ابرا مهریه در دفترخانه

اگه قصد دارید مهریه رو توی دفترخونه رسماً ابرا کنید، باید حسابی حواستون جمع باشه. ابرا مهریه یعنی اینکه زن با اراده و آگاهی کامل، مرد رو از پرداخت مهریه اش آزاد می کنه و این کار هم دیگه راه برگشت نداره. پس دونستن جزئیاتش، از شرایط و مدارک گرفته تا هزینه ها، حسابی به دردتون می خوره تا یه تصمیم درست و حسابی بگیرید.

توی زندگی مشترک، مهریه حق مالی مهمی برای خانمه. گاهی اوقات پیش میاد که به دلایل مختلف، یک خانم تصمیم می گیره از این حق بگذره و مهریه اش رو ابرا کنه. ابرا مهریه همونطور که از اسمش پیداست، یعنی بری کردن ذمه مرد از پرداخت مهریه. خب شاید بپرسید این کار چه فرقی با بخشیدن مهریه یا بذل مهریه داره؟ یا اصلاً چرا باید این کار رو توی دفترخونه انجام داد؟ آیا میشه بعداً از این تصمیم پشیمون شد؟ این ها سوالات مهمی هستند که خیلی ها باهاش درگیرن و برای پیدا کردن جوابشون، حسابی باید دقت کرد.

توی این مقاله می خوایم دور هم جمع شیم و با یه زبون خودمونی، ولی دقیق و حقوقی، همه ریزه کاری های ابرا مهریه در دفترخانه رو بررسی کنیم. از تعریف ابرا و فرقش با بقیه اصطلاحات حقوقی گرفته تا شرایط قانونی، مدارک مورد نیاز، هزینه ها، و حتی مواردی که ممکنه بشه ابرا رو باطل کرد. خلاصه یه راهنمای جامع و کامل براتون آماده کردیم تا با چشم باز و خیال راحت تصمیم بگیرید و قدم بردارید.

ابرا مهریه چی هست اصلاً؟ بیا کامل برات بگم!

ببینید، تو دنیای حقوقی ما، ابرا یه کلمه کلیدی و مهمیه. وقتی میگیم یکی رو ابرا کردن، یعنی اون رو از یه دینی یا تعهدی که داشته، آزاد کردیم. دقیقاً مثل اینکه اون دین رو پرداخت کرده باشه. حالا این رو بیاریم توی بحث مهریه. وقتی زوجه (یعنی زن) مهریه خودش رو ابرا می کنه، یعنی مرد رو از اون تعهدی که برای پرداخت مهریه داشته، کاملاً بری الذمه می کنه. انگار که مهریه رو از اول نداشته یا همین الان بهش پرداخت شده. پس بعد از ابرا، زن دیگه نمی تونه بره سراغ مرد و بگه مهریه ام رو بده، چون خودش این حق رو ساقط کرده.

شاید براتون سوال پیش بیاد که خب، مگه بخشیدن مهریه یا بذل مهریه هم همین معنی رو نمیده؟ دقیقاً همینجاست که باید حواسمون رو جمع کنیم و تفاوت های ظریفی که بین این اصطلاحات حقوقی هست رو خوب بشناسیم. این تفاوت ها خیلی مهمن، چون آثار حقوقی هر کدوم با اون یکی فرق می کنه و می تونه سرنوشت ساز باشه.

تفاوت ابرا با بذل و بخشیدن مهریه رو می دونستی؟

بیایید این سه تا اصطلاح رو با هم مقایسه کنیم تا گیج نشید:

1. ابرا مهریه: همونطور که گفتیم، این یعنی زن با اراده و قصد خودش، مرد رو از دین مهریه خلاص می کنه. مهمترین ویژگی ابرا اینه که غیرقابل رجوعه. یعنی وقتی زن ابرا کرد، دیگه نمی تونه از حرفش برگرده و دوباره مهریه رو مطالبه کنه. این یک عمل حقوقی یک طرفه است که به محض اینکه زن این کار رو انجام بده، اثر خودش رو می ذاره و نیازی به قبول کردن مرد نیست، هرچند که معمولاً اطلاع مرد شرطه.
2. بذل مهریه: بذل مهریه معمولاً در مورد طلاق خلع یا مبارات به کار میره. تو این نوع طلاق، زن برای اینکه از زندگی مشترک خلاص بشه (چون از شوهرش تنفر داره یا کراهت داره)، مقداری از مهریه یا حتی تمامش رو به مرد می بخشه تا مرد راضی به طلاق بشه. تفاوت اصلیش با ابرا اینه که بذل مهریه قابل رجوعه. یعنی اگه زن بعد از طلاق (و قبل از انقضای عده)، از بذل مهریه پشیمون بشه، می تونه رجوع کنه و مهریه اش رو پس بگیره، که در این صورت طلاق از خلع یا مبارات به طلاق رجعی تبدیل میشه و مرد هم می تونه به زن رجوع کنه.
3. بخشیدن مهریه: این اصطلاح یه مقدار کلی تره و می تونه هم معنی ابرا رو بده، هم بذل رو. اما معمولاً وقتی تو گفتار روزمره میگیم مهریه ام رو بخشیدم، منظورمون یک هبه (بخشش) است. هبه هم به نوبه خودش قابل رجوعه، یعنی اگه زن مهریه رو به عنوان هبه به مرد ببخشه، می تونه از هبه خودش رجوع کنه و مهریه رو پس بگیره، مگر در شرایط خاصی مثل تلف شدن عین موهوبه (چیزی که هبه شده). اما اگه این بخشش به صورت ابرا انجام شده باشه، دیگه راه برگشتی نیست.

پس مهمترین نکته ای که باید یادتون باشه اینه که ابرا مهریه، یه تصمیم قطعی و بدون بازگشته. برای همین، قبل از هر اقدامی باید حسابی فکر کنید و از همه جوانب قضیه باخبر باشید. مستندات قانونی ابرا هم توی ماده 289 قانون مدنی ما اومده که میگه: «ابراء عبارت از این است که داین از حق خود به اختیار صرف نظر نماید.» این یعنی صاحب حق (زوجه) با اختیار خودش از حقش می گذره.

چرا باید مهریه رو توی دفترخونه ابرا کنیم؟ مگه سند عادی چشه؟

خب، شاید بپرسید که اصلاً چرا این همه تاکید روی انجام ابرا مهریه توی دفترخونه هست؟ مگه نمیشه زن و شوهر خودشون یه دست نویس بنویسن و امضا کنن؟ راستش رو بخواهید، از نظر قانونی، ابرا مهریه با سند عادی (مثل یه دست نویس خودمون) هم معتبره. چون ابرا یک ایقاع هست، یعنی یه عمل حقوقی یک طرفه که فقط با اراده زن انجام میشه و نیاز به تشریفات خاصی نداره.

اما داستان اینجا شروع میشه که وقتی شما یه سند عادی داشته باشید، اگه در آینده خدایی نکرده اختلافی پیش بیاد و مرد یا حتی خود زن بخواد این ابرا رو انکار کنه، ثابت کردنش خیلی سخته. طرف مقابل ممکنه بگه این امضای من نیست، یا من تحت فشار امضا کردم و هزار و یک مشکل دیگه. اون وقت باید بری دادگاه و کلی دردسر بکشی تا ثابت کنی اون دست نویس واقعیه و با رضایت بوده. اینجاست که پای دفترخونه میاد وسط:

مزایا و ضرورت رسمیت ابرا مهریه

وقتی ابرا مهریه رو توی دفتر اسناد رسمی (یعنی محضر) انجام میدید، از چند تا مزیت خیلی مهم برخوردار میشید که خیالتون رو حسابی راحت می کنه:

1. ایجاد قطعیت و اعتبار حقوقی بالا: سند رسمی، یه سند معتبره که دولت و قانون اون رو تایید می کنه. یعنی دیگه جایی برای انکار و تردید باقی نمی مونه. سردفتر قبل از ثبت سند، هویت و اهلیت شما رو بررسی می کنه و مطمئن میشه که با آگاهی و اراده کامل دارید این کار رو انجام میدید.
2. سهولت اثبات در مراجع قضایی: اگه در آینده مجبور شدید که به دادگاه مراجعه کنید، سند رسمی ابرا مهریه به راحتی توی دادگاه پذیرفته میشه و نیاز به اثبات اصالت نداره. دیگه لازم نیست دنبال شاهد بگردید یا کارشناس خط بیارید تا ثابت کنید امضای توی سند عادی، امضای واقعیه.
3. جلوگیری از هرگونه انکار و ابهام در آینده: با سند رسمی، دیگه هیچ بهونه ای برای انکار باقی نمیمونه. همه چی شفاف و واضح روی کاغذه و ثبت شده.
4. تأکید بر عدم امکان رجوع در ابرا رسمی: از اونجایی که سردفتر تمام شرایط قانونی رو بررسی می کنه و به شما هم توضیح میده، ابرا رسمی، همون ماهیت غیرقابل رجوع بودن ابرا رو تقویت می کنه و کمتر کسی می تونه ادعا کنه که از ابرا خودش خبر نداشته یا فریب خورده.

پس، اگه دنبال آرامش خاطر و یه کار محکم و بی دردسر هستید، حتماً ابرا مهریه رو توی دفترخونه انجام بدید. اینجوری هم خیال خودتون راحته، هم اگه احیاناً مشکلی پیش اومد، می دونید که دستتون پره.

چه شرایطی باید باشه تا بشه مهریه رو ابرا کرد؟

برای اینکه ابرا مهریه از نظر قانونی صحیح باشه و اثر خودش رو بذاره، باید یه سری شرایط رعایت بشه. این شرایط هم برای کسی که مهریه رو ابرا می کنه (زوجه) و هم برای خود عمل ابرا مهمه. اگه این شرایط نباشن، ممکنه ابرا باطل بشه و دردسرهای زیادی پیش بیاد.

اهلیت یعنی چی؟

اولین و شاید مهمترین شرط، داشتن اهلیت در زوجه است. اهلیت یعنی چی؟ یعنی زنی که می خواد مهریه رو ابرا کنه، باید:

• عاقل باشه: یعنی مجنون نباشه و بتونه تصمیمات منطقی بگیره.
• بالغ باشه: یعنی به سن قانونی بلوغ رسیده باشه (۹ سال تمام قمری برای دختران).
• رشید باشه: یعنی قدرت تشخیص منافع و ضررهای مالی خودش رو داشته باشه و بتونه مال خودش رو به درستی اداره کنه. معمولاً سن ۱۸ سال تمام شمسی رو برای رشد در نظر می گیرن، مگر اینکه خلافش ثابت بشه.

پس، یه خانم باید عاقل، بالغ و رشید باشه تا بتونه مهریه اش رو ابرا کنه. البته اینجا اهلیت مرد (مدیون) مهم نیست؛ چون ابرا یک ایقاع هست و نیاز به قبول کردن مرد نداره.

قصد و رضای کامل، حرف اول رو می زنه!

شرط بعدی و خیلی حیاتی، داشتن قصد و رضا در زوجه است. یعنی زن باید با نیت و اراده قلبی و بدون هیچ گونه اکراه، اجبار یا فریب، تصمیم به ابرا مهریه بگیره:

• قصد: یعنی واقعاً بخواد مرد رو از دین مهریه خلاص کنه. این فقط یه حرف زدن نیست، یه نیت واقعی پشتش باشه.
• رضا: یعنی از این تصمیم کاملاً راضی باشه و تحت هیچ فشار و تهدیدی نباشه. اگه ثابت بشه زن رو مجبور کردن یا گولش زدن، اون ابرا باطل میشه.

برای همین، سردفترها قبل از ثبت سند، حسابی از زن سوال و جواب می کنن تا مطمئن بشن که ایشون با آگاهی و اراده آزاد داره این کار رو انجام میده.

مشروعیت جهت و معین بودن موضوع

آخرین شرط هم اینه که:

• جهت ابرا مشروع باشه: یعنی هدف از این ابرا، خلاف شرع و قانون نباشه. مثلاً برای انجام یه کار غیرقانونی مهریه رو ابرا نکنه.
• موضوع ابرا معین باشه: یعنی مشخص باشه که زن دقیقاً چه مقدار از مهریه رو ابرا می کنه. آیا تمامش رو؟ یا بخشی از اون رو؟ و اگه بخشی هست، چه مقدارش رو؟ این جزئیات باید کاملاً توی سند مشخص بشه.

خلاصه که این شرایط، ستون های اصلی صحت ابرا مهریه هستن. اگه حتی یکی از این ستون ها لرزون باشه یا نباشه، کل ابرا می تونه باطل بشه و زحمتتون هدر بره.

مراحل گام به گام ابرا مهریه توی دفترخونه

حالا که می دونید ابرا مهریه چیه و چه شرایطی داره، بیایید ببینیم اگه تصمیمتون جدیه، باید قدم به قدم چیکار کنید. انجام این مراحل توی دفترخونه، کار رو حسابی رسمی و محکم می کنه.

1. گام اول: مشاوره حقوقی (فوق العاده مهمه!)

   بذارید همین اول کار رک و پوست کنده بگم: قبل از اینکه هر قدمی بردارید، حتماً و حتماً با یه وکیل متخصص خانواده مشورت کنید. ابرا مهریه یه تصمیم بدون بازگشته و اگه درست انجام نشه یا پشیمون بشید، دیگه راهی برای برگشت نیست. وکیل می تونه تمام ابعاد حقوقی قضیه رو براتون روشن کنه، از عواقبش بگه، و مطمئن بشه که شما با آگاهی کامل دارید این تصمیم رو می گیرید. این مرحله شاید اختیاری باشه، ولی از نون شب هم واجب تره!

2. گام دوم: آماده کردن مدارک لازم (چی لازم داری؟)

   هم زن و هم مرد (اگه قراره هر دو نفر برای ابرا مهریه حضور داشته باشن)، باید مدارک هویتیشون رو آماده کنن. معمولاً این مدارک شامل:

   • شناسنامه زوجه (و زوج)
   • کارت ملی زوجه (و زوج)
   • سند ازدواج (عقدنامه رسمی)

   البته همیشه بهتره قبلش با دفترخونه ای که قصد مراجعه دارید تماس بگیرید و ازشون بپرسید که دقیقاً چه مدارکی رو می خوان، چون ممکنه نیاز به کپی یا مدارک دیگه ای هم باشه.

3. گام سوم: مراجعه به دفتر اسناد رسمی (خودت یا وکیلت)

   حالا با مدارک کامل و پس از مشورت با وکیل، باید به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه کنید. یادتون باشه که حتماً باید خود زوجه حضور داشته باشه. اگه هم نمی تونه یا نمی خواد خودش بیاد، باید یک وکیل رسمی با وکالت نامه معتبر داشته باشه که صراحتاً حق ابرا مهریه در اون قید شده باشه. حضور زوج الزامی نیست، ولی اگه باشه، برای سردفتر و ثبت بهتره. البته بعضی دفترخونه ها ممکنه حضور دو طرف رو ترجیح بدن.

4. گام چهارم: تنظیم سند ابرا مهریه توسط سردفتر (اونجا چیکار می کنن؟)

   توی دفترخونه، سردفتر یا نماینده اش، با توجه به اطلاعات شما و سند ازدواج، پیش نویس سند ابرا مهریه رو تنظیم می کنه. توی این مرحله، سردفتر از اهلیت زوجه (عقل، بلوغ، رشد) مطمئن میشه و با صحبت کردن، بررسی می کنه که زن با قصد و رضایت کامل و بدون هیچ فشاری داره مهریه رو ابرا می کنه. این مرحله برای اطمینان از صحت قانونی ابرا خیلی مهمه.

5. گام پنجم: مطالعه و امضا کردن سند (مواظب باش!)

   بعد از تنظیم پیش نویس، متن سند رو به شما میدن تا حسابی با دقت بخونیدش. اینجاست که باید چشم و گوشتون رو خوب باز کنید و مطمئن بشید که تمام جزئیات، مخصوصاً میزان مهریه ابرا شده، دقیقاً همونی هست که شما می خواید. اگه سوالی داشتید، حتماً از سردفتر بپرسید. بعد از اینکه کاملاً مطمئن شدید و هیچ ابهامی نداشتید، سند رو امضا می کنید. امضا کردن پای سند رسمی، یعنی تأیید همه اون چیزی که توش نوشته شده.

6. گام ششم: پرداخت هزینه ها و دریافت سند رسمی

   در نهایت، باید هزینه های مربوط به تنظیم سند رو که شامل حق التحریر دفترخونه، مالیات و سایر عوارض هست، پرداخت کنید. بعد از پرداخت هزینه ها، سند رسمی ابرا مهریه به شما تحویل داده میشه. این سند رو با دقت نگهداری کنید، چون مهمترین مدرک شما برای اثبات ابرا مهریه است.

با انجام این مراحل، خیال شما از بابت اعتبار قانونی ابرا مهریه کاملاً راحت میشه و می دونید که یه کار حقوقی محکم و غیرقابل خدشه انجام دادید.

چه مدارکی برای ابرا مهریه توی دفترخونه نیازه؟

برای اینکه کارهای ابرا مهریه توی دفترخونه سریع و بدون دردسر پیش بره، لازمه که مدارک رو از قبل آماده کنید. معمولاً مدارک زیر برای این کار نیازه:

• شناسنامه زوجه: اصل شناسنامه باید همراهتون باشه تا هویت شما احراز بشه.
• کارت ملی زوجه: اصل کارت ملی هم برای احراز هویت ضروریه.
• سند ازدواج (عقدنامه): این سند خیلی مهمه، چون اطلاعات مربوط به مهریه و تاریخ ازدواج از روش استخراج میشه. حتماً اصل سند رو همراه داشته باشید.
• شناسنامه زوج (در صورت حضور): اگه آقا هم قرار باشه همراه شما توی دفترخونه حضور داشته باشه (که البته اجباری نیست اما می تونه روند رو تسهیل کنه)، ایشون هم باید اصل شناسنامه اش رو بیاره.
• کارت ملی زوج (در صورت حضور): مشابه شناسنامه، اصل کارت ملی آقا هم لازم میشه.
• وکالت نامه (در صورت وجود وکیل): اگه شما به وکیل خودتون وکالت دادید که این کار رو به جای شما انجام بده، حتماً باید وکالت نامه رسمی و معتبر که صراحتاً حق ابرا مهریه در اون ذکر شده باشه، همراهش باشه.

یه نکته مهم: بعضی از دفاتر اسناد رسمی ممکنه علاوه بر این مدارک، کپی برابر اصل مدارک رو هم بخوان. برای همین، بهتره قبل از مراجعه، یه تماس با دفترخونه مورد نظرتون بگیرید و لیست دقیق مدارک مورد نیاز رو ازشون بپرسید تا همه چی رو کامل ببرید و کارتون لنگ نمونه.

هزینه ابرا مهریه توی دفترخونه چقدر آب می خوره؟ (با تعرفه های جدید)

یکی از سوالات مهمی که همیشه پیش میاد، بحث هزینه هاست. خب، هزینه ابرا مهریه توی دفترخونه چقدره؟ این مبلغ به چند تا عامل بستگی داره و ممکنه برای هر پرونده ای یکم فرق کنه. بیایید با هم ببینیم چه چیزهایی روی هزینه تاثیر میذارن:

1. تعرفه های مصوب: هر ساله قوه قضائیه تعرفه های مشخصی رو برای خدمات دفاتر اسناد رسمی تعیین می کنه. این تعرفه ها شامل حق التحریر (همون دستمزد دفترخونه)، مالیات و سایر عوارض میشه. این تعرفه ها ممکنه هر سال تغییر کنن، پس حتماً باید از تعرفه به روز شده اطلاع داشته باشید.
2. مبلغ مهریه: اگه توی سند ابرا، مبلغ مشخصی از مهریه (مثلاً صد میلیون تومان) قید بشه، میزان مهریه تاثیر مستقیم روی حق التحریر داره. هر چقدر مبلغ مهریه بیشتر باشه، حق التحریر هم بیشتر میشه.
3. نوع سند: در برخی موارد، اگه فقط یک اقرارنامه کلی برای ابرا تنظیم بشه و مبلغ دقیقی از مهریه توش قید نشه، هزینه ممکنه کمتر باشه چون سند غیرمالی محسوب میشه. اما اگه با جزئیات و مبلغ مهریه باشه، به عنوان سند مالی محاسبه میشه و هزینه بالاتری داره.

برای اینکه یه دید کلی از تعرفه ها داشته باشید، می تونیم به تعرفه های مصوب (البته همیشه نرخ دقیق رو از خود دفترخونه بپرسید، چون ممکنه تغییر کرده باشه) اشاره کنیم. تعرفه معمولاً به صورت پلکانی و بر اساس مبلغ مهریه (در صورتی که در سند ذکر شود) محاسبه میشه:

مبلغ سند (ارزش مهریه ابرا شده)	تعرفه حق التحریر (حدودی و به ریال)
تا ۱۰ میلیون ریال	۸۰۰ هزار ریال
تا ۱۰۰ میلیون ریال (نسبت به مازاد ۱۰ میلیون ریال)	۱۲ در هزار
تا ۲۰۰ میلیون ریال (نسبت به مازاد ۱۰۰ میلیون ریال)	۸ در هزار
تا ۵۰۰ میلیون ریال (نسبت به مازاد ۲۰۰ میلیون ریال)	۵ در هزار
تا ۱ میلیارد ریال (نسبت به مازاد ۵۰۰ میلیون ریال)	۴ در هزار
تا ۳ میلیارد ریال (نسبت به مازاد ۱ میلیارد ریال)	۲ در هزار
بیشتر از ۳ میلیارد ریال	۱ در هزار

نکات تکمیلی در مورد پرداخت هزینه:

معمولاً هزینه تنظیم سند ابرا مهریه رو کسی که درخواست کننده ابرا هست (یعنی زوجه) یا کسی که از ابرا منتفع میشه (یعنی زوج) پرداخت می کنه. این مسئله بین خود زوجین توافقی هست و قانوناً اجباری برای پرداخت توسط یکی از طرفین نیست. اما چون ابرا به نفع مرد هست و او رو از پرداخت مهریه بری می کنه، اغلب اوقات مرد هزینه ها رو پرداخت می کنه. با این حال، اگه زن خودش اصرار به ابرا داشته باشه، ممکنه خودش هم هزینه ها رو قبول کنه. این رو باید قبل از رفتن به دفترخونه با همسرتون حل و فصل کنید.

ابرا مهریه کی و کجا به کارمون میاد؟

ابرا مهریه، همونطور که گفتیم یه عمل حقوقی مهمه که تو موقعیت های مختلفی می تونه به کار بیاد. هر کدوم از این موقعیت ها، دلایل و ملاحظات خاص خودشون رو دارن که باید بهشون دقت کرد.

ابرا مهریه در طلاق توافقی چه نقشی داره؟

یکی از شایع ترین مواردی که ابرا مهریه توش اتفاق میفته، بحث طلاق توافقی هست. توی این نوع طلاق، زن و مرد با هم به توافق می رسن که طلاق بگیرن و در مورد همه مسائل مالی و غیرمالی مربوط به طلاق (مثل مهریه، نفقه، حضانت فرزندان، اجرت المثل و…) به یک تفاهم جامع می رسن. توی طلاق توافقی:

• گاهی زن تمام یا بخشی از مهریه اش رو ابرا می کنه تا پروسه طلاق سریع تر و راحت تر انجام بشه و مرد هم به این کار راضی بشه.
• توی این حالت، ابرا مهریه می تونه نقش مهمی توی تسهیل و تسریع فرآیند طلاق داشته باشه. زن مهریه رو ابرا می کنه و مرد هم در مقابل، همکاری لازم برای طلاق رو انجام میده.

تفاوت با ابرا مهریه در قبال طلاق:
اگه زن مهریه رو ببخشه که در مقابلش طلاق بگیره و این بخشش رو شرط طلاق قرار بده، این بیشتر شبیه بذل مهریه هست تا ابرا مهریه. بذل مهریه، همونطور که قبل تر گفتیم، قابلیت رجوع داره (یعنی زن تا قبل از اتمام عده می تونه ازش برگرده) ولی ابرا مهریه نه. پس باید حسابی دقت کنید که توی سند طلاق توافقی، از چه کلماتی استفاده میشه و آیا مهریه ابرا شده یا بذل.

دریافت ما به ازای مالی یا غیرمالی

گاهی اوقات، زن مهریه اش رو ابرا می کنه، اما این کار بدون هیچ چشم داشتی نیست. یعنی در ازای اون، چیز دیگه ای رو دریافت می کنه:

• دریافت ما به ازای مالی: ممکنه زن به جای مهریه، یه ملک، سهم الشرکه توی یه شرکت، یه مبلغ نقدی مشخص، یا هر دارایی مالی دیگه ای رو از مرد بگیره و در مقابل مهریه اش رو ابرا کنه. این توافقات باید کاملاً شفاف و روشن توی سند ابرا یا یه سند جداگانه دیگه قید بشه.
• دریافت ما به ازای غیرمالی: بعضی وقت ها هم عوضش چیز مادی نیست. مثلاً زن در ازای ابرا مهریه، حق حضانت دائمی فرزندان رو از مرد می گیره، یا حق طلاق (یعنی حق اینکه خودش بتونه طلاق بگیره) یا حق خروج از کشور. این ها هم ارزش های مهمی هستن که ممکنه زن برای به دست آوردنشون، از مهریه بگذره.

