰۱ با تداوم حیات سیاسی-نظامی حزب الله در شمال رودخانه لیطانی کنار بیاید.

با این اوصاف در توافق آتش بسی که فعلاً برای یک دوره ۶۰ روزه تدارک دیده شده این بند که «حزب الله سلاح های سنگین خود را به شمال رودخانه لیطانی منتقل می کند» بسیار ارزشمند است و از باز شدن چشم غرب به روی واقعیت وجودی مقاومت لبنان حکایت دارد.

همانگونه که از گزارش ها برمی آید ساعت های پیش رو (به روایتی) ۳۶ ساعت برای نهایی شدن توافق بسیار حیاتی است.

انتظار داریم که دست کم تا ظهر امروز سه شنبه (۶ آذر) کابینه رژیم این طرح را به رأی بگذارد و باوجود مخالفت اعضای تندرو مانند «ایتامار بن گویر» وزیر امنیت داخلی آن را تأیید کند.

اما در شرایطی که طبق اعلام منابع آگاه بر سر «کلیات» طرح توافق شده است «جزئیات» می تواند نهایی شدن آتش بس را به تأخیر بیندازد؛ یا به قول «جان کربی» هماهنگ کننده ارتباطات راهبردی کاخ سفید «تا زمانی که در مورد همه مسائل مذاکره نشود هیچ توافقی انجام نشده است.»

تا این لحظه برخی از مهم ترین جزئیاتی که درباره آن اختلاف نظر وجود دارد؛ ازاین قرار است:

*اسرائیل می خواهد به بهانه احتمال نقض توافق از تعهدی که به اجتناب از ترور رهبران حزب الله منجر می شود سرباز بزند. این پیش شرط ازآنجاکه به منزله نقض حق حاکمیت لبنان است به شدت چالش برانگیز تلقی می شود.
 
*اسرائیل تمایلی به بازگرداندن اعضای حزب الله که در بازداشت هستند ندارد.

*اسرائیل می گوید این آتش بس آزمایشی است حال آنکه «شیخ نعیم قاسم» دبیرکل حزب الله تأکید کرده با توافقی که به طور جامع و کامل به پایان درگیری منجر نشود موافقت نخواهد کرد.

*درباره کشور های ناظر بر آتش بس هم اختلاف نظر وجود دارد حال آنکه گفته می شود اسرائیل از موضع خود مبنی بر مخالفت با حضور فرانسه کوتاه آمده اما هنوز مشخص نیست که آیا حزب الله با حضور انگلیس موافقت می کند یا خیر.

در این میان برخی جزئیات موردتوافق ازاین قرار است:

*عقب نشینی اسرائیل از جنوب لبنان

*عقب نشینی حزب الله به پشت رود لیطانی (بدون شرط خلع سلاح)

*استقرار ارتش لبنان و نیرو های سازمان ملل (یونیفل) در امتداد مرز لبنان و اسرائیل

*تشکیل یک کمیته بین المللی برای نظارت بر اجرای آتش بس در چارچوب قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت