شرایط شکایت از چک برگشتی

اگر چکی دستتان دارید و بانک آن را برگشت زده، قطعاً نگران و سردرگم هستید که حالا چطور می توانید پولتان را پس بگیرید. شکایت از چک برگشتی راه های مختلفی دارد که بسته به شرایط چک و مهلت های قانونی، می توانید یکی از آن ها را انتخاب کنید. این راه ها شامل شکایت کیفری، حقوقی و ثبتی می شوند که هر کدام شرایط، مراحل و مزایای خاص خودشان را دارند و ما اینجا برایتان همه را مفصل توضیح می دهیم تا با خیال راحت تصمیم بگیرید و حقتان را بگیرید.

در دنیای امروز که معاملات بر پایه اعتماد و اسناد مالی انجام می شود، چک یکی از پرکاربردترین ابزارهاست. اما گاهی اوقات، همین اعتماد به مشکل می خورد و چکی که قرار بوده پشتوانه معامله شما باشد، برگشت می خورد. فرقی نمی کند یک کسب وکار کوچک دارید، کاسب بازاری هستید یا درگیر یک معامله بزرگ شده اید، مواجه شدن با چک برگشتی حسابی آدم را کلافه می کند. اینجاست که دانستن راه های قانونی برای پس گرفتن پولتان مثل یک نقشه گنج عمل می کند و به شما کمک می کند در این مسیر پیچیده، درست و حسابی قدم بردارید. ما در این مقاله، از سیر تا پیاز ماجرای شکایت از چک برگشتی را برایتان باز می کنیم تا بتوانید با آگاهی کامل، بهترین تصمیم را بگیرید و به حق و حقوقتان برسید.

مفاهیم پایه و آشنایی با دنیای چک

قبل از اینکه سراغ انواع شکایت از چک برگشتی برویم، بهتر است یک آشنایی اولیه با خود چک و مفاهیم مرتبط با آن داشته باشیم. اینجوری وقتی از اصطلاحات حقوقی حرف می زنیم، دقیقاً می دانید منظورمان چیست و کمتر گیج می شوید.

چک چیه و چند نوع داره؟

چک در واقع یک سند تجاریه که به شما اجازه می ده پول از حساب بانکی صادرکننده برداشت کنید. تا همین چند سال پیش، چک ها یک شکل و شمایل داشتند، اما با آمدن چک های صیادی، اوضاع کمی فرق کرده و باید حواسمان حسابی جمع باشد. بیایید ببینیم چند نوع چک رایج داریم:

• چک عادی: همین چک های معمولی که افراد عادی از بانک می گیرند و برای پرداخت بدهی یا معامله استفاده می کنند.
• چک رمزدار (بین بانکی و بانکی): این چک ها معمولاً برای مبالغ زیاد و بین بانک ها یا با تضمین بانک صادر می شوند و ریسک برگشت خوردنشان خیلی کمه.
• چک مسافرتی: این نوع چک ها کم کم از رده خارج شدند و کاربردشان مثل قبل نیست، اما زمانی برای مسافرت و حمل پول نقد کمتر استفاده می شدند.

اما چیزی که این روزها خیلی مهم شده و حسابی روی بحث شکایت از چک برگشتی اثر گذاشته، چک صیادی است. این چک ها یک کد ۱۶ رقمی دارند و مهم تر از همه، باید قبل از صدور یا بعد از دریافت، توی سامانه ای به اسم صیاد ثبت بشن. اگر چک صیادی ثبت نشه، عملاً ارزشی نداره و بانک هم اون رو پرداخت نمی کنه. این ویژگی باعث شده که پیگیری چک های صیادی هم کمی متفاوت باشه و در ادامه بهش می رسیم.

گواهی عدم پرداخت (همون برگه برگشتی بانک): شاه کلید شکایت

وقتی چکی رو به بانک می برید و به هر دلیلی (مثل نبود موجودی کافی، مسدود بودن حساب یا اشکال در امضا) پرداخت نمیشه، بانک به شما یک برگه می ده که بهش می گن گواهی عدم پرداخت یا همون برگه برگشتی. این برگه، سند اصلی و رسمی شماست که ثابت می کنه صادرکننده چک، به تعهدش عمل نکرده. بدون این گواهی، عملاً نمی تونید هیچ شکایتی رو شروع کنید.

برای دریافت این گواهی، کافیه چک رو به بانکی که حساب صادرکننده چک توش هست ببرید. بانک بعد از بررسی و تأیید عدم پرداخت، این گواهی رو به شما می ده. حواستان باشد که روی این گواهی، دلیل دقیق برگشت خوردن چک قید شده باشه؛ مثلاً کسر موجودی یا مسدودی حساب.

راه های قانونی برای پس گرفتن پول چک برگشتی (مقایسه کامل)

حالا که چک برگشتی دستتونه و گواهی عدم پرداخت هم گرفتید، وقتشه که ببینید از کدوم مسیر قانونی می تونید پولتون رو پس بگیرید. سه راه اصلی برای شکایت از چک برگشتی وجود داره: شکایت کیفری، شکایت حقوقی و پیگیری از طریق اجرای ثبت. هر کدوم از این راه ها، قواعد و شرایط خودشون رو دارن که باید با دقت بررسی کنید.

شکایت کیفری از چک برگشتی: وقتی پای زندان و مجازات وسطه!

شکایت کیفری، همون طور که از اسمش پیداست، جنبه مجازاتی داره. یعنی علاوه بر اینکه دنبال پولتون هستید، می تونید از صادرکننده چک که به تعهدش عمل نکرده، شکایت کنید تا مجازات بشه. اما این راه، شرایط خاص و حساسی داره که اگه رعایتشون نکنید، ممکنه کلاً حق شکایت کیفری رو از دست بدید.

شرایط اختصاصی و خیلی مهم برای شکایت کیفری:

برای اینکه بتونید از صادرکننده چک، شکایت کیفری کنید، باید این چند تا شرط اساسی رو رعایت کنید:

1. مهلت ۶ ماهه اول (از تاریخ صدور تا مراجعه به بانک): از روزی که چک صادر شده، شما فقط ۶ ماه فرصت دارید تا چک رو به بانک ببرید و برای نقد کردنش اقدام کنید. اگه تو این ۶ ماه، چک رو به بانک نبرید، دیگه نمی تونید شکایت کیفری کنید.
2. مهلت ۶ ماهه دوم (از تاریخ گواهی عدم پرداخت تا طرح شکایت): بعد از اینکه چک رو به بانک بردید و گواهی عدم پرداخت گرفتید، باز هم فقط ۶ ماه فرصت دارید تا با این گواهی به دادسرا مراجعه کنید و شکایت کیفری خودتون رو ثبت کنید. اگه این مهلت هم بگذره، باز هم حق شکایت کیفری از بین میره.
3. عدم انتقال چک بعد از برگشت خوردن: اگه بعد از اینکه چک برگشت خورد، شما اون رو به یک نفر دیگه پشت نویسی کنید و انتقال بدید، دیگه نمی تونید شکایت کیفری کنید. چک باید تا لحظه طرح شکایت کیفری، دست خود شما (دارنده اولیه) باشه.
4. عدم وجود شروط خاص در متن چک: بعضی از چک ها ذاتاً قابل پیگیری کیفری نیستن. مثل چی؟
   • چک های تضمینی (چکی که برای تضمین یک کار یا معامله صادر شده).
   • چک های وعده دار یا مدت دار (چکی که تاریخ صدورش با تاریخ سررسیدش یکی نیست و مثلاً برای سه ماه بعد صادر شده).
   • چک های سفید امضا.
   • چک هایی که در متن اون ها شرط خاصی برای پرداخت قید شده (مثلاً در صورتی پرداخت می شود که…).

   اگه چک شما یکی از این ویژگی ها رو داشته باشه، نمی تونید از راه کیفری پیگیریش کنید.

یادتان باشد، رعایت این مهلت ها و شرایط، برای شکایت کیفری مثل خط قرمز است. اگر یکی از این موارد نادیده گرفته شود، شانس شما برای پیگیری کیفری از بین می رود و باید به فکر راه های دیگر باشید.

مراحل و نحوه ثبت شکایت کیفری:

خب، اگه چک شما همه شرایط بالا رو داره، حالا وقتشه که آستین بالا بزنید و مراحل شکایت رو طی کنید:

1. آماده سازی مدارک لازم: چک برگشتی، گواهی عدم پرداخت از بانک، کارت ملی و شناسنامه تون رو آماده کنید.
2. ثبت نام و احراز هویت در سامانه ثنا: برای هر نوع شکایت قضایی، اول باید تو سامانه ثنا (سامانه ثبت نام الکترونیکی قضایی) ثبت نام کنید و احراز هویت بشید. این کار رو می تونید تو دفاتر خدمات قضایی یا آنلاین انجام بدید.
3. مراجعه به دفاتر خدمات قضایی و تنظیم شکوائیه: با مدارکتون به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی برید. اونجا یک فرم به اسم شکوائیه براتون تنظیم می کنند. تو این فرم باید اطلاعات دقیق صادرکننده چک، مبلغ چک، تاریخ ها و جزئیات برگشت خوردن چک رو بنویسید و خواسته تون رو هم مشخص کنید (که همون مجازات صادرکننده و پس گرفتن پولتون هست).
4. ارسال پرونده به دادسرا و پیگیری: بعد از ثبت شکوائیه، پرونده شما به دادسرای صالح (معمولاً دادسرای محل برگشت خوردن چک یا محل اقامت صادرکننده) فرستاده میشه. از طریق سامانه ثنا می تونید وضعیت پرونده تون رو پیگیری کنید و از زمان جلسات دادگاه مطلع بشید.

مدارک لازم برای شکایت کیفری:

• اصل لاشه چک برگشتی
• اصل گواهی عدم پرداخت از بانک مربوطه
• کپی برابر اصل شده کارت ملی و شناسنامه دارنده چک
• کپی برابر اصل شده وکالت نامه (در صورت وجود وکیل)
• مبلغ تمبر و هزینه دادرسی اولیه

مزایا و معایب شکایت کیفری:

• مزایا:
  • فشار بیشتری روی صادرکننده چک میاره چون پای مجازات (حتی حبس در موارد خاص) وسط میاد.
  • ممکنه زودتر به نتیجه برسه، چون مجازات حبس، طرف رو مجبور می کنه زودتر پول رو پرداخت کنه.
• معایب:
  • شرایط سخت گیرانه و مهلت های محدود داره که اگه رعایت نشه، نمی تونید شکایت کیفری کنید.
  • برای همه انواع چک قابل استفاده نیست.

مجازات های صادرکننده چک بلامحل در شکایت کیفری:

طبق قانون، صادرکننده چک بلامحل علاوه بر اینکه باید مبلغ چک رو پس بده، ممکنه با مجازات های زیر هم روبرو بشه:

• حبس از ۶ ماه تا ۲ سال (بسته به مبلغ چک و تعداد چک های برگشتی)
• محرومیت از داشتن دسته چک به مدت ۳ تا ۱۰ سال.
• ممنوع الخروجی.
• مسدود شدن حساب های بانکی.
• سوابق کیفری که در استعلام ها قابل مشاهده خواهد بود.

شکایت حقوقی از چک برگشتی: وقتی دنبال پولت هستی، نه زندان!

اگه چک شما شرایط شکایت کیفری رو نداره یا خودتون نمی خواهید صادرکننده چک به زندان بیفته و فقط دنبال پولتون هستید، شکایت حقوقی بهترین راهه. این روش انعطاف پذیری بیشتری داره و برای اکثر چک های برگشتی قابل استفاده است.

شرایط شکایت حقوقی:

خبر خوب اینه که شکایت حقوقی از چک برگشتی، مثل شکایت کیفری، محدودیت زمانی خیلی سخت گیرانه نداره. یعنی حتی اگه سال ها از برگشت خوردن چک گذشته باشه، شما می تونید از راه حقوقی پولتون رو مطالبه کنید. همچنین این روش برای همه انواع چک (حتی چک های تضمینی، وعده دار و …) قابل استفاده است.

مراحل و نحوه ثبت شکایت حقوقی:

1. دریافت گواهی عدم پرداخت: مثل شکایت کیفری، اینجا هم باید از بانک گواهی عدم پرداخت رو بگیرید.
2. تنظیم دادخواست مطالبه وجه: به دفاتر خدمات قضایی مراجعه می کنید و یک دادخواست مطالبه وجه تنظیم می کنید. تو این دادخواست، علاوه بر اصل مبلغ چک، می تونید درخواست خسارت تأخیر تأدیه (همون سودی که بابت دیرکرد پرداخت پول به شما تعلق می گیره) و هزینه های دادرسی رو هم بکنید.
3. مراجعه به دفاتر خدمات قضایی و ثبت دادخواست: دادخواست رو ثبت می کنید و هزینه های مربوطه رو پرداخت می کنید.
4. ارسال به دادگاه حقوقی و پیگیری: پرونده شما به دادگاه حقوقی ارسال میشه. جلسات دادگاه تشکیل میشه و بعد از بررسی مدارک و شنیدن دفاعیات طرفین، قاضی رأی صادر می کنه.

مدارک لازم برای شکایت حقوقی:

• اصل لاشه چک برگشتی
• اصل گواهی عدم پرداخت از بانک
• کپی برابر اصل شده کارت ملی و شناسنامه
• فیش واریزی هزینه دادرسی (بر اساس مبلغ چک)
• کپی وکالت نامه (اگر وکیل دارید)

مزایا و معایب شکایت حقوقی:

• مزایا:
  • محدودیت زمانی سفت و سختی نداره.
  • برای انواع چک ها قابل استفاده است.
  • می تونید علاوه بر اصل پول، خسارت تأخیر تأدیه رو هم مطالبه کنید.
• معایب:
  • روند رسیدگی معمولاً طولانی تر از شکایت کیفری است.
  • صادرکننده چک مجازات کیفری نمی شه.
  • هزینه های دادرسی اولیه ممکنه بیشتر باشه (چون بر اساس مبلغ چک محاسبه میشه).

پیگیری چک برگشتی از طریق اجرای ثبت: راهی سریع تر و بی دردسرتر؟

اگر چک شما صیادی باشه و دلیل برگشتش فقط و فقط کسر موجودی باشه، یک راه سریع تر هم برای وصول پولتون دارید: اقدام از طریق اداره اجرای ثبت. این روش در مقایسه با دادگاه، معمولاً سریع تره چون دیگه نیازی به اثبات دعوا و جلسات دادگاهی نیست.

شرایط اقدام از طریق اجرای ثبت:

• فقط برای چک های صیادی دارای کد رهگیری قابل استفاده است.
• گواهی عدم پرداخت باید حتماً به دلیل عدم موجودی صادر شده باشه (نه مسدودی حساب، نقص امضا و …).
• معمولاً برای چک های قدیمی که مهلت شکایت کیفریشون نگذشته باشه هم میشه استفاده کرد، اما اصلی ترین کاربردش برای چک های صیادیه.

مراحل و نحوه اقدام:

1. دریافت گواهی عدم پرداخت با قید عدم موجودی: حتماً از بانک بخواهید روی گواهی قید کنه که دلیل برگشت عدم موجودی بوده.
2. درخواست صدور اجرائیه از اداره ثبت اسناد و املاک: به اداره ثبت اسناد و املاک محل صدور چک یا محل اقامت صادرکننده مراجعه می کنید و درخواست صدور اجرائیه می کنید.

مدارک لازم:

• اصل لاشه چک صیادی
• اصل گواهی عدم پرداخت با قید عدم موجودی
• کپی کارت ملی و شناسنامه دارنده چک

مزایا و معایب اجرای ثبت:

• مزایا:
  • سرعت بالا در وصول مطالبات (نسبت به دادگاه).
  • عدم نیاز به تشکیل جلسه دادگاه و اثبات دعوا.
  • هزینه های اولیه کمتر.
• معایب:
  • محدودیت شدید در نوع چک (فقط صیادی).
  • محدودیت در دلیل برگشت (فقط عدم موجودی).
  • نمی توانید خسارت تأخیر تأدیه را از این طریق مطالبه کنید (باید جداگانه از دادگاه بخواهید).

تفاوت اساسی با روش های قضایی:

تفاوت اصلی در اینه که اداره ثبت، فقط به اجرای سند می پردازه و وارد ماهیت دعوا و بحث های حقوقی نمیشه. یعنی فقط میگه بله، این چک سند معتبره و پولش باید پرداخت بشه. اما دادگاه ها، وارد جزئیات و دفاعیات طرفین میشن و ممکنه پرونده طولانی تر بشه.

برای اینکه بهتر بتونید این سه روش رو مقایسه کنید، به جدول زیر نگاهی بندازید:

ویژگی	شکایت کیفری	شکایت حقوقی	اجرای ثبت
محدودیت زمانی	دارد (دو مهلت ۶ ماهه)	ندارد (فقط مرور زمان ۱۰ ساله)	محدودیت هایی دارد
نوع چک	همه چک ها (به جز استثناها)	همه چک ها	فقط چک صیادی با کد رهگیری
دلیل برگشت	هر دلیل قانونی	هر دلیل قانونی	فقط عدم موجودی
مجازات صادرکننده	بله (حبس، محرومیت از دسته چک)	خیر	خیر
مطالبه خسارت تأخیر	بله (همراه با مطالبه وجه)	بله	خیر (باید جداگانه از دادگاه خواست)
سرعت رسیدگی	متوسط (بسته به پرونده)	طولانی تر	سریع تر
پیچیدگی	نسبتاً پیچیده	پیچیده	کمتر پیچیده

کدوم چک ها رو نمیشه کیفری شکایت کرد؟ (و چیکار کنیم؟)

همان طور که گفتیم، قانون گذار برای شکایت کیفری از چک برگشتی، شرایط سفت و سختی گذاشته. اگه چک شما یکی از این ویژگی ها رو داشته باشه، قید شکایت کیفری رو بزنید و سراغ راهکارهای حقوقی یا ثبتی برید:

• چک های سفید امضا: اگه ثابت بشه که چک رو بدون نوشتن مبلغ یا تاریخ یا نام گیرنده امضا کردید، نمی تونید کیفری شکایت کنید. راهکار: شکایت حقوقی.
• چک های دارای شرط در متن: اگه تو متن چک قید شده باشه که پرداخت اون به یک شرط خاصی بستگی داره (مثلاً در صورتی پرداخت می شود که معامله انجام شود)، نمی تونید کیفری شکایت کنید. راهکار: شکایت حقوقی.
• چک های تضمینی: اگه چک رو بابت تضمین انجام کاری (مثل ضمانت حسن انجام کار یا تضمین اجاره) صادر کرده باشید و این موضوع ثابت بشه، قابل پیگیری کیفری نیست. راهکار: شکایت حقوقی.
• چک های بدون تاریخ یا با تاریخ دستکاری شده: اگه تاریخ روی چک نباشه یا ثابت بشه که دارنده چک تاریخ رو خودش دستکاری کرده، راه کیفری بسته است. راهکار: شکایت حقوقی.
• چک های وعده دار (مدت دار) و پس تاریخی: اگه تاریخ صدور چک و تاریخ سررسید اون یکی نباشه (یعنی چک رو امروز برای سه ماه دیگه صادر کرده باشید)، شکایت کیفری امکان پذیر نیست. راهکار: شکایت حقوقی.
• چک های بابت معاملات نامشروع یا ربوی: اگه ثابت بشه چک بابت معامله ای صادر شده که غیرقانونیه (مثل معاملات ربوی یا قمار)، امکان پیگیری کیفری وجود نداره. راهکار: شکایت حقوقی (البته بسته به ماهیت و اثباتش).
• چک هایی که مهلت های ۶ ماهه اون ها گذشته: اگه مهلت ۶ ماهه اول (از صدور تا مراجعه به بانک) یا ۶ ماهه دوم (از گواهی تا شکایت) رو از دست داده باشید، دیگه نمی تونید شکایت کیفری کنید. راهکار: شکایت حقوقی یا ثبتی (در صورت امکان).
• چک های صادره از موسسات مالی و اعتباری غیربانکی: بعضی از این موسسات که تحت نظارت بانک مرکزی نیستند، چک هایی صادر می کنند که قابلیت پیگیری کیفری رو ندارند. راهکار: شکایت حقوقی.
• چک هایی که بعد از برگشت، به دیگری پشت نویسی و منتقل شده اند: اگه بعد از اینکه چک برگشت خورد، اون رو به یک نفر دیگه بدید، حق شکایت کیفری شما از بین میره. راهکار: شکایت حقوقی.
• چک های صادره از شعب خارج از کشور: چک هایی که از شعب بانک های ایرانی در خارج از کشور صادر می شوند، تابع قوانین چک ایران نیستند و قابلیت پیگیری کیفری رو ندارند. راهکار: شکایت حقوقی.

بعد از شکایت، چه خبره؟ نکات مهم و مراحل بعدی

خب، یکی از راه های بالا رو انتخاب کردید و شکایتتون رو ثبت کردید. حالا چه اتفاقی میفته؟ بیایید ببینیم بعد از طرح شکایت، چه مراحلی در پیش دارید و چه نکاتی رو باید بدونید.

مرجع صالح رسیدگی کجاست؟

اینکه پرونده چک برگشتی شما کجا رسیدگی میشه، بستگی به نوع شکایتی داره که ثبت کردید:

• برای شکایت کیفری: اول به دادسرا میره تا اتهام صدور چک بلامحل بررسی بشه. اگه دادسرا جرم رو تشخیص بده، پرونده برای صدور حکم و تعیین مجازات به دادگاه کیفری فرستاده میشه.
• برای شکایت حقوقی: پرونده مستقیماً به دادگاه حقوقی (دادگاه عمومی) میره.
• برای پیگیری از طریق اجرای ثبت: این کار توی اداره اجرای ثبت اسناد و املاک انجام میشه و نیازی به دادگاه نداره.

چطوری پرونده مون رو پیگیری کنیم؟

این روزها، پیگیری پرونده های قضایی خیلی راحت تر شده. اصلی ترین ابزار شما، سامانه ثنا هست. با وارد شدن به حساب کاربری خودتون تو این سامانه، می تونید از آخرین وضعیت پرونده، زمان جلسات دادگاه، ابلاغیه ها و آرای صادر شده مطلع بشید. البته اگه وکیل داشته باشید، اون این کارها رو براتون انجام میده.

شکایت چک برگشتی چقدر طول می کشه؟

این یکی از پرتکرارترین سوالاته و متاسفانه نمیشه یک زمان دقیق براش گفت. مدت زمان رسیدگی به شکایت چک برگشتی، به عوامل مختلفی بستگی داره:

• نوع شکایت: معمولاً شکایت های ثبتی سریع تر از حقوقی و حقوقی هم سریع تر از کیفری به نتیجه میرسن.
• حجم کار دادگاه: اگه شعبه دادگاه شلوغ باشه، مسلماً پرونده شما هم طولانی تر میشه.
• پیچیدگی پرونده: اگه پرونده دفاعیات زیاد، شاهد یا نیاز به کارشناسی داشته باشه، بیشتر طول می کشه.
• اقدامات طرفین: اینکه صادرکننده چک زود قبول کنه یا بخواد هی وقت کشی کنه، تو زمان رسیدگی خیلی مؤثره.