تصمیم شخصی زوجه (بدون هیچ چشم داشتی)

گاهی اوقات هم زن واقعاً بدون هیچ چشم داشتی و به خاطر رضایت خودش، یا برای کمک به همسرش، یا به هر دلیل شخصی دیگه، تصمیم به ابرا مهریه می گیره. این کار ممکنه در طول زندگی مشترک و زمانی که هیچ بحثی از طلاق در میون نیست هم اتفاق بیفته. اینجا فقط اراده آزاد و آگاهانه زن اهمیت داره و بدون هیچ عوضی، این کار رو انجام میده.

یادتون باشه، ابرا مهریه یه تصمیم بدون بازگشته. پس قبل از هر اقدامی، خوب فکر کنید و با یه وکیل حرفه ای مشورت کنید تا از تصمیمتون پشیمون نشید.

توی هر کدوم از این موقعیت ها، مشاوره با یه وکیل متخصص می تونه مسیر رو براتون روشن کنه و مطمئن بشید که دارید بهترین تصمیم رو می گیرید و حقوق شما حفظ میشه.

آیا اصلاً میشه از ابرا مهریه پشیمون شد؟ راهی برای باطل کردنش هست؟

خب، این مهمترین سوالیه که خیلی ها رو درگیر می کنه و بهش فکر می کنن. آیا اگه مهریه رو ابرا کردم، می تونم ازش برگردم؟ جواب ساده و سرراست اینه: نه، به طور کلی ابرا مهریه قابل رجوع نیست!

اصل عدم رجوع: تأکید بر قطعی بودن ابرا

ابرا یک ایقاع هست که ماهیت حقوقی اون با هبه یا بذل فرق می کنه. وقتی زن مهریه رو ابرا می کنه، مثل اینه که اون دین از ابتدا وجود نداشته. ذمه مرد از پرداخت مهریه بری میشه و این بری شدن، دیگه راه برگشت نداره. قانون ما هم (همون ماده 289 قانون مدنی) به صراحت میگه که داین (صاحب حق) با اختیار خودش از حقش صرف نظر می کنه و این صرف نظر کردن دیگه دائمیه. پس اگه بعد از ابرا، پشیمون بشید و بخواید مهریه رو پس بگیرید، متاسفانه راه قانونی برای این کار وجود نداره.

موارد استثنایی ابطال: روزنه های امید (ولی سخت!)

با اینکه اصل بر عدم رجوع از ابرا مهریه هست، اما یه سری موارد استثنایی خیلی خاص وجود داره که اگه ثابت بشن، ممکنه بشه ابرا مهریه رو باطل اعلام کرد. این یعنی از اول انگار ابرا هرگز انجام نشده:

• اجبار یا اکراه: اگه زن ثابت کنه که تحت فشار و زورگویی (اکراه) یا اجبار شدید، مهریه رو ابرا کرده و رضایت واقعی نداشته.
• فریب یا تدلیس: اگه مرد با فریب یا گول زدن زن، او رو به ابرا مهریه وادار کرده باشه. مثلاً اطلاعات غلطی بهش داده باشه که اگه اون اطلاعات رو می دونست، هرگز مهریه رو ابرا نمی کرد.
• عدم اهلیت زوجه در زمان ابرا: اگه ثابت بشه که زن در زمان ابرا، عاقل، بالغ یا رشید نبوده. مثلاً مدارک پزشکی نشون بده که اون زمان دچار جنون بوده یا به هر دلیلی اهلیت قانونی نداشته.
• جعل سند: اگه سند ابرا مهریه جعلی باشه و امضای زن واقعاً امضای خودش نباشه.

یه نکته خیلی مهم: اثبات این موارد استثنایی، کار فوق العاده سختیه و نیاز به مدارک و ادله محکمه پسند داره. دادگاه به سادگی این ادعاها رو نمی پذیره و شما باید با سند و مدرک قوی، حرفتون رو ثابت کنید. برای همین، اینجا هم باز هم نقش یه وکیل باتجربه خیلی پررنگ میشه.

چه جوری میشه ابطال ابرا مهریه رو دنبال کرد؟

اگه خدای نکرده توی یکی از اون موارد استثنایی بالا قرار گرفتید و فکر می کنید ابرا مهریه شما باطل بوده، باید یه دعوای ابطال اقرارنامه ابرا مهریه رو توی دادگاه خانواده مطرح کنید. مراحلش به این صورته:

1. دادگاه خانواده: صلاحیت رسیدگی به این دعواها با دادگاه خانواده است.
2. تنظیم دادخواست: شما یا وکیلتون باید یه دادخواست حقوقی دقیق تنظیم کنید و توی اون، دلایل و مستندات خودتون رو برای ابطال ابرا مهریه به طور کامل توضیح بدید.
3. ارائه ادله اثبات: باید تمام مدارکی که نشون میده ابرا مهریه باطل بوده (مثل شهادت شهود، مدارک پزشکی، گزارش کارشناسی خط و…) رو به دادگاه ارائه بدید.
4. شیوه رسیدگی: دادگاه بعد از بررسی مدارک و شنیدن دفاعیات طرفین، اگه ادعای شما رو ثابت تشخیص بده، حکم به ابطال سند ابرا مهریه رو صادر می کنه.