به طور تقریبی، یک پرونده اجرای ثبت ممکنه از چند هفته تا چند ماه طول بکشه، شکایت کیفری از چند ماه تا یک سال و شکایت حقوقی ممکنه حتی بیش از یک سال طول بکشه. اما شکایت از چک های صیادی از طریق اجرای ثبت به خاطر قانون جدید، واقعاً می تونه سریع باشه و در بعضی موارد حتی در عرض چند هفته به نتیجه برسه.

میشه به رأی اعتراض کرد؟

بله، هم در پرونده های کیفری و هم حقوقی، اگه از رأی صادر شده راضی نباشید، می تونید در مهلت قانونی (معمولاً ۲۰ روز) به اون اعتراض کنید. این اعتراض در دادگاه تجدیدنظر بررسی میشه و اگه باز هم راضی نباشید، در شرایط خاصی امکان فرجام خواهی در دیوان عالی کشور هم وجود داره.

چطوری پول رو بگیریم؟ (اجرای حکم)

اگه حکم به نفع شما صادر شد یا اجرائیه ثبت به دستتون رسید، حالا نوبت مرحله جذابه: اجرای حکم و وصول پولتون! برای این کار، می تونید از دادگاه یا اداره ثبت درخواست کنید که:

• حساب های بانکی صادرکننده رو مسدود کنن: اگه پولی تو حسابش باشه، برداشت میشه.
• اموالش رو توقیف کنن: این اموال می تونه شامل ماشین، ملک، سهام و … باشه.
• درخواست جلب صادرکننده رو بدید: اگه هیچ مالی پیدا نشه و صادرکننده هم حاضر به پرداخت نباشه، می تونید از دادگاه بخواهید حکم جلبش رو صادر کنه.

شکایت چک برگشتی تو شهرستان ها چطوره؟

روند کلی شکایت از چک برگشتی، چه تو تهران باشید چه تو یک شهرستان کوچک، تفاوت عمده ای نداره. همه مراحل ثبت نام ثنا، مراجعه به دفاتر خدمات قضایی و دادگاه ها در همه شهرها یکسانه. ممکنه فقط به خاطر حجم کاری کمتر، گاهی اوقات رسیدگی به پرونده ها تو شهرستان های کوچکتر کمی سریع تر باشه.

چک های قدیمی رو چطوری میشه شکایت کرد؟

برای چک های قدیمی (قبل از قانون جدید چک و چک های صیادی) هم می تونید اقدام کنید. اگه مهلت ۶ ماهه کیفری شون نگذشته باشه، می تونید از راه کیفری پیگیری کنید. در غیر این صورت، راه حقوقی همیشه بازه. فقط یادتون باشه که اگه از تاریخ سررسید چک، ۱۰ سال بگذره و هیچ اقدامی نکنید، دیگه حتی از راه حقوقی هم نمی تونید پولتون رو پس بگیرید.

چه عواقبی برای صادرکننده چک برگشتی هست؟

صادرکننده چک بلامحل، واقعاً به دردسر می افته. علاوه بر مجازات های کیفری (در صورت شکایت کیفری) و لزوم پرداخت مبلغ چک و خسارت تأخیر تأدیه، با عواقب زیر هم روبرو میشه:

• محدودیت های بانکی: همه حساب هاش تو همه بانک ها مسدود میشه، نمیتونه وام بگیره یا تسهیلات بانکی دریافت کنه.
• محرومیت از دریافت دسته چک: تا وقتی بدهیش رو صاف نکنه، دیگه نمیتونه دسته چک جدید بگیره.
• سوء پیشینه: در صورت شکایت کیفری، سوء پیشینه برایش ثبت میشه که در آینده ممکنه دردسرساز بشه.

وکیل متخصص، عصای دست شما در پرونده چک برگشتی

مسئله چک برگشتی، با همه سادگی ظاهریش، جزئیات حقوقی و مراحل پیچیده ای داره. انتخاب بهترین راه، رعایت مهلت ها، تنظیم درست دادخواست یا شکوائیه، پیگیری پرونده و اجرای حکم، همگی نیاز به دانش و تجربه داره. یک وکیل متخصص چک برگشتی، با تجربه و آگاهی کامل از قوانین و رویه های دادگاه ها، می تونه بهترین راه رو به شما نشون بده، پرونده تون رو حرفه ای پیگیری کنه و شانس موفقیت شما رو به شدت بالا ببره. گاهی اوقات، هزینه ای که برای وکیل پرداخت می کنید، در مقابل زمانی که صرفه جویی میشه و مبلغی که پس می گیرید، ناچیزه.

سوالات متداول

شکایت چک برگشتی چقدر طول میکشد؟

همان طور که گفتیم، زمان دقیق رسیدگی به شکایت چک برگشتی قابل پیش بینی نیست و به عوامل متعددی از جمله نوع شکایت (کیفری، حقوقی، ثبتی)، حجم کار دادگاه، پیچیدگی پرونده و همکاری یا عدم همکاری صادرکننده چک بستگی دارد. اما به طور کلی، روش ثبتی معمولاً سریع تر از روش های قضایی است و می تواند از چند هفته تا چند ماه به طول انجامد. روش حقوقی معمولاً طولانی ترین مسیر است و ممکن است بیش از یک سال زمان ببرد، در حالی که شکایت کیفری بسته به شرایط، بین چند ماه تا یک سال به نتیجه می رسد.

برای شکایت از چک برگشتی به کجا مراجعه کنیم؟

بعد از اینکه چک شما برگشت خورد و گواهی عدم پرداخت را از بانک دریافت کردید، برای شروع مراحل قانونی باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید. این دفاتر، نقطه آغاز ثبت شکایت شما هستند، چه بخواهید شکایت کیفری کنید، چه حقوقی، و چه برای درخواست صدور اجرائیه ثبتی اقدام نمایید. پس از ثبت در این دفاتر، پرونده شما بسته به نوع شکایت، به دادسرا (برای کیفری)، دادگاه حقوقی (برای حقوقی) یا اداره اجرای ثبت (برای ثبتی) ارجاع داده می شود.

نتیجه گیری

همان طور که دیدید، ماجرای شکایت از چک برگشتی، دنیای خودش رو داره و اگه با قواعدش آشنا نباشید، ممکنه سردرگم بشید یا حتی فرصت طلایی برای پس گرفتن پولتون رو از دست بدید. مهم ترین چیز اینه که سریع و درست اقدام کنید و از بین سه راه اصلی (کیفری، حقوقی، ثبتی)، بهترین گزینه رو انتخاب کنید. رعایت مهلت های قانونی، مخصوصاً برای شکایت کیفری، مثل آب خوردن می مونه و اگه ازش غافل بشید، کارتون حسابی لنگ میشه.

درسته که سعی کردیم همه چیز رو ساده و روان توضیح بدیم، اما نباید فراموش کنید که هر پرونده ای شرایط خاص خودش رو داره و ممکنه نکات پنهانی داشته باشه. پس اگه با چک برگشتی روبرو شدید، حتماً با یک وکیل متخصص مشورت کنید. مشورت با یه وکیل کاربلد، نه تنها از اشتباهات احتمالی جلوگیری می کنه، بلکه راه شما رو برای رسیدن به حقتون هموارتر می سازه. پس، بی گدار به آب نزنید و با چشم باز و کمک یه متخصص، پولتون رو پس بگیرید.