همونطور که گفتم، این مسیر خیلی دشواره و ممکنه زمان بر باشه. پس بهترین راه اینه که قبل از ابرا مهریه، حسابی فکراتون رو بکنید و با مشورت وکیل، یه تصمیم آگاهانه و مطمئن بگیرید تا دیگه نیازی به این مسیرهای پرپیچ وخم نباشه.

ابرا مهریه با سند عادی یا رسمی؟ کدوم معتبرتره؟

همونطور که قبل تر هم اشاره کردیم، ابرا مهریه هم با سند عادی (مثل یه دست نویس معمولی) و هم با سند رسمی (توی دفتر اسناد رسمی) معتبره. اما اینکه کدوم یکی بهتره و چرا باید یکی رو به اون یکی ترجیح بدیم، نکته مهمیه که باید خوب بهش فکر کنیم.

ابرا با سند عادی: ساده، ولی پرریسک!

ابرا مهریه با سند عادی یعنی اینکه زن و مرد خودشون یه برگه رو تنظیم می کنن، توش می نویسن که زن مهریه رو ابرا کرده، و هر دو امضا می کنن (و شاید چند تا شاهد هم زیرش رو امضا کنن). مزیت این روش، سادگی و عدم نیاز به مراجعه به دفترخونه و پرداخت هزینه در لحظه است. اما معایبش زیاده:

• اعتبار اثباتی پایین: توی دادگاه، سند عادی به راحتی قابل انکار و تردیده. طرف مقابل می تونه بگه این امضای من نیست، یا من تحت فشار امضا کردم. اون وقت اثبات اعتبار این سند به عهده شماست که کار آسونی نیست.
• مشکلات اثباتی در صورت انکار: اگه مرد یا حتی خود زن بعداً زیر حرفش بزنه، شما باید با کلی دلیل و مدرک (مثل شهادت شهود، کارشناسی خط، پیامک ها و…) ثابت کنید که ابرا واقعاً انجام شده و با رضایت بوده. این فرآیند می تونه خیلی زمان بر، پرهزینه و پراسترس باشه.
• عدم قطعیت: هیچ قطعیت و تضمینی برای پابرجا ماندن ابرا با سند عادی وجود نداره، چون همیشه امکان انکارش هست.

ابرا در دفترخانه (سند رسمی): محکم و مطمئن!

اما وقتی ابرا مهریه رو توی دفتر اسناد رسمی انجام میدید، داستان کاملاً فرق می کنه. سند رسمی یعنی یه سند که طبق مقررات قانونی و با حضور سردفتر (که نماینده دولت هست) تنظیم و ثبت میشه. مزایای این روش حسابی زیاده:

• اعتبار اثباتی بالا: سند رسمی توی دادگاه، بدون نیاز به اثبات اصالت، پذیرفته میشه. یعنی دادگاه فرض رو بر این میذاره که این سند درسته و دیگه لازم نیست شما برای اثباتش تلاشی کنید.
• قطعیت و سهولت در پیگیری های بعدی: دیگه جایی برای انکار باقی نمی مونه. سردفتر هویت و اهلیت طرفین رو احراز کرده و از رضایت کامل زوجه مطمئن شده. هرگونه ادعای اکراه، فریب یا عدم اهلیت، اثباتش توی دادگاه فوق العاده سخته.
• جلوگیری از اختلافات آتی: با داشتن سند رسمی، عملاً تمام راه های بروز اختلاف در آینده بسته میشه و هر دو طرف خیالشون راحته.

سند رسمی ابرا مهریه مثل یه مهر تایید محکم و قانونیه که دیگه جایی برای حرف و حدیث نمی ذاره. پس اگه می خواید خیالتون راحت باشه، حتماً سراغ دفترخونه برید.

نتیجه گیری روشن و واضحه: برای جلوگیری از هرگونه مشکل و دردسر احتمالی در آینده، و برای داشتن آرامش خاطر کامل، حتماً ابرا مهریه رو به صورت رسمی و در دفتر اسناد رسمی انجام بدید. هزینه بیشترش در مقابل آرامشی که بهتون میده، هیچ چیز نیست!

یه نمونه متن ابرا مهریه محضری (که به کارتون میاد)

اگه قصد دارید مهریه رو توی دفترخونه ابرا کنید، سردفتر خودش فرم های مخصوص و متن های استاندارد رو داره. اما برای اینکه یه دید کلی داشته باشید، یه نمونه متن اقرارنامه ابرا مهریه رو براتون اینجا میارم. البته این فقط یه نمونه هست و متن نهایی توسط دفترخونه و بر اساس شرایط خاص شما تنظیم میشه.

نمونه متن اقرارنامه ابرا مهریه

اقرارنامه ابرا مهریه

شماره: (توسط دفترخانه تکمیل می شود)
تاریخ: (توسط دفترخانه تکمیل می شود)

اینجانبه خانم (نام کامل زوجه) _________ فرزند (نام پدر زوجه) _________ به شماره شناسنامه _________ و کد ملی _________ صادره از _________ به نشانی (آدرس کامل زوجه) _________، زوجه قانونی جناب آقای (نام کامل زوج) _________ فرزند (نام پدر زوج) _________ به شماره شناسنامه _________ و کد ملی _________ صادره از _________، به موجب سند نکاحیه شماره _________ ثبت شده در دفترخانه ازدواج شماره _________ (نام شهرستان) _________ در تاریخ _________، با میزان مهریه _________ (مثلاً: یکصد و چهارده (۱۱۴) سکه تمام بهار آزادی، یا پنج هزار مثقال طلای ۱۸ عیار، یا پانصد میلیون ریال وجه نقد)،

بدین وسیله و با کمال صحت عقل، اراده آزاد و بدون هیچ گونه اکراه، اجبار یا فریب، صراحتاً اقرار و اعلام می نمایم که تمام و کمال مهریه مندرج در سند نکاحیه فوق الذکر را به همسر دائم خود جناب آقای (نام کامل زوج) _________ ابراء نموده و ایشان را از پرداخت کلیه مهریه مزبور، به طور کامل و قطعی بری الذمه می نمایم.

بر این اساس، هیچ گونه ادعا یا حقی نسبت به مهریه فوق الاشاره، اعم از حال یا موجل، نزد اینجانبه باقی نمی ماند و حق هرگونه مطالبه و اعتراض احتمالی را در آینده، از خود سلب و ساقط می نمایم.

همچنین، به اطلاع می رسانم که این ابراء با آگاهی کامل از ماهیت غیرقابل رجوع بودن آن انجام شده است و بنده از تمامی آثار و تبعات حقوقی این عمل کاملاً مطلع می باشم.

تاریخ تنظیم سند: (توسط دفترخانه تکمیل می شود)
محل تنظیم سند: (توسط دفترخانه تکمیل می شود)
امضای زوجه:
(در صورت حضور و امضای زوج جهت اطلاع و تأیید) امضای زوج:
(امضای و مهر سردفتر اسناد رسمی)

همونطور که می بینید، توی این متن روی اراده آزاد و آگاهی کامل زن تاکید شده تا جای هیچ شک و شبهه ای باقی نمونه. همیشه یادتون باشه که متن نهایی رو توی دفترخونه، کلمه به کلمه با دقت بخونید.

نتیجه گیری: ابرا مهریه، یه تصمیم مهم و بی بازگشت!

تا اینجا با هم مفصل درباره ابرا مهریه در دفترخانه صحبت کردیم. فهمیدیم که ابرا یعنی اینکه زن با اراده کامل، مرد رو از پرداخت مهریه خلاص می کنه و این تصمیم، دیگه راه برگشت نداره. دیدیم که فرقش با بخشیدن مهریه یا بذل مهریه چیه و چرا این تفاوت ها مهمن.

اگه قصد دارید مهریه رو ابرا کنید، باید حسابی حواستون به شرایط قانونی، مثل اهلیت، قصد و رضای کامل و مشروعیت جهت باشه. چون اگه یکی از اینا نباشه، ممکنه دردسر براتون درست بشه. برای همین هم تاکید کردیم که این کار رو حتماً و حتماً توی دفتر اسناد رسمی انجام بدید. سند رسمی، مثل یه سپر محکم برای شماست و خیال هر دو طرف رو از بابت اعتبار ابرا راحت می کنه.

هزینه ها هم که با توجه به تعرفه های دولتی و مبلغ مهریه متفاوته، اما در مقابل آرامش خاطری که سند رسمی بهتون میده، واقعاً ناچیزه. ابرا مهریه می تونه توی موقعیت های مختلفی مثل طلاق توافقی، یا حتی در ازای دریافت یک مال یا حق دیگه به کار بیاد.

توی این مسیر پیچیده حقوقی، بهترین دوست و راهنمای شما، یک وکیل خانواده متخصصه. قبل از اینکه هر تصمیمی بگیرید، هر قدمی بردارید و هر سندی رو امضا کنید، حتماً با یه وکیل مجرب مشورت کنید. وکیل می تونه شما رو از همه جوانب قضیه باخبر کنه، از ریسک ها بگه و کمک کنه تا یه تصمیم آگاهانه و بدون پشیمانی بگیرید. بالاخره مهریه یه حق مهم مالیه و از دست دادنش، می تونه پیامدهای زیادی داشته باشه.

پس، اگه فکر می کنید ابرا مهریه بهترین راه برای شماست، با چشم باز، با آگاهی کامل و با مشورت یه متخصص، این کار رو انجام بدید. اینجوری می تونید مطمئن باشید که تصمیمتون درسته و هیچ پشیمانی در آینده براتون پیش نمیاد.